Bestemmingsplan Burgemeesterswijk - Transvaalbuurt 2013

2.3 Ruimtelijke structuur

Het plangebied ligt dichtbij het station, het stadscentrum en het Sonsbeekpark. Het plangebied ligt als woongebied tussen belangrijke groengebieden. Daarnaast heeft het gebied een karakteristieke uitstraling die bepaald wordt door de bomenstructuur langs de wegen en op de binnenterreinen, groene pleintjes en een afwisseling van aaneengesloten rijen herenhuizen en vrijstaande villa's.

Afbeelding 5. Sweerts de Landasstraat Zijpendaalseweg 1919 (afb. 83 uit Arnhem zo was het)

Burgemeesterswijk

De ruimtelijke hoofdstructuur van de Burgemeesterswijk wordt gevormd door de hoofdas, Sweerts de Landasstraat en van Lawick van Pabststraat, waarop korte zijstraten uitkomen. Deze dwarsstraten zijn licht gebogen. Waar de hoofdstraten en de dwarsstraten elkaar ontmoeten liggen de pleinvormige ruimtes ingericht als plantsoen. Deze pleintjes bepalen samen met de privé-voortuinen het groenstedelijk karakter van de wijk. Dit wordt nog geaccentueerd door het reliëf van de ondergrond en laanbeplanting.

Het plangebied is, op het terrein van de vroegere Diaconessenziekenhuis en Artilleriepark na, ontworpen als woongebied. De bebouwingsstructuur is te onderscheiden in drie verschillende delen:

- Wandbebouwing in de vorm van monumentale herenhuizen, arbeiderswoningen of dicht op elkaar staande vrijstaande villa's in stedelijke context.

Voor het overgrote gedeelte wordt de Burgemeesterswijk gekenmerkt door het aaneengesloten karakter van de straatwanden met afrondende hoeken en dicht op elkaar staande herenhuizen. De meeste bebouwing is twee tot drie bouwlagen hoog met gevels en daken die op uitlopende manier zijn vormgegeven, serres, erkers, hoektorentjes, relatief smal en met overwegend verticale gevelbinding.

De voortuinen zijn oorspronkelijk door middel van smeedijzeren hekwerk duidelijk afgeschermd van de openbare ruimte. Op het voormalige Diaconessenziekenhuis-terrein is er sprake van bebouwing in eigentijdse architectuur.

- Open bebouwing in de vorm van vrijstaande villa's in het groen.

Het noordelijk deel van de Burgemeesterswijk bestaat uit vrijstaande villa's en karakteristieke twee-onder-één-kap woningen op ruime kavels. De woningen hebben ruime voortuinen met overwegend groene erfafscheidingen. Langs de Bakenbergseweg is er sprake van landelijke lintbebouwing met veelal vrijstaande boerderijachtige bebouwing.

- Grootschalige gestapelde nieuwbouw uitgevoerd tussen 1960 en 2000.

In het plangebied zijn twee grootschalige kantorengebouwen aanwezig die in de zestiger en zeventiger jaren zijn gerealiseerd. Het gaat hier om de kantoorgebouwen op de Pels Rijckenstraat en de Van Pallandtstraat. Deze gebouwen staan qua vorm en schaal in groot contrast ten opzichte van de omgeving. Het kantoorgebouw aan de Van Palandtstraat is inmiddels optisch verbeterd waardoor een meer uit individuele, verticale onderdelen bestaand gebouw is ontstaan.

Hierna zijn er in de afgelopen jaren gestapelde woningen gerealiseerd. Deze projecten staan op het voormalige Diaconessenterrein en het Artilleriepark. De woningen vallen op door hun eigentijdse vormgeving, architectuur en stedenbouwkundige opzet (geen straatwand-vorming meer).

In het plangebied is een groene corridor aanwezig. Deze functioneert als ecologische verbinding tussen het groengebied Het Dorp-Heijenoord en het Park Sonsbeek. Corridors zijn groenstroken of groenrijke zones die door de bebouwing lopen en groengebieden met elkaar verbinden. Het beleid is er op gericht om het groene karakter van de corridor te vergroten.

In 2005 is het boek "Burgemeesterswijk bewonderd" van de hand van Crone en Jekel uitgekomen waarin alle panden zijn gedocumenteerd.

Transvaalbuurt

Uitgangspunt van de ruimtelijke hoofdstructuur van de Transvaalbuurt is de Paul Krugerstraat als as binnen de wijk. De Paul Krugerstraat is een in oostelijke richting steil oplopende straat. Op deze weg komen meerdere kleinere straten uit. Deze straten zijn recht. Bij de aansluitingen op de Paul Krugerstraat zijn driehoekige plantsoenen gelegen. De structuur van de wijk is formeler dan de Burgemeesterswijk.

De Tranvaalbuurt heeft een bebouwingsstructuur met als kenmerk aaneengesloten of zeer dicht op elkaar aansluitende woonhuizen en voortuinen die met een hekwerk zijn afgeschermd.

Afbeelding 6. Bothaplein ca 1920 - 1929 (afb. 80 uit Arnhem zo was het)