De Zoeker Esch - de Pol

3.3 Geluid

In het kader van de Wet geluidhinder is bij de vaststelling of wijziging van een bestemmingsplan een akoestisch onderzoek vereist naar de geluidsbelasting op geluidgevoelige bestemmingen vanwege industrielawaai, weg-, rail- en luchtverkeerslawaai. Dit geldt alleen voor (geplande) geluidgevoelige bestemmingen die binnen de zone van een weg, spoorweg of industrieterrein liggen.

Geluid verkeer

In hoofdstuk VI van de Wet geluidhinder is de verplichting opgenomen tot het verrichten van een akoestisch onderzoek naar de geluidbelasting op de gevels van woningen (en daarmee gelijk te stellen objecten) binnen de in artikel 74 genoemde onderzoekszone van een weg. De verplichting tot het verrichten van een onderzoek geldt niet indien:

• het een woonerf betreft;
• een maximumsnelheid van 30 km/uur geldt.

Tevens geldt de verplichting tot het uitvoeren van een akoestisch onderzoek niet als in het bestemmingsplan geen mogelijkheden worden geboden voor het realiseren van nieuwe woningen en andere geluidgevoelige objecten (artikel 76, lid 4 Wgh). Dit laatste is hier het geval, immers het plan biedt geen ruimte voor nieuwe ontwikkelingen. Nader onderzoek naar verkeerslawaai binnen de onderzoekszone van de weg is dus niet noodzakelijk.

Geluid spoorweg

Er is geen spoorverbinding in de nabijheid van het plangebied. Spoorweglawaai vormt daarom geen belemmering voor dit bestemmingsplan.

Geluid luchtverkeer  

In de nabijheid van Losser, op ruim 8 km ten westen van het plangebied, ligt vliegbasis Twente. Vliegbasis Twente is in de huidige situatie niet meer in gebruik als militaire luchthaven. Op dit moment zijn voor een nieuwe invulling van het gebied ontwikkelingen gaande die nog niet volledig zijn uitgewerkt. In dit bestemmingsplan is uitgegaan van de huidige zonering van de vliegbasis.

Gebleken is dat het plangebied niet binnen de geluidzones van het vliegveld ligt en zodoende ten aanzien van deze functie geen belemmeringen aanwezig zijn.

Geluid industrie

Rondom een industrieterrein of een deel van het industrieterrein dient een geluidszone te worden vastgesteld als op dit terrein zich bedrijven kunnen vestigen die zijn genoemd in onderdeel D van bijlage 1 van het Besluit omgevingsrecht en worden gespecificeerd als bedrijven die in belangrijke mate geluidhinder kunnen veroorzaken. In de praktijk ook wel "grote lawaaimakers" genoemd. In de Wet geluidhinder zijn dergelijke terreinen gedefinieerd als "industrieterrein".

Buiten de geluidszone mag de geluidsbelasting vanwege dat industrieterrein de waarde van 50 dB(A) niet te boven gaan. Voor (geplande) geluidgevoelige bestemmingen buiten de grens van het industrieterrein, maar die binnen de geluidszone liggen of komen te liggen, geldt in beginsel een voorkeursgrenswaarde van 50 dB(A) op de uitwendige scheidingsconstructie. Een (bedrijfs)woning en andere geluidgevoelige bestemmingen, gelegen op een gezoneerd industrieterrein, hoeven op grond van de Wet geluidhinder niet te worden beschermd.

Een geluidszone rond een industrieterrein omvat de 50 dB(A)-contour vanwege alle activiteiten van alle inrichtingen op het industrieterrein die onder de Wet milieubeheer vallen. De ligging van de geluidszone is een afweging tussen de geluidsruimte voor de bedrijven en de bescherming van de omliggende woningen (of andere geluidgevoelige bestemmingen).

