Bestemmingsplan Winkelcentrum- en Park Presikhaaf

4.6 Groen en Ecologie

Beschrijving bestaande situatie

In het kader van de herstructurering Presikhaaf is in 2005 door Eelerwoude (Inventarisatie flora en fauna. Locatie Arnhem Presikhaaf. Project nr. 1546. 28 september 2005) en in 2010 door Ekoza (Inventarisatie flora en fauna. Wijk Presikhaaf te Arnhem. Projectnummer: 10.035. 3 februari 2011) een inventarisatie uitgevoerd naar de flora en fauna in geheel Presikhaaf, waaronder het park en het winkelcentrum.

Zoogdieren

Vleermuizen

Verspreid over het gehele plangebied zijn foeragerende gewone dwergvleermuizen waargenomen. Er zijn geen verblijven aangetroffen. Vliegroutes, welke tussen verblijfplaatsen en foerageergebieden liggen, zijn niet waargenomen. Wel zijn er een aantal foerageerroutes langs watergangen aanwezig. Ze worden als foerageergebied gebruikt en spelen geen essentiële rol in het vliegen van kolonie naar jachtgrond. Het winkelcentrum Presikhaaf is minder interessant voor de vleermuizen doordat er minder (geschikt) groen aanwezig is waar gejaagd kan worden.

Van de rosse vleermuis is een foeragerend exemplaar in park Presikhaaf waargenomen.

Ook van deze soort welke in holle bomen verblijft zijn geen verblijven aangetroffen. Verblijfplaatsen liggen naar alle waarschijnlijkheid buiten het plangebied. Er is een kolonie bekend uit Park Angerenstein. De ruige dwergvleermuis is foeragerend in het park waargenomen. Van deze soort zijn geen verblijfplaatsen gevonden. Boven de vijver in het park zijn watervleermuizen foeragerend op rondvliegende insecten aangetroffen.

Eekhoorn

Aan de noordkant van park Presikhaaf aan de Ruitenberglaan en in de Heemtuin worden al jaren eekhoorns gesignaleerd. In park Presikhaaf zijn twee eekhoorns waargenomen. Een daarvan was nog een heel jong dier wat er op wijst dat het zeer waarschijnlijk is dat de eekhoorn zich voortplant in het park.

Overige zoogdieren

Van konijnen, egels en mollen zijn verspreid over het plangebied vele waarnemingen gedaan en vele sporen gevonden. Rond de kinderboerderij in park Presikhaaf zijn veel konijnen waargenomen.

Broedvogels

In het plangebied zijn met name soorten waargenomen die vrij algemeen zijn voor het stedelijk gebied. Gebouwbewonende soorten als de huismus en het kauwtje broeden vooral in de stadsboerderij en in de gebouwen van het winkelcentrum.

In park Presikhaaf en soms ook boven het winkelcentrum verzamelen zich 's avonds honderden kauwtjes met daartussen zwarte kraaien. Deze vliegen met z'n allen naar hun slaapplaats bij de vuilverbranding in Duiven (Schoppers, 1997).

Boerenzwaluwen broeden in de stallen van de kinderboerderij. Hier zijn zwaluwnesten opgehangen. Scholeksters zijn ook een aantal keren waargenomen. Een paartje heeft zich zeer waarschijnlijk op een van de schoolgebouwen van de HAN genesteld.

In de groenstroken (plantsoenen) en bebouwing (tuinen) met bomen en struiken zijn veel

zangvogels waargenomen zoals de merel, koolmees, pimpelmees, heggenmus, vink en tjiftjaf.

Vogelhuisjes bij bewoners in de tuin of aan de muur worden opvallend veel gebruikt door

koolmezen en pimpelmezen. Daarnaast zijn er in het bos en het park een aantal soorten aangetroffen die minder algemeen zijn voor het stedelijk gebied zoals de grote bonte specht, boomkruiper en de zwartkop.

De watervogels zijn verspreid over het plangebied waargenomen. In bijna elke watergang

zijn meerkoeten en wilde eenden te vinden. Ook het waterhoentje is algemeen aanwezig.

Twee koppels knobbelzwanen zijn tot broeden gekomen, één in park Presikhaaf en één in het water nabij het winkelcentrum.

Vaatplanten

Beschermde soorten volgens de Flora- en faunawet

De in de Flora- en faunawet genoemde soorten zijn de gewone dotterbloem, gewone vogelmelk, en de brede wespenorchis. De gewone dotterbloem groeit in de grote vijver van het park. De brede wespenorchis groeit in de berm van de Ruitenberglaan ter hoogte van de HAN en in het struweel en in de oeverzone aan de watergang ten zuiden van de HAN. Ook de gewone vogelmelk groeit in de berm van de Ruitenberglaan en langs de watergang van de IJssellaan.

