Werklandschap Assen-Zuid, uitwerkingsplan Hoofdontsluiting

Het gebied voor de infrastructurele maatregelen bestaat uit drie deelgebieden, namelijk een deelgebied voor de partiële herziening (deelgebied 1), een deelgebied voor het uitwerkingsplan (deelgebied 2) en een deelgebied voor de omgevingsvergunning (deelgebied 3). Dit bestemmingsplan betreft deelgebied 2. In Bijlage 1 is de situering van het deelgebied van het voorliggende uitwerkingsplan weergegeven.

In onderstaande planbeschrijving wordt voor de volledigheid en totaalbeeld van het project Assen-Zuid in totaliteit beschreven.

Assen-Zuid van grote betekenis voor de regio

Assen Zuid neemt een belangrijke plaats in de regio in. Voor de economische ontwikkeling, werkgelegenheid en bereikbaarheid (inclusief openbaar vervoer) van de regio is het totaalgebied Assen-Zuid van grote betekenis.

De ontwikkelingen van het werklandschap, de toeristisch recreatieve zone (TRZ) en de verbindende infrastructuur vormen samen - als onderdeel van de FlorijnAs - een belangrijke schakel in het Nationaal Stedelijk Netwerk Groningen-Assen. Voor de ontwikkeling van de verbindende infrastructuur wordt een deel van het militair oefenterrein verplaatst naar het tot voor kort voor militaire doeleinden gebruikte bos- en heideterrein nabij de Baggelhuizerplas.

Assen-Zuid ligt op een kruispunt van twee hoofdaders in het Noorden, de A28 en N33. Daarmee heeft het gebied de potentie om uit te groeien tot een toplocatie in het noorden van Nederland. Een zeer belangrijke randvoorwaarde hiervoor is een goede bereikbaarheid over de weg en het spoor.

Een nieuwe aansluiting bij Assen-Zuid is cruciaal voor de ontwikkelingen van het werklandschap en de toeristisch recreatieve zone (TRZ).

Ook bevindt zich in Assen-Zuid het TT-terrein. De aansluiting is ook nodig voor een goede ontsluiting van het TT-terrein. Met de nieuwe aansluiting is sprake van een verbetering van de aan- en afvoer van bezoekers bij grotere evenementen op het terrein.

Op de volgende afbeelding zijn de nieuwe aansluiting en de infrastructurele verbindingen weergegeven.

Afbeelding: Voorgenomen aansluiting en infrastructurele verbindingen bij de A28 en omliggende gebieden

Hieronder wordt ingegaan op de ontwikkelingen van de omliggende gebieden, waarvoor de aansluiting en verbindingen worden gerealiseerd.

Werklandschap

Diverse onderzoeken (zie hiervoor het bestemmingsplan "Werklandschap Assen - Zuid" en de bijbehorende MER) geven een onderbouwing van de nut en noodzaak van de realisatie van het werklandschap. Aangetoond is dat er behoefte bestaat aan het ontwikkelen van het werklandschap Assen-Zuid, ongeacht de huidige - nog niet geheel gevulde - bedrijfsterreinen in Assen. Assen-Zuid is bijvoorbeeld nodig om bedrijven uit het stadsbedrijvenpark op te vangen in verband met de (gedeeltelijke) transformatie van dit bedrijventerrein naar woningbouw. In het noordelijke deel, nabij het station Assen Zuid ligt de nadruk op hoogwaardige bedrijven en sensor technologie. Aan de westzijde is ruimte voor grotere bedrijven. Dit betekent dat de noordoostzijde van het werklandschap naar verwachting meer werknemers en bezoekers zal trekken dan het resterende deel. Het deel waar meer "logistieke" bedrijven en meer productiebedrijven zal worden gevestigd heeft erg veel baat bij een directe aansluiting op de A28.

Toeristisch recreatieve zone

Aan de westzijde van de A28 is dynamiek van de toeristisch recreatieve zone (TRZ) en het TT-terrein.

In de TRZ is ruimte voor toeristisch recreatieve bedrijvigheid rond het TT-circuit en TT-World en de Baggelhuizerplas. Hierbij wordt ingezet op een groei naar anderhalf tot twee miljoen bezoekers per jaar (tot 2030). De visie op het gebied gaat uit van de ontwikkeling van het TT-circuit, vermindering van de geluidhinderbeleving en vergroting van de kwaliteit van het gebied.