Indien uit akoestisch onderzoek blijkt dat de geluidsbelasting ter plaatse van geluidgevoelige bestemmingen de voorkeursgrenswaarde van 50 dB(A) overschrijdt, dient onderzoek te worden gedaan naar de mogelijkheden om de geluidsbelasting te reduceren. Dit kan door middel van bronmaatregelen of maatregelen in de overdracht (bijvoorbeeld afscherming). Indien blijkt dat deze maatregelen niet mogelijk en/of onvoldoende doeltreffend blijken te zijn, kunnen burgemeester en wethouders afwijken van de voorkeursgrenswaarde en een hogere grenswaarde vaststellen. In de Wgh is daarvoor een bovengrens opgenomen voor woningen, de maximaal toelaatbare geluidsbelasting (MTG). Indien de geluidsbelasting hoger is dan deze waarde, dan is het realiseren van woningen niet mogelijk. Als de geluidsbelasting ligt in de bandbreedte tussen de voorkeursgrenswaarde en de maximaal toelaatbare geluidsbelasting - het aandachtsgebied - dan is het realiseren van geluidgevoelige bestemmingen aan restricties gebonden en onder voorwaarden mogelijk. De waarde in het aandachtsgebied wordt een "hogere waarde" genoemd. De vaststelling van deze hogere waarde wordt door middel van een formele procedure vastgesteld door burgemeester en wethouders, conform Hoofdstuk VIIIa Wgh. Een hogere grenswaarde kan slechts eenmaal door middel van een hogere grenswaardeprocedure met maximaal 5 dB(A) worden verhoogd - artikel 55 Wgh.

Voor andere geluidgevoelige gebouwen en terreinen kan eveneens een hogere waarde worden vastgesteld. De waarden van de ten hoogste toelaatbare geluidsbelasting alsmede de maximaal toelaatbare geluidsbelasting (MTG) zijn in een algemene maatregel van bestuur vastgesteld - Besluit geluidhinder (Bgh) artikel 2.1 en 2.2. De definitie van andere geluidgevoelige gebouwen en terreinen is opgenomen in artikel 1 Wgh en nader gespecificeerd in het artikel 1.2 Bgh.

Huidige situatie

Vanuit het bestemmingsplan 'De Zoeker Esch, de Pol, 1997' is de vestiging van"grote lawaaimakers" mogelijk. Er is dus sprake van zonering van deze twee terreinen van rechtswege. Gelet op de ligging van de woningen ten westen van de Gronausestraat tussen twee industrieterreinen in, is het voldoende aannemelijk dat deze woningen gelegen zijn in de zone van rechtswege. De bestaande woningen aan de Gronausestraat zijn gelegen in de zone van het industrieterrein. De geluidbelasting op de gevels is onbekend, maar gelet op de ligging zal de geluidbelasting (op 1 juli 1993) in ieder geval hoger zijn dan 50 dB(A). Zoals hiervoor is aangegeven bedraagt dan de voorkeursgrenswaarde 55 dB(A). Voor de bestaande woningen aan de Gronausestraat geldt daarmee een maximaal toelaatbare grenswaarde (MTG) van 55 dB(A) etmaalwaarde of hoger.

Toekomstige situatie: nieuwe geluidszone

Met de herziening van het bestemmingsplan wordt tevens de begrenzing van het ingevolge de Wet geluidhinder gezoneerde industrieterrein aangepast. De nieuwe begrenzing valt samen met de bedrijfslocatie van Van Heek Textiles. Tegelijkertijd wordt de geluidszone teruggebracht. Het onderzoek naar het industrielawaai en de onderbouwing van de nieuwe geluidszone is opgenomen in Bijlage 2. In het kader van goede ruimtelijke ordening is eveneens de cumulatieve geluidbelasting ter plaatse van geluidgevoelige bestemmingen in het onderzoeksgebied bepaald. Naast industrielawaai is er in het onderzoeksgebied ook sprake van geluidbelasting door wegverkeerslawaai.

Nieuwe geluidszone

Binnen de gezoneerde begrenzing van het industrieterrein zal Van Heek Textiles het enige bedrijf zijn. Voorliggend akoestisch onderzoek is tot zover uitgevoerd op basis van de vergunde situatie van het bedrijf (meer dan 50 weefgetouwen). Uit de berekende langtijdgemiddelde beoordelingsniveaus ter plaatse van woningen blijkt dat er voldaan wordt aan de MTG-waarden en grenswaarden. Enige uitzondering hierop wordt gevormd door de bedrijfswoning Nijverheidsstraat 15; bij deze woning is sprake van een overschrijding van 2 dB(A). Voor deze woning zal een hogere grenswaarde noodzakelijk zijn.

Uit de rekenresultaten van het langtijdgemiddeld beoordelingsniveau ter plaatse van de vigerende zonegrens blijkt dat ruimschoots voldaan wordt aan de grenswaarde van 50 dB(A) etmaalwaarde. In figuur 1 is de huidige 50 dB(A) etmaalwaarde contour grafisch weergegeven. In de figuur zijn de geluidniveaus hoger dan 50 dB(A) etmaalwaarde met geel weergegeven, geluidniveaus lager dan 50 dB(A) etmaalwaarde zijn met groen weergegeven. De rode lijn is de huidige zonegrens.

