Emmeloord, de Deel - Stadshart

2.2 Gemeentelijk beleid

Ontwikkelingsplan Emmeloord Centrum en Uitwerkingsplan De Deel

Het proces om te komen tot een operationeel Ontwikkelingsplan voor Emmeloord Centrum is reeds in gang gezet in 1997 met de Structuurvisie. Hierna is het voortgezet met behulp van de volgende richtinggevende beleidsdocumenten.

• a. het Masterplan in 2003;
• b. de Markttoets in 2004/2005;
• c. het Ontwikkelingsplan in 2006.

Onderstaand een korte beschouwing van het proces tot nu toe:

Ten tijde van de werkzaamheden aan de structuurvisie Emmeloord Centrum (1997) werden als belangrijkste knelpunten gezien:

• het centrum heeft te weinig allure, is saai en er valt te weinig te beleven;
• het winkelcentrum is sterk naar binnen gekeerd;
• de toegangen naar het centrum zijn vaak onaantrekkelijk en onduidelijk;
• de Lange Nering is vol, onoverzichtelijk, versleten, is dringend toe aan onderhoud en biedt een rommelige aanblik;
• het plein De Deel wordt ervaren als kaal, leeg en winderig, de aanliggende bebouwing en de inrichting van de openbare ruimte zijn minder aangenaam;
• het busstation heeft geen uitstraling en is gedateerd;
• een duidelijke ontwikkelingsrichting voor het centrum ontbreekt.

In het Collegeprogramma 2002-2006 heeft het college vanuit een beschouwing van de knelpunten de volgende doelstellingen geformuleerd ter verbetering van het centrum:

• opwaarderen van de regionaal verzorgende functie;

• creëren van een aantrekkelijk en gezellig winkelcentrum; goede bereikbaarheid en parkeervoorzieningen;

• realiseren van een levendig en attractief centrum door menging van functies: detailhandel, horeca, cultuur, andere centrumfuncties en wonen;

• verbeteren en uitbreiden van het winkelaanbod;

• verbeteren en uitbreiden van het wonen in en grenzend aan het winkelcentrum;

• toename van de kantoorvestigingen in het centrum;

• herinrichting van De Deel en naaste omgeving tot de centrale openbare ruimte van Emmeloord met een nieuw Stadsplein, een busstation en een park;

• het creëren van uitdagende functies in de aangekochte poldertoren.

In het collegeprogramma van 2010-2014 'Samen kiezen voor Noordoostpolder' staat als inspanning het bevorderen van de bouw en oplevering van de laatste fase van Stadshart Emmeloord.

Bij het opstellen van het Ontwikkelingsplan zijn door het college aanvullende condities en randvoorwaarden vastgesteld. De voor dit plan relevante voorwaarden zijn:

• De nieuw te realiseren gebouwen op De Deel moeten zodanig voldoen aan het programma van eisen dat een mogelijke vestiging van bijvoorbeeld een bibliotheek niet bij voorbaat wordt uitgesloten.
• Er dient vastgehouden te worden aan de totale lengte van het kernwinkelgebied van De Deel tot het Smedingplein (zogenaamde lineaire structuur).
• Er dient vastgehouden te worden aan een vormgeving van De Deel als één geheel, met daarin opgenomen een stadsplein en een terrein voor evenementen.

In 2005 is het Ontwikkelingsplan opgesteld. Het Ontwikkelingsplan bestaat uit een aantal fasen dat wel onderscheiden maar vanwege de samenhang niet gescheiden kan worden. In grote lijnen omvat de gefaseerde aanpak het volgende:

• Herinrichting van de openbare ruimte en gevels van de Lange Nering West, Kettingplein, Lange Nering Oost en Korte Achterzijde (alleen herinrichting openbare ruimte).
• Ontwikkeling van De Deel, waaronder de nieuwe bioscoop. Dit gaat samen met de herinrichting van de straten rondom De Deel ten behoeve van een betere verkeerscirculatie en een betere bereikbaarheid van de openbare parkeerplaatsen in de nieuwe parkeergarage op het maaiveld.
• En in samenhang met De Deel: de herontwikkeling van het Kettingplein en eventueel het Smedingplein (op basis van particulier initiatief).

In het Collegeprogramma 2006-2010 'Aan het werk voor de inwoners van de Noordoostpolder' (13 april 2006) wordt als verplichting genoemd dat het project Emmeloord-centrum wordt uitgevoerd conform de samenwerkingsovereenkomst met Provast onder andere door:

• het realiseren van de deelprojecten Lange Nering-west (inclusief inrichting Kettingplein), Korte Achterzijde (inclusief parkeren Overtuinen, bioscoop en busrestauratie);
• het aanvangen van de deelprojecten Lange Nering-oost en De Paardenmarkt;
• het beginnen met de planvoorbereiding van het deelproject De Deel en
• het van een passende functie voorzien van de Poldertoren.