Op het TT-terrein zijn naast de jaarlijkse motorraces, in het gebied vrijwel dagelijks evenementen. Deze verschillen in grootte; van een promotie van nieuwe auto's met een klein aantal bezoekers tot meerdaagse races (zoals de TT en superbike) met meer dan 100.000 bezoekers. Een Nationaal Evenementen Terrein is gebaat bij een goede vindbaarheid en bereikbaarheid. Indien de ambitie van het nationaal evenemententerrein wordt gerealiseerd zal het aantal bezoekers van dit gebied toenemen naar anderhalf tot twee miljoen bezoekers per jaar (tot 2030). Dit zal leiden tot een congestie op de bestaande toevoerwegen van het evenemententerrein (onder andere De Haar) en in enkele gevallen tot congestie op de hoofdwegen A28 en N33. Door de voorgenomen aansluiting wordt een tweede verbinding gelegd tussen de A28 en het evenemententerrein. Hierdoor neemt de kans op congestie sterk af en kan het verkeer beter worden gemanaged.

Aansluiting ook regionaal van belang

De voorgenomen aansluiting heeft niet alleen een functie voor Assen. Ook het verkeer van en naar Hooghalen krijgt met deze nieuwe aansluiting een betere en veel kortere verbinding met het hoofdwegennet. Dit biedt ook voordelen voor het verkeer van en naar "Kamp Westerbork". De nieuwe aansluiting heeft namelijk een functie voor de hele regio tussen Beilen en Assen.

Verbindende infrastructuur

Om het TT-terrein en de ontwikkeling van het werklandschap en de TRZ optimaal te faciliteren en te ontsluiten is het noodzakelijk om diverse infrastructurele hoofdelementen in het plangebied aan te leggen.

De infrastructurele maatregelen om het werklandschap te ontsluiten worden in samenhang ontworpen en uitgevoerd. Deze hoofdinfrastructuur maakt onderdeel uit van de FlorijnAs en de integrale bereikbaarheid van Assen.

De hoofdinfrastructurele maatregelen voor Assen-Zuid zijn de nieuwe aansluiting op de A28 (werknaam aansluiting Assen TT) en de ontwikkeling van een nieuw treinstation Assen Zuid.

De aansluiting Assen TT is onderdeel van het RegioSpecifiek Pakket (RSP) en betreft concreet het RSP-bereikbaarheidsproject FlorijnAs. Binnen het RSP is uit de maatschappelijke kosten-batenanalyse gebleken dat een nieuwe aansluiting op de A28 van cruciaal belang is om de economische ontwikkelingen rondom de TRZ, het werklandschap en station Assen Zuid optimaal te faciliteren. Ook is een snelle verbinding tussen het treinstation Assen Zuid en de TRZ gewenst.

Ook wordt het fietsen aantrekkelijker gemaakt in de stad en regio met een fietsnetwerk dat de belangrijkste delen van de stad verbindt en een verbetering van de routes naar de omliggende gebieden.

Met de inpassing van de voorgenomen ontwikkeling wordt ook aangesloten op de ecologische verbindingen. Landschapsstructuren blijven zoveel mogelijk behouden en nieuw natuurlijk landschap wordt toegevoegd waarbij als uitgangspunt geldt versterking van ecologie en het tegengaan van barrièrewerking.

In samenspraak met Rijkswaterstaat (RWS), de provincie en de gemeente en provincie is het ontwerp heeft gemaakt. RWS, de provincie en de gemeente hebben samen intensief de knoop A28-N33 in relatie tot de nieuwe aansluiting ontworpen. Vervolgens heeft RWS de knoop, inclusief een aantal optimalisaties en de aansluiting op de A28, modelmatig doorgerekend. De conclusie hieruit is dat er verkeerskundig een grote relatie is tussen de aansluiting Assen-Zuid en de aansluiting Assen TT. De nieuwe aansluiting zorgt voor een oplossend vermogen voor de knoop A28-N33, waardoor deze minder wordt belast. RWS heeft daarom in december 2011 schriftelijk de mogelijkheid tot realisatie van de nieuwe aansluiting bevestigd aan de gemeente Assen.

Verplaatsing militair oefenterrein

Voor de ontwikkeling van de verbindende infrastructuur wordt een deel van het militair oefenterrein verplaatst naar het tot voor kort voor militaire doeleinden gebruikte bos- en heideterrein nabij de Baggelhuizerplas. Dit betreft dus een hervatting van de activiteiten op dit terrein. Het gebruik van het terrein zal in beginsel niet afwijken van het gebruik, zoals dat tot een paar jaar geleden heeft plaatsgevonden.

Ontwerp Assen-Zuid

Werklandschap

Het werklandschap Assen-Zuid en de bijbehorende infrastructuur is gebaseerd op de landschappelijke kwaliteiten. Er is ontworpen vanuit het landschap, duurzaamheid en de ontwikkelstrategie. Voor het ontwerp van het werklandschap is gebruik gemaakt van de landschappelijke onderlegger. Hiermee is het werklandschap goed ingepast in het landschap.

