De Laren

2.2 Nieuwe ontwikkelingen

2.2.1 De 10 uitgangspunten

Op 20 november 2008 heeft de gemeenteraad tien uitgangspunten vastgesteld voor het stedenbouwkundig plan van De Laren, onder de toenmalige werknaam "het nieuwe Sportpark de Wierden".

Vier van deze uitgangspunten (1 t/m 4) zijn geformuleerd door het College van Burgemeester en Wethouders.

Vier uitgangspunten (5 t/m 8) zijn het resultaat van een bewonersraadpleging in Almere Haven.

De laatste twee uitgangspunten (9 en 10) heeft de gemeenteraad toegevoegd.

Uitgangspunten college

• 1. Woningbouw (400 tot 500 woningen) in segmenten die nu (en met de geplande nieuwbouwprojecten elders in het stadsdeel) in Almere Haven ontbreken en/of waar bewoners uit Almere Haven zelf aangeven behoefte aan te hebben.
• 2. Vernieuwen, en op een kleiner grondgebied optimaliseren van sportvoorzieningen.
• 3. Realiseren van een nieuwe en goed bereikbare supermarkt (als vervanging voor de kleine en binnenkort te sluiten supermarkten in omliggende woonwijken).
• 4. Herinrichting van de openbare ruimte.

Resultaat bewonersraadpleging

• 5. Wonen: voldoen aan uiteenlopende woonwensen door verschillende woningen te bouwen en door verschillende vormen van opdrachtgeverschap te introduceren: circa 25% betaalbare huurwoningen, circa 10% overige huurwoningen en circa 65% koopwoningen in verschillende segmenten; 1/3 traditioneel opdrachtgeverschap, 1/3 medeopdrachtgeverschap en 1/3 particulier/collectief opdrachtgeverschap.
• 6. Woonomgeving: zorgen dat de woonmilieus qua woningbouw, woningdifferentiatie en uitstraling gevarieerd worden en dat er zoveel mogelijk op eigen terrein of anders in de directe woonomgeving geparkeerd wordt.
• 7. Groen en uitstraling: behoud bij de herinrichting het huidige, groene/natuurlijke, kleinschalige en rustige karakter en onderzoek of er mogelijkheden zijn voor nieuwe groenvoorzieningen (zoals een boomgaard en thematuin).
• 8. Sport en recreatie: realiseer, indien mogelijk, nieuwe sportvoorzieningen (zoals een trimbaan, jeu de boulesbaan, tennisbaan of een trapveld) en nieuwe recreatieve voorzieningen (zoals een kinderboerderij, theehuis en plekken waar honden niet mogen komen).

Uitgangspunten gemeenteraad

• 9. Het stedenbouwkundige plan voor de nieuw te bouwen wijk dient – onder meer door op een strategische plaats een supermarkt en andere voorzieningen met een bovenwijks karakter te plaatsen en door de fysieke inrichting van de wijk – bij te dragen aan de sociale verbondenheid van de nieuwe wijk met de omringende, bestaande wijken.
• 10. Een belangrijk deel van de te bouwen woningen zal duurzaam toegankelijk en betaalbaar zijn voor jongeren en andere starters. Om daar voor te zorgen zal ongeveer een kwart van de koopwoningen worden gerealiseerd met behulp van onder meer Ik Bouw Betaalbaar in Almere (IBB A) en Koopgarant.

In aanvulling op bovenstaande uitgangspunten is aan de gemeenteraad de toezegging gedaan dat het ecologische gebied Kronkelveld behouden blijft op de huidige locatie. Voor de verbinding van het Kronkelveld met omringende natuur is in overleg met een ecoloog gekeken naar de beste oplossing binnen de integrale context van het plan.

2.2.2 Het stedenbouwkundig plan

Hieronder is de proefverkaveling weergegeven van het stedenbouwkundig plan voor de Laren.

Op basis van de bovengenoemde uitgangspunten is het stedenbouwkundig plan opgesteld.

Deze proefverkaveling wordt op 2 punten niet uitgevoerd zoals aangegeven. Zie hiervoor paragraaf 6.4 Vaststelling bestemmingsplan en de bijlagen 8 Raadsbesluit vaststelling 28 februari 2013, 9 amendement Bosgouw en 11 amendement Krachtveld.