Uit tabel 2 zijn gevonden het ruig klokje, steenbreekvaren en rietorchis. Er zijn twee vindplaatsen van het ruige klokje. Een is tegenover de ingang van de Heemtuin. Wellicht gaat het om een verwilderd exemplaar uit de heemtuin. Na wegwerkzaamheden aan de IJssellaan is tussen opkomende ruigteplanten een ruig klokje aangetroffen. De steenbreekvaren groeit graag op oude muren waaronder een keermuur bij station Presikhaaf. Daar groeit ook de onbeschermde maar wel bijzondere muurbaren. De rietorchis groeit in de berm langs de IJssellaan aan de kant van Park Presikhaaf. Waar de Presikhaafparkbrug over de IJssellaan heen gaat zijn er ongeveer 10 gevonden. Bij het kruispunt met het Lange water zijn er ongeveer 100 waargenomen zowel in gevlekte en ongevlekte vorm.

Tenslotte is er één Rode Lijst soort in het plangebied aangetroffen namelijk de korenbloem. Deze is gevonden in een rommelhoekje bij de school op de hoek van de IJssellaan en de Laan van Presikhaaf.

Andere soorten

Naast de voor de wet belangrijke planten soorten zijn er nog andere soorten die genoemd

kunnen worden. De algemene soorten die in en langs de waterkant voorkomen zijn: riet, harig

wilgenroosje, grote lisdodde, watermunt, wolfspoot, grote kattenstaart, late guldenroede, grote

egelskop, grote waterweegbree en valeriaan, maar ook: beekpunge, blauw glidkruid, echte

koekoeksbloem, heelblaadjes, wilde bertram, kikkerbeet en pijlkruid. Soorten die

voornamelijk in het bos voorkomen zijn naast de eik, beuk en vlier de bosandoorn, gevlekte

aronskelk, gewone salomonszegel en het groot heksenkruid. De grazige bermen bestaan vooral

uit scherpe- en kruipende boterbloemen, duizendblad, madeliefje, rode- en witte klaver,

zilverschoon en gewone brunel.

Amfibieën en vissen

In het plangebied zijn alleen algemeen voorkomende soorten aangetroffen. De bruine kikker, gewone pad en kleine watersalamander zijn soorten die in tabel 1 van de Flora- en faunawet worden genoemd. Al deze soorten zijn wat minder kritisch ten opzichte van hun voortplantingswater. Wat vissen betreft zijn er stekelbaarsjes en zeelt gevangen.

Beschrijving van de groenstructuur

Park Presikhaaf

Park Presikhaaf is onderdeel van de Groene Wig oost. Daarmee is het onderdeel van een robuuste, aantrekkelijke groenrecreatieve routing dat als onderdeel van een samenhangend watersysteem van de Veluwe de wijk in loopt. De Stadsboerderij en de Heemtuin zijn twee grote publiekstrekkers en van belang voor de hele stad. Er staat 1 monumentale boom in het park namelijk een zomereik (1900).

Park Presikhaaf is het directe uitloopgebied van de wijk Presikhaaf. Door de centrale ligging voorziet het park in een behoefte als recreatiegebied. Er is hier ruimte voor evenementen, sporten en (natuurlijk) spelen. De boulevard vormt één lange bank van 400 meter met daarachter bomenrijen.

Park Presikhaaf is een landschapspark en omvat een veelzijdig ecosysteem. Er is een grote diversiteit in planten door de overgang van stuwwal naar polder. De diverse oeverzones, het oude bos en de Heemtuin maken het ecologisch nog interessanter. Het park ligt momenteel ruimtelijk los van park Sacré Coeur. Een natte ecologische verbinding tussen park Sacré Coeur en de Heemtuin is beoogd om de ruimtelijke relatie te vergoten en om meer water richting het park te krijgen. Binnen het ontwikkelingsplan Presikhaaf zal het park worden verbonden met de ecozones van Presikhaaf. Een droge ecozone langs de IJssellaan richting Park12 en een natte ecozone langs de spoorlijn. Daarnaast is er de wens om de beek aan de Schaapsdrift bovengronds te leggen.

Lanen

De Laan van Presikhaaf, de IJssellaan en het Lange Water hebben een structurerende bomenlaan (Groenplan 2004).

Winkelcentrum

Het groen in het winkelcentrum wordt met name gevormd door de bomen op parkeerterreinen en pleinen. Aan de westzijde van het centrum ligt een watergang met kruidenrijke bermen en bomen als onderdeel van het structureel groen (Groenplan 2004).