Bestemmingsplan Hellum-Siddeburen

2.3 Ruimtelijke analyse Hellum-Siddeburen

2.3.1 Hellum

Ruimtelijke en functionele analyse

Het dorp Hellum is een typische voorbeeld van concentratie van lintbebouwing op de zandrug. Dwars op de linten zijn een aantal kleinere bebouwingslinten te vinden. Deze dwarslinten zijn binnen de begrenzing van het bestemmingsplan meegenomen. In het hoofdlint is een mix van verschillende functies te vinden. Het gaat om woonbebouwing, agrarische bedrijven, aannemersbedrijven, detailhandel en enkele maatschappelijke functies zoals de kerk en het dorpshuis. Hellum heeft niet een typisch centrumgebied zoals in grotere kernen te vinden is.

In het Woonplan 2010-2020 is Hellum aangemerkt als één van de kleine kernen. Het woonplan is een uitwerking van de toekomstvisie van de gemeente. In paragraaf 3.5.3 Toekomstvisie het Land van Slochteren wordt verder ingegaan op de toekomstvisie. In Hellum zal in principe geen nieuwbouw van woningen plaatsvinden, nu de bestaande nieuwbouwruimte geheel is gereserveerd voor bestaande nieuwbouwprojecten in grote kernen. Uit de cijfers van het centraal bureau van de statistiek (CBS) blijkt dat de woningvooraad in Hellum (in 2010) bestond uit 215 woningen. Het inwonertal van Hellum in 2010 was 546.De bevolkingsopbouw in Hellum qua leeftijdsgroepen was in 2010 als volgt: ouder dan 65: 12%, 45-65 jaar: 35%, 25-45 jaar: 25%, 15-25 jaar: 10%, 0-15 jaar: 18%. Hiermee was de bevolkingsopbouw nagenoeg gelijk aan het gemiddelde van de gemeente Slochteren.

Hellum omstreeks 1911 (Bonneblad bron: watwaswaar.nl)

Hellum omstreeks 1935 (Bron: Kadaster)

Hellum 2011 (Bron: gemeente Slochteren)

2.3.2 Siddeburen

Ruimtelijke en functionele analyse

Siddeburen is ontstaan op een knooppunt van twee evenwijdig lopende lintwegen, de Hoofdweg en de Oudeweg. Uit historisch kaartmateriaal (omstreeks 1811) valt op te maken dat van de twee linten de Hoofdweg van oorsprong het dichtst is bebouwd (figuur 2). Tevens zijn op deze kaarten de eerste zijlaantjes van de Hoofdweg zichtbaar.

Figuur 2 Siddeburen, Kadasterkaart omstreeks1811

Tegenwoordig vormen de Hoofdweg en de Oudeweg nog steeds de ruggengraat van het dorp. Bij de meeste uitbreidingen van de dorpsstructuur zijn de straten in elkaars verlengde, haaks op deze twee linten, doorgetrokken. Deze straten zijn vervolgens onderling verbonden met parallel aan de Oudeweg en de Hoofdweg lopende straten, waardoor uiteindelijk het huidige grid van Siddeburen is ontstaan (figuur 3). De buurtjes binnen de gridlijnen hebben ieder een eigen structuur, welke vaak wordt bepaald door de periode waarin ze zijn ontwikkeld. Uitzondering op deze gridstructuur vormt de uitbreiding in de jaren negentig in het noordoosten (Leeuwerikhoogte).

Figuur 3 Het grid van Siddeburen, 2009

Het merendeel van de voorzieningen in de kern is geconcentreerd in het centrum. Dankzij de sterke concentratie van winkels, horeca, dienstverlening en bedrijven (al dan niet gemengd met wonen) aan weerszijden van de kerk wordt dit gebied al jaren gezien als het centrum van Siddeburen. Een centrumfunctie die in 2008 met de komst van het nieuwe winkelcentrum flink versterkt is. Buiten het centrumgebied komen verspreid nog enkele (voormalige) bedrijfslocaties voor.

In de loop der tijd is het belang van de Hoofdweg als doorgaande route op zowel regionaal als lokaal niveau sterk afgenomen. Op regionaal niveau worden de verkeersstromen dankzij de komst van de N387 en N33 tegenwoordig om de kern heen geleid. Op lokaal niveau is er voor gekozen het doorgaande verkeer zoveel mogelijk uit het centrum te weren en via de Oudeweg te geleiden. Om deze reden maakt de Hoofdweg dan ook deel uit van een 30km-zone. Gevolg van deze veranderende verkeersstromen is wel dat het zuidoostelijk deel van de kern steeds meer de uitstraling krijgt van een rustige woonwijk.

Functiekaart Siddeburen, bestaande situatie 2009.

(Bron: structuurvisie Siddeburen 25 augustus 2009)

Tot slot blijkt uit het Woonplan 2010-2020 dat er in 2009 in Siddeburen circa 3500 inwoners in circa 1200 woningen (GBA, 2009) woonden. Hiermee is het aantal inwoners sinds 1990 met 18,5% toegenomen. Gelet op de ontwikkeling van de nieuwbouwwijk de Weerterij mag verwacht worden dat het inwonertal op korte termijn verder zal toenemen. Qua leefdstijdsverdeling valt op dat Siddeburen in vergelijking met het gemeentelijk gemiddelde een relatief hoog percentage 65-plussers heeft (21% in Siddeburen tegen 14% in de gemeente). Daarentegen is het aantal mensen tussen de 45 en 65 jaar in vergelijking met de gemeente als geheel relatief ondervertegenwoordigd (25% in Siddeburen tegen 30% in gemeente). De verdeling van de overige leeftijdsgroepen is nagenoeg gelijk aan het gemeentelijk gemiddelde.

2.3.3 Demografie

In de onderstaande tabel is het inwonersaantal per kern weergegeven. Opgemerkt moet worden dat de aantallen overeenkomen met de administratieve eenheden. Dit betekent dat een klein deel van het buitengebied meegeteld wordt bij de kernen.

Kern				1980	1990	2000	2010
Siddeburen				2902	2887	3214	3414
Hellum				576	608	602	546