Het participatie proces

Het ontwikkelingsplan voor de Laren is tot stand gekomen in een bijzonder participatie proces. Het stedenbouwkundig plan dat de basis vormt voor het bestemmingsplan is een nadere uitwerking daarvan. Bewoners van Almere Haven hebben allereerst een belangrijke rol gekregen bij het bepalen van de uitgangspunten van het plan. Vervolgens is een Havenpanel samengesteld waarvoor alle geïnteresseerde omwonenden, toekomstige bewoners en andere belanghebbende zich hebben kunnen opgegeven. De direct betrokken stakeholders, zoals de toekomstige gebruikers van de MFA (Multi Functioneel Centrum), de in het gebied aanwezige sportclubs en een afvaardiging van Jeugdland zijn voor de participatie bijeenkomsten uitgenodigd. Met deze stakeholders is ook tussentijds gesproken over de wijze waarop de sportvoorzieningen kunnen worden vernieuwd op een kleiner oppervlak.

Met de kennis van het Havenpanel kon er een goed beeld worden gevormd van de sterktes en de zwaktes van het gebied en de wensen en kansen voor de toekomst. Op basis van deze inventarisatie zijn in een interactief proces stap voor stap de bouwstenen voor het plan bepaald. Met deze bouwstenen is het plan ontworpen. De bouwstenen hebben betrekking op de hoofdstructuur groen en water, de situering en de vorm van het wonen, de ligging van de voorzieningen en ruimtelijke en functionele verbindingen binnen het park en met de omgeving. In het laatste Havengesprek is het plan gepresenteerd. Reacties zijn opgenomen in een Reactienota die met het plan samen aan de gemeenteraad zijn voorgelegd.

Het ontwikkelingsplan is nader uitgewerkt in het stedenbouwkundig plan, dat de onderlegger voor het bestemmingsplan vormt. De Omgevingstoets die in het kader van dit bestemmingsplan is gedaan heeft inzicht gegeven in de archeologische waarden en de ecologische en natuurlijke waarden aanwezig in het gebied. Hiermee is in de uitwerking rekening gehouden. De vorm en de ligging van bouwvelden en de centrale ruimte is aangepast.

Ook is in het kader van de goede ruimtelijke ordening aanvullend verkeerskundig onderzoek gedaan naar de toekomstige geluidsbelasting in het gebied en in de omringende wijken. Met de in het ontwikkelingsplan voorgestelde ontsluitingstructuur bleek de geluidsbelasting niet overal toelaatbaar. Dit heeft geleid tot een aanpassing in de structuur van de auto-ontsluiting.

De inpassing van de archeologische vindplaatsen en de inpassing van zoveel mogelijk bestaand groen heeft geleid tot de uitgewerkte stedenbouwkundige opzet.De bouwstenen die gedurende het participatie traject met het Havenpanel zijn opgesteld zijn gehandhaafd in het uitgewerkte plan, met een aanpassing van de wijze van auto-ontsluiting

Ruimtelijk concept

In het plan zijn landschap, bebouwing en functies onderdeel van één samenhangend systeem. Kenmerkend voor het plangebied is dat het gebied niet in één keer is te overzien maar via een verbindende langzaam verkeerroute (de Loop) kan worden beleefd. De Loop verbindt de verschillende plandelen, ruimtes en activiteiten in het gebied, en sluit de paden vanuit de omringende buurten aan op het park, op elkaar en op de paden door het aangrenzende boslandschap (Vroege Vogelbos en Beginbos).

Ook het huidige park is niet één geheel is maar bestaat uit drie parkdelen met een eigen karakter en een eigen gebruik. Deze drie delen zijn: de Uithof, het sportpark en het volkstuinencomplex. In het plan worden deze sfeergebieden versterkt. Ze worden nadrukkelijker vormgeven en versterkt door functies. Het westelijk deel met het sportpark zal een grote transformatie ondergaan omdat in dit deel de meeste woningen zullen worden gerealiseerd.