Figuur 1. Geluidsniveaus vergunde situatie

Gelet op het voormelde ligt het in de rede om de huidige geluidszone te herzien. Op basis van de berekende langtijdgemiddelde beoordelingsniveaus, uitgaande van de vergunde situatie van het bedrijf, wordt de rode lijn in figuur 2 de nieuwe grens van de geluidszone.

Figuur 2. Ligging nieuwe zonegrens (rode lijn)

Met de nieuwe zonegrens blijven enkele bestaande woningen aan de Gronausestraat, te weten Gronausestraat 244 tot en met 290, in de geluidszone liggen. Hiervoor blijft de MTG-waarde gelden van 55 dB(A) etmaalwaarde.

Daarnaast komt tevens de woning Nijverheidsstraat 15 in de geluidszone te liggen. Hiervoor zal een hogere grenswaarde op grond van de Wet geluidhinder verleend moeten worden van ten hoogste 55 dB(A) etmaalwaarde.

Verkeersaantrekkende werking Van Heek Textiles

Zowel in de huidige situatie als na implementatie van de voorgenomen keuze is Van Heek Textiles gevestigd op een ingevolge de Wet geluidhinder gezoneerd industrieterrein. Er is geen sprake van een verandering. Bovendien geldt volgens vaste jurisprudentie van de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State dat de geluidemissie van het verkeer van en naar de inrichting die is gelegen op een gezoneerd industrieterrein niet hoeft te worden getoetst aan de voor de inrichting geldende geluidgrenswaarden.

Verkeersaantrekkende werking Johma

Voor Johma en Wouter Witzel geldt dat deze bedrijven na implementatie van de vooorgenomen keuze niet langer op een gezoneerd industrieterrein zijn gelegen. De geluidniveaus vanwege de verkeers-aantrekkende werking, het verkeer van en naar de inrichting op de openbare weg, worden beoordeeld volgens de 'Circulaire inzake geluidhinder veroorzaakt door het wegverkeer van en naar de inrichting; beoordeling in het kader van de Wet milieubeheer d.d. 29 februari 1996'.

De geluidbelasting op de bestaande woningen vanwege De Pol bedraagt ten hoogste 66 dB(A), ruimschoots hoger dan de voorkeursgrenswaarde van 50 dB(A) etmaalwaarde. Hiermee kan niet worden uitgesloten dat de geluidniveaus ter plaatse van de woningen ten gevolge van verkeer van en naar de oostelijke in- en uitrit van Johma hoger is dan de voorkeursgrenswaarde uit de circulaire. Dit betekent dat nader onderzoek, gebaseerd op gegevens omtrent de verkeersbewegingen van en naar Johma, noodzakelijk is. Dit nader onderzoek is in opdracht van Johma zelf uitgevoerd. In een actualisatierapport van mei 2012 wordt berekend dat de geluidbelasting lager is dan de voorkeursgrenswaarde uit de 'Circulaire inzake geluidhinder veroorzaakt door het wegverkeer van en naar de inrichting; beoordeling in het kader van de Wet milieubeheer d.d. 29 februari 1996'.

Verkeersaantrekkende werking Johma en Wouter Witzel

Voor woningen aan de Gronausestraat geldt dat geen sprake is van een milieubelasting en dat geen aanvullend onderzoek noodzakelijk is.

Cumulatieve geluidbelasting

Vanwege de waarborging van het woon- en leefklimaat is de cumulatieve geluidbelasting bepaald. Voor de bepaling van cumulatieve effecten van de verschillende geluidsoorten is aangesloten bij de algemeen geaccepteerde 'Miedema methode'. Daarin wordt met intervallen van 5 dB(A) een kwaliteitsoordeel aan de woonomgeving gegeven, variërend van een beoordeling 'zeer slecht 'tot 'goed'.

Voor de woningen aan de Gronausestraat geldt dat het zwaartepunt bij de klassen 'tamelijk slecht' en 'slecht' ligt. Voor de woningen op het bedrijventerrein ligt het zwaartepunt lager, namelijk in de klasse 'matig'.

Ten slotte blijkt uit de rekenresultaten dat, met uitzondering van vijf woningen aan De Pol, ter plaatse van alle woningen het wegverkeerslawaai maatgevend is voor de berekende milieukwaliteitsmaat en dus niet het industrielawaai (ofwel voorliggend bestemmingsplan). Voor de vijf woningen waarvoor dit niet geldt, is het nabijgelegen Johma bepalend voor de milieukwaliteitsmaat.