Toekomstvisie Noordoostpolder 2030

In de Toekomstvisie Noordoostpolder 2030 (2003) ontwikkelt Emmeloord zich tot een modern regiocentrum. Wonen in Emmeloord is ruim stedelijk wonen in een levendig centrum met alle voorzieningen binnen handbereik, maar ook in de directe nabijheid van een zee aan rust en ruimte. Hiervoor wordt een aantal extra recreatieve verbindingen tussen stad en buitengebied aangelegd. Nieuwe bedrijventerreinen worden aan de zuidflank van de stad ontwikkeld.

Woonvisie Noordoostpolder

Op 12 november 2009 is de Woonvisie door de gemeenteraad vastgesteld. De aanleiding voor deze woonvisie is dat de vorige beleidsnota over wonen uit 2001 stamt en alle acties uit deze nota uitgevoerd zijn. Het is tijd voor een herijking van deze notitie. In 2008 heeft het college besloten dat de focus van de gemeente op 'wonen' naast 'werken' komt te liggen. Dat wil zeggen dat Noordoostpolder zich ook gaat presenteren en profileren als woongemeente. De kwaliteiten die deze gemeente heeft en waarmee zij zich kan onderscheiden van de Randstad liggen op het gebied van wonen. De gemeente biedt namelijk de kwaliteiten ruimte, rust en groen. ‘Echte ruimte voor ontwikkeling’ wordt het leidend principe in de strategische maatschappelijke en ruimtelijke keuzes. De denkrichting in deze identiteit, wordt nog verder uitgewerkt. De uitwerking kan worden gebouwd op de pijlers:

• puur energiek, de kenmerken van onze bevolking;
• betrokken samenwerken, de kenmerken van onze samenleving;
• respect voor het unieke ontwerp, dit is wat ons beroemd en onderscheidend heeft gemaakt;
• ontwikkelingsgericht, van oorsprong zijn we allemaal nieuwkomers gericht op nieuwe ontwikkelingen en mensen die denken in kansen en mogelijkheden.

De gemeente is hierbij trots op wat is bereikt maar kijkt ook naar de kansen voor de toekomst als ‘nieuwste polder’. Inzet is om te versterken wat sterk is en daarvoor ruimte te bieden. Dat betekent dat er ruimte moet zijn voor nieuwe initiatieven en dat wordt gezocht naar niches in de markt. Hiermee wil de gemeente ook mensen van buiten de Noordoostpolder verleiden om naar de Noordoostpolder te verhuizen. Een kans om nieuwe woonvormen binnen de gemeente gestalte te geven zijn de vrijkomende agrarische erven. Andere voorbeelden van nieuwe woonvormen zijn: wonen op het water, pakhuiswoningen en collectief particulier opdrachtgeverschap . De visie op het wonen in Noordoostpolder is vertaald naar acht ambities. Ambitie 5 is "Meer aandacht voor doelgroepen, zoals starters, betaalbaarheid van woningen, senioren, buitenlandse werknemers en het topsegment". De woningen op de Deel spelen op ambitie 5 in.

In 2011 is er een woonwensen- en behoefte onderzoek in Noordoostpolder uitgevoerd. Het conceptrapport is gereed. Uit de eerste resultaten blijkt dat er de komende jaren behoefte is aan senioren woningen (vanwege de vergrijzing). Uit het onderzoek komt verder naar voren dat er bij bepaalde doelgroepen (onder andere ouderen) verhuisbewegingen te zien zijn van de dorpen naar Emmeloord (centrale kern met voorzieningen). Verder is er een behoefte aan een stedelijk woonklimaat in en rond het centrum van Emmeloord, dit is een segment wat nog onvoldoende aanwezig is. De ontwikkeling van De Deel speelt in op deze behoefte.

Milieubeleid 2005-2008

Om haar milieubeleid op een planmatige en programmatische wijze op te kunnen pakken, heeft de gemeente Noordoostpolder eind 2000 een milieubeleidsplan en een bijbehorend uitvoeringsprogramma opgesteld voor de periode 2001-2004. Aan het eind van deze planperiode zijn de doelstellingen uit het milieubeleidsplan geëvalueerd en, voor zover nodig, geactualiseerd en aangevuld. Deze doelstellingen zijn in 2005 vervolgens opnieuw vastgesteld door de gemeenteraad en hebben als basis gediend voor het formuleren van nieuwe actiepunten, die zijn vastgelegd in het “meerjarig milieu-uitvoeringsprogramma 2005-2008” (mmup).