Park met drie kernen

Het nieuwe park bestaat uit drie kernen met een eigen sfeer en een eigen gebruik

• a. De romantisch ontworpen Uithof krijgt meer recreatieve functies en wordt zó ingericht dat het park intensiever gebruikt gaat worden en sociaal veiliger wordt. Het park behoudt zijn groene omranding met bosvakken, maar krijgt een open hart met een speeleiland in het midden. Dit eiland ontstaat door het creëren van een bypass van de waterpartij. De centrale groenfunctie van de Uithof voor de omringende buurten worden versterkt en de toegankelijkheid wordt verbeterd.
• b. Het functionele volkstuinencomplex in de noordoostelijke randzone transformeert naar een toegankelijk en minder introvert parkgebied met tuinkamers. De volkstuinen worden deels opnieuw ingepast, er komt groene omlijsting die wordt gevormd met hagen.
• c. Het nieuwe, op een kleiner oppervlakte gerealiseerde sportpark, ligt als een open parkruimte (de Green) in het hart van het westelijk deel van het plan met rondom bebouwing in clusters. Deze Green brengt ruimte in dit meer besloten parkdeel en geeft tegelijkertijd sport en spel een centrale plek in het park. Sport krijgt een sterke relatie met het wonen en ook met de maatschappelijke voorzieningen die aan deze ruimte zijn gelegen.

Landschappelijke structuur

Het kenmerkende karakter van Haven, waarbij het wonen via een netwerk van groen altijd is verbonden met 'buiten', is verschillend uitgewerkt voor het westelijk plandeel (boslandschap) en het oostelijk plandeel (open parkwig). In het plan wordt aangesloten op de bestaande landschappelijke structuren en worden deze wordt waar mogelijk versterkt. Het aanwezige hoogwaardige groen wordt zoveel mogelijk behouden.

Boslandschap

In het westelijk deel bepaalt een bosraamwerk van rechte bossingels de groenstructuur. Dit bosraamwerk geeft een besloten sfeer aan dit deel van het park. Deze bossingels omsluiten open kamers, waar nu sportvelden zijn gelegen. Het groen is voor een groot deel natuurlijk met inheemse soorten en heeft ecologische waarde. In dit gebied is ook het te behouden Kronkelveld gesitueerd. De meest waardevolle boskamers bevinden zich aan de noordzijde van het plangebied en sluiten orthogonaal aan op de Havendreef en het boslandschap van het Beginbos/Vroegevogelbos daarachter. De aanwezige groenstructuur is bepalend voor de bebouwingsstructuur.

Open parkwig

Het oostelijk deel van het plangebied omvat de Uithof, het volkstuinencomplex en de verbindingszone ertussen. Deze oostzijde is meer parkachtig van karakter en heeft van origine een meer open structuur. Er zijn boomgroepen en bomenrijen in grasland en er liggen weides omzoomd door groen. Het open karakter van dit parkdeel, en de belevingswaarde ervan wordt in het plan versterkt.

In het participatietraject met het havenpanel is onderzocht hoe woonbebouwing een plek krijgt in het plan. Het Havenpanel heeft zijn voorkeur uitgesproken voor geclusterd wonen in het park. Zo profiteren de nieuwe woningen van hun ligging in het park, terwijl ook de bestaande woningen hun directe relatie met het park behouden. Bebouwing langs de randen komt beperkt voor met als doel de ruimtelijke relatie tussen park en buurt te versterken. Bij de Tuingouw is het park gebaat bij een bebouwingsrand met voorkanten gericht op het park. De parkrand wordt aantrekkelijker en door toezicht op het park sociaal veiliger. Tot de woningen en de achtertuinen die de huidige parkrand vormen wordt afstand gehouden en worden nieuwe paden aangebracht zodat de relatie met het park behouden.

Ook in de Uithof wordt een zeer beperkte hoeveelheid bebouwing mogelijk gemaakt op een kleine footprint. De bebouwing is als stapeling geclusterd aan de rand van het park maar op ruime afstand van bestaande woningen. De bebouwing markeert aan de Westerdreef de entree van de Wierden op wijkniveau waardoor de oriëntatie wordt verbeterd. Op het niveau van het park vormt de bebouwing een stepping stone in de overgang van het park naar de Wierden. Ook wordt door toevoeging van bebouwing op deze door water en ontsluitingweg enigszins geïsoleerde locatie levendigheid in het park gebracht waardoor een sociaal veiligere situatie ontstaat.

