Structuurvisie kernen Barneveld 2022

3.5 Groenstructuur

Beleidsuitgangspunten:

• Het vormen van groene bufferzones tussen stedelijke gebieden (Esvelderbeek, Zeumeren);
• De gemeente investeert in een robuuste groenstructuur in de kernen. Belangrijke elementen hierbij zijn het vormgeven en inrichten van de beekzones als natuurlijke groene dragers in de kernen;
• Voor Barneveld reserveert de gemeente ruimte voor groene scheggen voor een optimaal contact tussen kern en buitengebied.

De gemeenteraad heeft begin 2011 een groenstructuurplan vastgesteld. De visie gaat in op de kwaliteit van de kernen en op verbeteringen in de groenstructuur. Belangrijke aandachtspunten in de visie zijn het benutten van groen bij het realiseren van herkenbare structuren, het maken van betere randen en overgangen van de kernen naar het buitengebied en het inzetten van water als ordenend principe. Bijzondere kansen liggen er om de beken als natuurlijke lijnen te ontwikkelen.

Het belang van groen voor de ruimtelijke inrichting, ecologie, recreatie, educatie en de esthetische waarde ervan worden in het groenstructuurplan benadrukt. Groen mag dus niet worden gezien als een sectorale aangelegenheid, maar als integraal onderdeel van de ruimtelijke ordening. Voor de structuurvisie is het de opgave om de invulling van groen integraal af te wegen en op te nemen.

Voor de kleinere kernen is de doelstelling om de groene uitstraling te behouden, verbinding met het landschap te maken en de realisatie van voldoende recreatieve mogelijkheden. Het realiseren van kwalitatief groen staat hierbij voorop. De kwantiteit bepaalt echter mede of kwaliteit gerealiseerd kan worden.

Natuur en landschap zijn van groot belang voor de identiteit van Barneveld. Toch kennen Barneveld en Voorthuizen geen heldere groenstructuur. Er is weliswaar veel groen aanwezig, maar nergens is de samenhang duidelijk omschreven of wordt duidelijk hoe de nieuwe wijken hierop kunnen aansluiten. Belangrijkste uitgangspunten voor de groenstructuur in Barneveld zijn:

• Het vormen van groene bufferzones tussen stedelijke gebieden;
• Het behouden van de groene scheggen rond Barneveld;
• Het vormgeven en inrichten van de beekzones als natuurlijke groene dragers in de kernen.
• Het begeleiden van de belangrijkste wegen met laanbeplantingen;
• Zorgen voor goede en toegankelijke overgangen tussen de woonwijken en het buitengebied. (zie hoofdstuk 4 voor specifieke toelichtingen op een aantal kernrandzones en overgangen).

Groene bufferzones

Zowel het beekdal van de Esvelderbeek als het gebied Zeumeren vormen groene bufferzones. Dit is in de structuurvisie 2009 al vastgelegd. Voor beide zones is intussen een gebiedsvisie opgesteld.

Figuur 7; Schematische weergave van de belangrijkste keuzes voor de groenstructuur in Barneveld (ontwikkeling van de beken als natuurlijke dragers en het realiseren van groene scheggen).

Voor de Esvelderbeek is de visie van de gemeente om een natuurlijke zone rondom de beek te realiseren. Het gebied Barneveld Noord rond de Esvelderbeek maakt deel uit van een natte ecologische verbindingszone. Het is dan ook uitdrukkelijk de bedoeling dat dit gebied tussen de toekomstige bebouwing in de zoekzone Barneveld Noord en het bedrijventerrein Harselaar West een open en overwegend groen/blauw karakter behouden en versterken middels aanleg van waterberging en nieuwe natuur. Daarnaast is ruimte voor de toevoeging van functies (b.v. door benutting van de mogelijkheden van functieverandering) en een landgoed. De wijk Barneveld Noord grenst aan de bufferzone, zodat de bufferzone een directe invloed op de woonkwaliteit van Barneveld heeft4. Dit is een belangrijk kenmerk in het realiseren van onderscheidende woonmilieus (zie paragraaf 3.1.).

In de gebiedsvisie Zeumeren is een stevig landschappelijk raamwerk de basis voor de groene buffer. Belangrijke elementen zijn hier de Zeumersebeek en het kleinschalige coulisselandschap. Binnen het landschappelijke raamwerk is gezocht naar mogelijkheden voor een stevige economische basis met landbouw, recreatie en andere functies om het gebied met haar karakteristieken in stand te houden (zie paragraaf 4.2.6.).

Groene scheggen in Barneveld

Voor Barneveld zijn het Schaffelaarsebos en het Oosterbos duidelijke groengebieden. Samen vormen zij scheggen in het stedelijk gebied. Van oost naar west stromen er bovendien meerdere beken door het dorp. In feite is het groen in Barneveld overal dichtbij. In de visie wordt voor Barneveld de structuur van scheggen doorgezet. Het contact met het groen en het buitengebied kan ook bij een groeiende dorpskern zorgen voor een dorpse uitstraling van de woongebieden (zie figuur 7).

Beekzones

De belangrijkste beek, die wordt ingezet voor natuurontwikkeling binnen de kern Barneveld, is de Barneveldsebeek. Langs deze beek wordt in samenhang met woningbouw een 'natuurlijke beekzone' ontwikkeld. Langs de wijk 'Veller I en II' vormt de beek de gemeentegrens. Er De ambitie is om een meer natuurvriendelijkeinrichting van de beek c.q. de oevers te realiseren. Ook worden de mogelijkheden voor waterberging onderzocht. Op termijn wordt ook gestreefd naar natuurontwikkeling rond de Kleine Barneveldsebeek. Dit kan worden opgepakt als er nieuwe ontwikkelingen op de oude locatie van de school De Meerwaarde (aan de Thorbeckelaan) worden ontplooid.

Ten noorden van Voorthuizen wordt bij de realisatie van de rondweg West de Hoevelakensebeek onderdeel van de noordelijke randzone. Hier kan de heringerichte beek een recreatieve functie krijgen.

De beken in de groene bufferzones worden behandeld in Hoofdstuk 4.

Op naar een samenhangende groenstructuur in Barneveld

De gemeente Barneveld heeft de ambitie om een betekenisvolle groenstructuur te realiseren, die bestaande elementen met elkaar verbindt. Vooral lijnelementen, zoals lanen en beken, maken deel uit van dit raamwerk. Daarnaast wenst men:

• Het Oosterbos in Barneveld te verbinden met de groene bufferzone Esvelderbeek;
• Een groene scheg te maken in het gebied tussen de Thorbeckelaan en de Kallenbroekerweg;
• Een groene scheg te maken tussen de Oude Kleuterweg en de Achterveldseweg;
• De beken als aanleiding te kiezen voor robuuste groenzones in de kern.

Een groene scheg wil niet zeggen, dat er geen gebouwen mogen worden gerealiseerd. Het gebied moet in zijn geheel wel een groene uitstraling behouden en de functie als uitloopgebied en recreatieve verbinding kunnen vervullen.

• 4. Dit kenmerk is benoemd bij de keuze voor de ligging van de rondwegen.