De inrichting van het werklandschap gebeurt vraaggericht. Een bedrijf dat zich er wil vestigen, wordt ingepast in het bestaande landschap. Er wordt dus niet meer een nieuw bedrijventerrein aangelegd waarna gewacht wordt op bedrijven. De opzet is om in te spelen op wisselende marktomstandigheden. Bij de ontwikkeling van het werklandschap wordt de landschappelijke kwaliteit en de ruime opzet van het gebied als uitgangspunt genomen. Vanuit de bestaande landschappelijke kwaliteit en het extensieve gebruik is een ontwikkelstrategie opgezet. Deze gaat uit van de vorming van kleinschalige en compacte clusters van werken, recreëren en wonen die zich in het landschap voegen. Op deze manier is er op ieder moment een bedrijventerrein dat "af" is. De clusters worden ontsloten vanaf de zogenaamde ringstructuur in het gebied. Bij de ontwikkeling wordt zorgvuldig en respectvol omgegaan met de bestaande ondergrond en landschappelijke structuren. Landschapsstructuren blijven zoveel mogelijk behouden en nieuw natuurlijk landschap wordt toegevoegd waarbij het versterken van ecologie en het tegengaan van barrièrewerking uitgangspunt is. Hiermee ontstaat een duurzame vorm van landschapsinrichting. De bedrijvigheid met categorie 4.2 komt aan de A28 te liggen. Eventuele verstoring van het Natura 2000 gebied Drentsche Aa is daardoor minimaal. Vanuit de structuurvisie stadsrandzone ligt er de opgave om vanaf de A28, N33 en het spoor een groen beeld te creëren.

Afbeelding: Ontwerp vanuit landschap

Afbeelding: Schets werklandschap en verbindende infrastructuur

Toeristisch recreatieve zone

Bij de ontwikkeling van de TRZ wordt de gesloten landschappelijke structuur opengemaakt, met open vizieren vanaf de A28 richting het TT-terrein. Daarbij zijn de iconen van TT-World zichtbaar vanaf de A28. Het beekdal wordt hermeanderd met open en gesloten ruimtes. In het gebied is ook een mogelijkheid voor TT-campings. Het voorliggende bestemmingsplan biedt de planologisch-juridische regeling voor de verbindende verkeersstructuur.

Afbeelding: Verkeersstructuur in relatie tot het grotere geheel (concept)

Assen-Zuid is de zuidelijke toegangspoort van het nationaal stedelijk netwerk Groningen-Assen. Bij de ontwikkeling van dit gebied wordt gebruik gemaakt van de bestaande kwaliteiten van de stad Assen en de regio. De poortfunctie wordt met behulp van de volgende uitgangspunten vormgegeven:

• Het knooppunt moet het bestaande landschap van Drentsche Aa versterken en hiermee het startpunt markeren van de KoningsAs (de (groene) verbinding tussen Groningen en Assen). Voor de landschappelijke inpassing is het beekdallandschap de beelddrager.
• De landschappelijke inpassing van het werklandschap als geheel en een groen beeld vanaf de infrastructuur.
• De dynamiek van activiteiten en recreatieve voorzieningen rondom de toeristisch recreatieve zone en het TT circuit.
• De fysieke verbeelding van de poort. De diverse civieltechnische kunstwerken en groen moeten een samenhangend geheel vormen. Dit draagt bij aan de zichtbaarheid en herkenbaarheid van de entree van Assen en het stedelijk netwerk en van de entree van het nieuwe werklandschap Assen-Zuid.
• De realisering van de ecologische verbinding Anreperdiep en Witterdiep. Dit draagt bij aan een goede landschappelijke inpassing met verhoging van de natuurwaarden.

Aansluitingen

De voorgenomen aansluitingen worden goed ingepast in de omgeving. Voor de aansluiting op de A28 is stedenbouwkundig een zo noordelijk gelegen aansluitpunt gewenst in verband met de relatie met het werklandschap en TRZ. Het huidige ontwerp van de knoop A28-N33 is mede gebaseerd op het technisch mogelijk maken van een zo noordelijk mogelijk gelegen aansluiting Assen TT. Het ontwerp voldoet aan de ontwerprichtlijn van RWS.

De aansluiting Assen TT voorkomt dat verkeer van en naar het werklandschap gebruik moet maken van de huidige aansluiting Assen-Zuid. De nieuwe aansluiting belast het onderliggende wegennet niet extra. Het zorgt juist voor ontlasting van nu reeds zwaar belaste wegvakken in het onderliggende wegennet, zoals Graswijk en de Europaweg-Zuid. Met name de laatste twee wegvakken kennen capaciteitsproblemen vooral in de spitsperioden. Indien er geen extra aansluiting op het rijkswegennet komt, zal al het verkeer via Graswijk en de Europaweg-Zuid worden geleid. Het onderzoek van Goudappel Coffeng en de nadere beoordeling van DHV geeft aan dat de kluifrotonde op de knoop A28/N33/Haarweg en het kruispunt Graswijk/Europaweg-Zuid in zowel de autonome als projectsituatie een kritische verkeersafwikkeling hebben.