Water en eilanden

In het park wordt de waterstructuur uitgebreid. In de Uithof en in het hart van het park worden twee eilanden gerealiseerd door de de aanwezige waterstructuur een ´bypass´ te geven. Op het eiland in de Uithof wordt Jeugdland gesitueerd. Het eiland is niet toegankelijk voor autoverkeer. Enkel laden en lossen ten behoeve van Jeugdland is toegestaan. Het eiland in het hart van het park heeft geen specifiek programma. Voor de inrichting wordt gedacht aan een licht glooiende helling met een ligweide en mogelijk een strandje of een steiger. Het eiland is niet toegankelijk voor autoverkeer.

Bebouwingsstructuur

In De Laren wordt op twee manieren gewoond. In woonclusters in het boslandschap en op een paar plekken langs randen van de open parkwig (appartementengebouw in de Uithof en grondgebonden woningen langs de rand bij De Gouwen). Het grootste deel van de woningen komt in de zes bebouwingsclusters aan de westzijde van het plan. Het programma is gemengd.

Boslandschap met bebouwingsclusters

Deze bebouwingsclusters zijn geprojecteerd rondom een centrale groene open ruimte (de Green) met daarbinnen het sportpark. De positie van de bebouwing wordt bepaald door het aanwezige, zoveel mogelijk te behouden groen. Aan de noord- en westzijde zijn dat de bossingels. De bebouwingsclusters liggen gescheiden door deze bossingels. Aan de zuidzijde is minder waardevol groen aanwezig. Ook hier liggen de bebouwingsclusters van elkaar gescheiden door groen. Het groen wordt hier nieuw aangebracht maar zal blijvend een meer open karakter hebben dan aan de noord- en westzijde.

Tevens is het aanwezige waardevolle groen bepalend voor de positie van de bebouwingsclusters ten opzichte van de centrale Green. Tussen Green en bebouwing wordt het waardevol opgaand groen behouden, maar wordt de onderbeplanting verwijderd. Er is een parkrand (Porché) van gras met bomen, met wisselende breedte tussen Green en bebouwing. Voor een continue 'boomdichtheid' zullen waar geen waardevolle bomen zijn te behouden, bomen worden aangeplant. Direct om de Green heen zal, aan weerszijden van de ontsluiting, een nieuwe dubbele bomenrij worden geplant.

De bebouwing is georiënteerd op de Green. Dit betekent dat de bebouwingsranden aan de Green voorkanten zijn.

Het merendeel van de bebouwing is grondgebonden. Op twee plekken is gestapelde bebouwing toegestaan. Deze gestapelde bebouwing markeert de entree tot de Laren, aan de Meerveldstraat komende uit de Velden en de entree van de Laren komende vanuit de Gouwen.

Wonen aan de Parkwig

Langs De Gouwen is een nieuwe bebouwingsrand geprojecteerd. Tussen de bestaande woningen en de nieuwe bebouwing wordt enige afstand gehouden door een openbare groene ruimte. De nieuwe rand is georiënteerd op het park en heeft een ontsluitingsstraat tussen bebouwing en park.

In de Uithof wordt op één locatie (gestapelde) bebouwing toegevoegd. Deze nieuwe bebouwing markeert de overgang van het park naar De Wierden aan de Westerdreef. Woningbouw op deze locatie verbetert de relatie tussen het wonen en het (speel)park; de entree van het park wordt zichtbaar vanaf de Westerdreef en de nabijheid van woningen met een oriëntatie op het park draagt bij aan sociale veiligheid.

Voorzieningen

Maatschappelijke en commerciële voorzieningen

Op de grens van De Laren en De Wierden wordt het voorzieningencentrum gerealiseerd. In het verlengde van de groene zone tussen Leemwierde en Kornwierde wordt voor De Wierden een nieuwe entree tot het park gerealiseerd die het voorzieningencentrum ontsluit. Het voorzieningencentrum is geprojecteerd in de zone tussen de nieuw aan te leggen watergang als onderdeel van het park en de ringvormige ontsluiting rondom de Green. Deze ontsluiting verbindt de nieuwe en bestaande buurten met elkaar en met de voorzieningen. Het voorzieningencentrum bestaat uit een multi-functionele accommodatie voor brede school, buurtactiviteiten en een supermarkt met appartementen erboven. De parkeervoorziening is geprojecteerd tussen deze gebouwen. Het voorzieningencentrum grenst aan de Green met het nieuwe sportpark zodat er uitwisseling kan bestaan tussen beiden. Het voorzieningencentrum is goed zichtbaar vanuit alle zijden en dient alzijdig te worden ontworpen.

