Dorp Uddel

3.6 Archeologie

Op de Archeologische beleidskaart staan bekende archeologische vindplaatsen en terreinen waarbij reeds is vastgesteld dat er archeologische waarden aanwezig zijn, daarnaast is het gehele grondgebied van de gemeente Apeldoorn verdeeld in zones met een hoge, middelhoge en een lage archeologische verwachtingswaarde.
Het plangebied heeft op de archeologische beleidskaart een lage tot middelhoge archeologische verwachtingswaarde. Bij het vervaardigen van de archeologische beleidskaart zijn echter niet alle inmiddels bekende data meegenomen. Er zijn intussen nieuwe archeologische vondsten bekend. Bovendien is onder de essen (historische akkergronden, zie donkerrode lijnen op archeologische beleidskaart) de verwachting bijgesteld naar hoog door de beschermende werking van het esdek.

Essen worden beschouwd als de archeologisch meest waardevolle reservaten van de zandgronden. Deze uitspraak stoelt op twee redeneringen. Ten eerste kan men in zijn algemeenheid stellen dat de gebieden waar vanaf de Middeleeuwen plaggendekken zijn gevormd, ook in het verdere verleden vaak zeer geschikt waren voor agrarisch gebruik, en dus ook voor het vestigen van plattelandsnederzettingen. Vaak bevindt zich onder het esdek dan ook een oude(re) akkerlaag. Op veel plaatsen is inmiddels gebleken dat de aanwezigheid van een dergelijke oude akkerlaag een belangrijke aanwijzing kan zijn voor de aanwezigheid van archeologische relicten van de prehistorie tot in de Vroege-Middeleeuwen. De tweede redenering is gebaseerd op de overweging dat het opgebrachte dek de onderliggende oudere sporen heeft beschermd tegen bodemverstoringen als (diep)ploegen, het graven van greppels en drainages en kleinschalige egalisaties. Daarnaast zorgt het dek soms ook voor een in bodemchemisch opzicht gunstiger milieu, zodat organisch materiaal als bot en plantenresten beter bewaard blijven.

Figuur Archeologische beleidskaart gemeente Apeldoorn met archeologische verwachtingswaarden in het gebied (groen = laag, geel = middelhoog, oranje en donkerrode contour = hoog)

Zeker niet alle terreinen met een plaggendek bevatten echter waardevolle archeologische resten. De dikte van het plaggendek alleen vormt ook geen betrouwbare indicatie voor de ouderdom, noch voor de archeologische kwaliteit. De aanleg van essen kan gepaard zijn gegaan met (relatief) grootschalige bodemverstoringen, waaronder het systematisch en diep omzetten van het oorspronkelijk bodemprofiel. Indien dit is gebeurd dan neemt de archeologische potentie, in de zin van bron van hoogwaardige archeologische informatie, sterk af.

De werkelijke aanwezigheid van archeologische resten zal moeten blijken uit een archeologisch (voor-)onderzoek. Bij bepaalde ontwikkelingen die aanwezige archeologische resten kunnen vernietigen is een archeologisch onderzoek verplicht (zie bestemmingsregels).