Bestemmingsplan Harkstede-Scharmer

4.7 Archeologie en cultuurhistorie

Nederlandse gemeenten zijn vanwege wetgeving op het gebied van archeologische monumentenzorg (Wet op de archeologische monumentenzorg) verplicht om archeologische waarden in de ruimtelijke planprocedures te betrekken en waardevolle resten te beschermen. Om deze wettelijke taak goed te kunnen uitvoeren en direct mee te kunnen nemen in de actualisering van bestemmingsplannen is gemeentelijk archeologiebeleid, bestaande uit een beleidsnota en beleidskaart, opgesteld. Op de archeologische beleidskaart is aangegeven welk archeologisch beleid van toepassing is in het bestemmingsplan.

Door het archeologisch onderzoek dat ten grondslag ligt aan dit beleid is duidelijk geworden waar (hoge) archeologische verwachtingswaarden zijn en waar deze laag zijn. Door deze kaart is nu vooraf duidelijk voor bouw- en graafwerkzaamheden wel en voor welke geen inventariserend archeologisch onderzoek vooraf meer benodigd is om uit te sluiten dat archeologische waarden worden aangetast. Wanneer de beleidskaart aangeeft dat de verwachtingswaarden hoog zijn moet de aanvrager middels een onderzoek aantonen of er ter plaatse waarden aanwezig zijn. De kaart is gebruikt als input voor het bestemmingsplan.

4.7.1 Lage verwachtingswaarde

Aan het grootste deel van het plangebied is een lage archeologische verwachtingswaarde toegekend. Dit heeft te maken met de bodem verstorende activiteiten in het verleden (aanleggen woonwijken, zandwinning Borgmeren). Dit betekent dat bij het aanvragen van een bouwvergunning geen archeologisch onderzoek is vereist. In deze gebieden zijn ook geen aanlegvergunningplichtige werken en/of werkzaamheden op grond van archeologie.

4.7.2 Archeologische gebieden

Er zijn enkele terreinen waar vanwege de (hoge) archeologische (verwachtings)waarden specifieke regels gelden ten aanzien van bouwen en gebruik, in aanvulling op de basisbestemming. Dit zijn de volgende terreinen:

AMK-terreinen:

• Kerkterrein NH- kerk Harkstede, Hoofdweg 63;
• Begraafplaats Scharmer (betreft oud kloostercomplex).

Daarnaast zijn de volgende archeologische terreinen van belang:

(voormalige) Borgterreinen

• hofstede of buitenplaats Groenwijk, Harkstede;
• veenborg Overveen, Scharmer;
• buitenplaats Werk en Rust, Scharmer;
• buitenplaats Rozenborg, Scharmer.

Boerderijplaatsen

• een zevental boerderijplaatsen langs de Hoofdweg in Harkstede/Scharmer.

Op deze percelen is bouwen niet toegestaan mits uit archeologisch onderzoek blijkt dat er geen archeologische waarden in het geding zijn.

4.7.3 Cultuurhistorie

De cultuurhistorische waarden binnen het plangebied worden bepaald door de aanwezige rijksmonumenten (de NH-Kerk en de molen) en andere karakteristieke bebouwing als diverse boerderijen en een aantal andere beeldbepalende panden langs de Hoofdweg en het voormalige stationsgebouw aan de Dorpshuisweg (het voormalige stationsgebouw is aangegeven op de beleidskaart). Het voormalige tracé van het bijbehorende Woldjerspoor is ook opgenomen op de kaart.

De cultuurhistorische waarden in het aangrenzende (buiten)gebied worden met name bepaald door elementen en structuren in het omliggende buitengebied, waaronder verkavelingen, oude dijken, waterlopen en bepaald reliëf.