Sport en spelvoorzieningen

Op de Green zijn één American Footballveld, één voetbalveld en twee handbalvelden geprojecteerd. Het American Footballveld en het voetbalveld zijn van kunstgras en kunnen daarom intensief worden gebruikt. Er wordt uitgegaan van behoud van de bestaande clubgebouwen. Alleen voor de American Footballclub wordt een nieuw clubgebouw gerealiseerd. De Green is openbaar toegankelijk op een aantal plaatsen vanaf de ringvormige ontsluiting en wordt omrand met een brede haag. Op de Green is voldoende ruimte om in de toekomst extra spelvoorzieningen te realiseren. Dit is echter ook mogelijk elders in het park, mits gekoppeld aan de Loop.

Verkeersontsluiting

Autoverkeer

Het nieuw te ontwikkelen gebied De Laren krijgt een ringvormige ontsluitingsweg rondom de Green, die via drie zijden (vanuit De Gouwen, De Velden en De Wierden) voor autoverkeer wordt ontsloten. Hierbij zal de bestaande Meerveldstraat zoveel mogelijk intact blijven. Ten zuiden van De Laren komt een nieuwe ontsluiting die aantakt op de ontsluitingsring Kornwierde - Leemwierde in De Wierden.

De raad heeft bij de vaststelling van het bestemmingsplan op 28 februari 2013 via amendement een wijzigingsbevoegdheid opgenomen ten behoeve van het realiseren van een eventuele vierde ontsluiting rechtstreeks vanaf de Havendreef en uitsluitend bedoeld voor de bewoners van De Laren, zie hiervoor paragraaf 6.4 Vaststelling bestemmingsplan.

Alle woonclusters, het voorzieningencentrum en het sportpark worden ontsloten via deze ring. Hiermee is voorzien in een verkeersontsluiting richting De Gouwen, De Velden en De Wierden en is het voorzieningencentrum vanuit alle buurten goed bereikbaar.

Voor de nieuwe woningen aan de bebouwingsrand langs De Gouwen wordt langs het park een straat aangelegd.

In de woongebieden worden de parkeervoorzieningen vormgegeven in parkeervakken of op eigen terrein. Parkeren bij de voorzieningen wordt zoveel mogelijk centraal geclusterd. Bezoekers voor het sportpark parkeren langs de ringvormige ontsluiting rondom de Green.

Busontsluiting

De huidige busbaanreservering voor de busverbinding Hout-Haven-Poort parallel aan het Hartenveld komt te vervallen. In de plaats daarvan komt er een nieuwe reservering die naast de auto ontsluiting vanuit De Wierden ligt, langs het voorzieningencluster loopt en aantakt op de Havendreef tussen twee bebouwingsclusters door. Als de verbinding naar Hout-Haven-Poort wordt gerealiseerd, zal de busbaan worden aangetakt op de Havendreef. Tot die tijd kunnen de bewoners en bezoekers van De Laren voor het openbaar vervoer gebruik maken van de bestaande halte in De Wierden.

In paragraaf 5.2 Verkeersaspecten wordt de ligging van de reservering van de busbaanverbinding aangegeven.

Langzaamverkeer

Om de verschillende parkdelen met elkaar in relatie te brengen, wordt er een centrale langzaam verkeersroute gemaakt. Deze zal herkenbaar worden vormgegeven. Er wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van aanwezige fiets- en wandelpaden. Deze route verbindt de in het park aanwezige sferen en schakelt de verschillende functies aan elkaar. Deze recreatieve route noemen we de 'Loop'. De Loop verbindt niet alleen alle plekken in het park met elkaar, maar koppelt tevens de omringende buurten aan elkaar