De opnieuw vastgestelde milieudoelstellingen hebben onder andere betrekking op de bebouwde omgeving. Deels betreft het algemeen gestelde doelstellingen zoals het voorkomen van hinder in de woonomgeving, het behouden van het specifieke karakter van het landschap, en het behouden en waar nodig versterken van ecologische, recreatieve, landschappelijke en archeologische waarden.

Duurzaam bouwen

Wat betreft duurzaam bouwen heeft de gemeente Noordoostpolder zich tot doel gesteld de relatief gunstige milieukwaliteit in de polder te behouden en te versterken. Eén van de middelen die zij daartoe inzet is duurzaam bouwen. Dit is een manier van bouwen waarbij negatieve effecten voor milieu en gezondheid ten gevolge van het bouwen en de gebouwde omgeving tot een minimum worden beperkt. Hieraan wordt - voor zover mogelijk - ook in dit plan invulling gegeven.

Daartoe is de volgende doelstelling opgenomen in het gemeentelijk milieubeleidsplan 2001-2004 en het mmup: 'De gemeente Noordoostpolder stimuleert duurzaam bouwen als een vanzelfsprekend onderdeel van de totstandkoming, vernieuwing en het gebruik van de bebouwde omgeving. In uitbreidingsplannen voor woningbouw zal uitvoering worden gegeven aan het plan van aanpak duurzaam bouwen'. Ook is in het mmup opgenomen dat: 'Het duurzaam gebruiken en onderhouden van woningen (duurzaam wonen) wordt gestimuleerd'. Tenslotte wordt in het kader van het gemeentelijk klimaatbeleid gestreefd naar woningen die 5 tot 10% energiezuiniger zijn dan het bouwbesluit voorschrijft. De provincie Flevoland en de gezamenlijke Flevolandse gemeenten, verenigd in het Netwerk Duurzaam Bouwen Flevoland, hebben het manifest “Nieuw Flevolands Peil” opgesteld. Op 10 juni 2005 hebben de opstellers, partijen uit de bouwwereld, energie- en waterleidingbedrijven en de vereniging Natuur en Milieu Flevoland het manifest ondertekend. De ondertekening van het manifest vormt het startsein om te komen tot regionale afspraken die leiden tot woningen en een woningomgeving waar het prettig, gezond en comfortabel wonen is. Het manifest en de te maken afspraken richten zich zowel op nieuwbouw als op bestaande bouw.

Welstandsnota

Op 21 oktober 2010 heeft de gemeenteraad nieuw welstandsbeleid (Welstandsnota) vastgesteld. Door dit beleid vallen grote delen van Noordoostpolder niet langer onder welstand of is welstand sterk verminderd. Dit beleid vloeit voort uit de wens van het gemeentebestuur het gemeentelijk welstandsbeleid eenvoudiger en transparanter te maken en de welstandsadvisering te versnellen.

Historische en stedenbouwkundig en architectonisch waardevolle bebouwingsstructuren en gebieden blijven onder welstand vallen. Dit zijn meestal jaren '50 (Delftse school) gebieden. Ook voor publiek belangrijke gebieden zoals winkelstraten en beeldbepalende gebieden vallen onder welstand. Achterkanten van gebouwen in deze gebieden vallen echter niet onder welstand.

De welstandscriteria zijn niet puur gericht op behoud. In de welstandscriteria is aangegeven dat onder voorwaarden vernieuwende vormgeving mogelijk is.Het welstandbeleid is derhalve nog wel van toepassing op het voorliggende plangebied.

In de Welstandsnota is bepaald dat het voor Emmeloord Centrum van belang is de oorspronkelijke bebouwingskarakteristieken te behouden en waar mogelijk te versterken. De toepassing van stijlkenmerken bij bouwen en verbouwen dient in harmonie te zijn met de oorspronkelijke stijlkenmerken. Het voorgaande sluit evenwel niet uit dat in geval van vernieuwing voor een andere passende stijl wordt gekozen. Achterkantsituaties zijn in dit gebied welstandsvrij.

In paragraaf 4.2 van de Welstandsnota zijn de gebiedscriteria voor Emmeloord Centrum aangegeven.

