Loenen en Veldhuizen

3.4 Ruimtelijke en Functionele structuur Buurtschap Veldhuizen

Ligging in het landschap

Buurtschap Veldhuizen, in de volksmond bekend als gebied Voorsterweg- Boterweg, bevindt zich, in tegenstelling tot Loenen en Zilven, niet op de helling van de Veluwse stuwwal, maar in het lager gelegen gebied van de IJsselvallei, in een ander landschapstype. Dit buurtschap ligt dan ook nog los van de andere bebouwingsconcentraties. Het landschap rondom Veldhuizen heeft een open karakter en bestaat voornamelijk uit weidegronden (hooilanden), met opgaande beplanting langs enkele van de landwegen. Dat dit gebied natter is te zien aan de slootjes op de kavelgrenzen en langs de wegen. Veldhuizen heeft een sterke relatie met het Apeldoorns Kanaal, dat de oostelijke begrenzing van het bebouwingscluster vormt. Op enige afstand ten noorden en westen van Veldhuizen liggen de bossen van de Veluwe, op een uitloper van het Veluwemassief.

Relatie kern en landschap

Veldhuizen heeft aan de westzijde een sterke relatie met het omringende landschap. Vanaf de Hoofdweg, die de noordwestelijke begrenzing van het bebouwingscluster vormt, is in westelijke richting sprake van lange zichtlijnen over het open landschap, met op de achtergrond de bosrand van de Veluwe. Ten zuiden van Veldhuizen ligt het bedrijventerrein Kieveen, waardoor de relatie tussen de buurtschap en het landschap hier minder sterk is. In het oosten vormt het Apeldoorns Kanaal, dat op beide oevers wordt begeleid door bomenrijen, een scherpe grens van de bebouwingsconcentratie. Aan de overzijde van het Apeldoorns Kanaal strekt het uitgestrekte landschap van de Loenense en Eerbeekse hooilanden zich uit. Kenmerkend voor Veldhuizen zijn de open ruimtes die zich tussen de verschillende bebouwde percelen bevinden. Het agrarische landschap dringt hierdoor door tot in het hart van de buurtschap.

Bebouwingsstructuur

Veldhuizen heeft zich ontwikkeld vanaf het eind van de 19e eeuw. Op de topografische kaart uit 1911 is zichtbaar dat bebouwing zich in deze periode slechts bevond langs de huidige route Hoofdweg - Voorsterweg. De noordelijke aftakking van deze route (de huidige Hoofdweg richting Klarenbeek) was aan het begin van de 20e eeuw nog grotendeels onbebouwd. In de 20e eeuw vestigde zich, met name dankzij de ligging aan het Apeldoorns Kanaal, bedrijvigheid in het gebied, waardoor ook meer woningen werden gerealiseerd. In de loop van de 20e eeuw werd bedrijventerrein Kieveen ontwikkeld ten zuiden van de Voorsterweg en verdichtte de bebouwing langs de bestaande bebouwingslinten in Veldhuizen.

In de huidige situatie is woonbebouwing gesitueerd aan de Hoofdweg, de Voorsterweg, het Kanaal Zuid en de Boterweg. De Hoofdweg, de Voorsterweg en het Kanaal Zuid vormen de randen van de bebouwingsconcentratie, die een driehoekige vorm heeft. De Boterweg verbindt de Voorsterweg en de Hoofdweg met elkaar en ligt daardoor min of meer centraal in de driehoekige buurtschap. Langs de Boterweg, de Hoofdweg en Voorsterweg zijn voornamelijk vrijstaande woningen gesitueerd, die zich bevinden op ruime, groen ingerichte percelen. Op een enkele locatie komen halfvrijstaande of aaneengebouwde woningen voor. De woonbebouwing in Veldhuizen heeft een beperkte hoogte, die varieert van één tot twee bouwlagen met kap. Tussen de kleinschalige woonbebouwing bevinden zich op enkele locaties grotere panden. Het Kanaal Zuid is wezenlijk anders dan de andere wegen. Hier is geen sprake van lintbebouwing en de bebouwing die er staat heeft meestal een duidelijke relatie met het kanaal (gehad). Het meest in het oog springend zijn de bedrijfsgebouwen in de zuidoostelijke hoek van Veldhuizen, aan de Voorsterweg. Ter hoogte van de kruising van de Hoofdweg en de Voorsterweg staan de scholen 'Aventurijn en 'Wonderwijs'.

Op een aantal locaties zijn tussen de woonpercelen onbebouwde percelen aanwezig. Door de aanwezigheid van deze open percelen en de ruime afstand tussen de vrijstaande woningen, is sprake van doorzichten naar het gebied achter de lintbebouwing. De grotendeels onbebouwde binnengebieden tussen de Hoofdweg - Boterweg- Voorsterweg en de Hoofdweg - Boterweg- Kanaal Zuid zijn daardoor vanaf de wegen goed ervaarbaar. Dit binnengebied wordt voornamelijk gebruikt als paardenweitjes, van echte agrarische activiteit is nauwelijks sprake.

Boterweg	Fabrieksgebouw aan Boterweg
Hoofdweg	Apeldoorns Kanaal

Groenstructuur

De groenstructuur in Veldhuizen bestaat in de open binnengebieden uit particuliere (tuin-)beplantingen in combinatie met het Apeldoorns Kanaal en de restanten van boombeplanting langs de wegen. Met name langs de Hoofdweg zijn fragmenten van laanbeplanting aanwezig. Langs de Voorsterweg en de Boterweg staan minder bomen in het openbaar gebied. Door de open bebouwingsstructuur en het directe contact met het omringende landschap heeft Veldhuizen een groene uitstraling.

Het kanaal is, in combinatie met de bomen die aan weerszijden van het kanaal staan, een doorgaande groene structuur in het landschap die bovendien een cultuurhistorische betekenis heeft.