Lekkum

4.3 Archeologie

4.3.1 Algemeen

Ter implementatie van het Verdrag van Malta in de Nederlandse wetgeving is op 1 september 2007 de Wet op de Archeologische Monumentenzorg (WAMZ) in werking getreden. Deze nieuwe wet maakt deel uit van de (gewijzigde) Monumentenwet. De kern van de WAMZ is dat wanneer de bodem wordt verstoord, de archeologische resten intact moeten blijven. De WAMZ verplicht gemeenten bij het opstellen van bestemmingsplannen rekening te houden met de in hun bodem aanwezige waarden. Naast het inventariseren van de te verwachten archeologische waarde, zal het bestemmingsplan uiteindelijk, indien nodig (en mogelijk), een bescherming moeten bieden voor waardevolle gebieden. Dit kan bijvoorbeeld met een omgevingsvergunning.

De gemeente heeft met de beleidsnota Archeologische Monumentenzorg Leeuwarden (AMzL) 2008 - 2013 de archeologische koers voor de komende jaren uitgezet. Met een eigen archeologisch beleidsplan kiest de gemeente ervoor de eigen keuzes voor alle betrokkenen helder te maken. Ze brengt duidelijk naar voren hoe en waarom de stad zorg draagt voor haar kwetsbare bodemarchief en welke consequenties dat heeft. Dit beleid is afgestemd met de provincie, maar geeft wel een eigen invulling aan de manier waarop Leeuwarden omgaat met archeologie. In het archeologiebeleid zijn de volgende elementen van belang:

• archeologie wordt meegenomen in nieuwe bestemmingsplannen;
• ten behoeve van het verlenen van een omgevingsvergunning wordt getoetst op archeologische waarde.

De gemeentelijke beleidskeuzes zijn weergegeven op een archeologische waardekaart, waardoor voor iedereen duidelijk wordt waar en op welke manier rekening moet worden gehouden met archeologie. Op de archeologische waardenkaart is een uitsnede van de kaart weergegeven, waarop aangegeven is welke archeologische waarden in het plangebied aanwezig zijn.

Archeologische waardenkaart van de gemeente Leeuwarden.

Uitsnede van het gebied bij Lekkum, met legenda.

Het plangebied ligt landschappelijk gezien op een kwelderwal direct ten oosten van de voormalige Middelzee. Doordat dit van oudsher bewoonbaar gebied was heeft het in elk geval een middelhoge verwachtingswaarde.

Binnen het bestemmingsplangebied liggen (grotendeels) drie terpen die dateren uit de late ijzertijd/romeinse tijd tot en met de middeleeuwen. De reeds door onderzoek bekende terpkernen hebben een hoge archeologische waarde, het omringende nog niet onderzochte terpterrein een hoge verwachtingswaarde.

In gebieden met een middelhoge verwachtingswaarde geldt een onderzoeksplicht voor ingrepen dieper dan 50 cm en groter dan 500 m2. In gebieden met een hoge verwachtingwaarde is dit 100 m2, in gebieden met een hoge waarde is dit 50 m2.
Ter bescherming van mogelijk archeologische waarden in deze gebieden, is een dubbelbestemming opgenomen.

De drie in het plangebied aanwezige terpen hebben, van noord naar zuid, de toponiemen Lekkum-West, Lekkum-Oost en Lekkum-Zuid. Ze behoorden tot een reeks terpen die ten noorden, oosten en zuiden van de stad Leeuwarden in de IJzertijd en Romeinse tijd op de kwelderwal zijn ontstaan en doorgaans tot in de Middeleeuwen bewoond geweest zijn. De terpen zijn van grote cultuurhistorische waarde.

4.3.2 Planontwikkeling "Het Ei"

Voor de bouwlocatie in Lekkum heeft Ingenieursbureau MUG uit Leek archeologisch onderzoek ingesteld. Aan de hand van het archeologisch inventariserend onderzoek van 24 september 2009, projectnummer 93080109, is een aanvullend proefsleuvenonderzoek verricht.

Uit het archeologisch proefsleuvenonderzoek van 16 augustus 2010, opgenomen als Bijlage 2 Archeologisch proefsleuvenonderzoek De Buorren, komt naar voren dat de locatie archeologisch niet waardevol is en dat aanbevolen wordt het onderzoeksterrein 'vrij te geven'.

Archeologie is derhalve geen beletsel voor de realisatie van dit woningbouwplan.