Nota Economisch Beleid

De Nota Economisch Beleid (2002) geeft het beleidskader van de gemeente Noordoostpolder op economisch gebied in de komende jaren weer en kan gezien worden als toetsingskader voor (nieuwe) ontwikkelingen op economisch gebied in de gemeente. Doelstelling van het economisch beleid is het voortzetten van de positieve economische ontwikkeling en het bevorderen van duurzame werkgelegenheid. Dat wil zeggen kiezen voor kwaliteit en een economische ontwikkeling in harmonie met andere beleidsontwikkelingen zoals ruimtelijke ordening, milieu en sociale veiligheid. Voorgestane ontwikkeling past binnen de geformuleerde uitgangspunten van het economisch beleid.

Horecabeleidsplan

Op 9 december 2010 heeft de gemeenteraad het concept integraal horecabeleidsplan 2010-2014 vastgesteld. Het sluit aan op het op 26 februari 2004 vastgestelde horecabeleidsplan, waarin de ambitie is vastgelegd om voor Emmeloord een bruisend en levendig centrum te realiseren. Er wordt gesteld dat De Deel uitermate geschikt wordt geacht voor de benodigde horeca-ontwikkelingen in Emmeloord-Centrum.

Het concept integraal horecabeleidsplan 2010-2014 spreekt van een ‘levendig centrum’; dat zou het nieuwe motto kunnen zijn voor de ontwikkeling van de horeca in het centrum van Emmeloord. Het is geen toeval dat het nieuwe motto niet veel afwijkt van de oude ambitie. De huidige koers voor het centrum wordt daarmee grotendeels gecontinueerd. Dat betekent onder meer dat concentratie van horeca in het centrum van Emmeloord wordt gestimuleerd. In het centrum wordt ruimte geboden voor horecabedrijven, met name voor het gebied rondom De Deel.

Gemeentelijke Vestigingsvisie

Op 9 oktober 2008 heeft de gemeenteraad de Gemeentelijke Vestigingsvisie (GVV) vastgesteld.

In deze GVV wordt een analyse gemaakt van de sociaal-economische ontwikkelingen binnen de gemeente Noordoostpolder op basis van een aantal toekomstscenario's.

Er is een inventarisatie gemaakt van de bestaande werklocaties binnen de gemeente. De provincie onderscheidt binnen werklocaties detailhandel, kantoren, gemengde locaties wonen/werken en werken/wonen, bedrijventerreinen en terreinen voor zware industrie.

Vervolgens is gekeken naar de ontwikkelingswensen, visie van de gemeente waaronder de toekomstvisie 2030, het economische beleidsplan, het milieubeleidsplan en het meest recente collegeprogramma. Uit deze stukken zijn die delen overgenomen die relevant zijn voor de ontwikkeling van werklocaties binnen de gemeente Noordoostpolder.

Op grond van de visie en de berekende scenario's zijn vervolgens doorzichten gemaakt naar de planning van de verschillende typen werklocaties.

Tenslotte heeft een confrontatie plaatsgevonden van de geprognostiseerde vraag en het aanbod aan werklocaties dat in planning is.

In de Visie werklocaties van de provincie van 2005 werd met name uitgegaan van het hoge groeiscenario en de daarbijbehorende grote vraag naar werklocaties. De afgelopen jaren is van diverse kanten twijfel ontstaan over de realiteitswaarde van het hoge scenario en wordt steeds vaker het middenscenario als een reëler scenario gezien.

Voor de verschillende werklocaties komt de gemeente in dit GVV tot de volgende conclusies.

Detailhandel

Het centrum van Emmeloord is de locatie waar de reguliere detailhandel verder kan uitgroeien op basis van het opgestelde Ontwikkelingsplan (2006) voor het centrum. Perifere detailhandel kan nog enigszins groeien op de PDV-locatie langs de Nagelerweg. Daarnaast wil de gemeente beperkt ruimte bieden voor grootschalige detailhandel (vanaf 1.000 m²) op de locatie Bouwerskamp/Nijverheidstraat.

Kantoren

Op grond van de provinciale marktvraagberekeningen moet er fors kantoorruimte worden toegevoegd binnen Emmeloord. De gemeente kiest voor 3 vestigingsmilieus nl.:

• met name per auto bereikbaar: Ecopark, De Munt II;
• zowel per auto als openbaar vervoer bereikbaar: Bouwerskamp/Nijverheidstraat;
• met name via openbaar vervoer bereikbare locatie: Centrum Emmeloord rond De Deel.

In het middenscenario geeft de provincie aan dat er 75.000 m² kantoor kan worden toegevoegd. Hiervan is slechts 23.000 m² concreet in plannen aangeven.