Bestemmingsplan Ruskenveen 2012

3.4 Water

Het waterbeleid voor Groningen is vastgelegd in 'Waterwerk' het Groninger water- en rioleringsplan 2009-2013. Daarnaast wordt gewerkt volgens de stedelijk wateropgave van het waterschap Noorderzijlvest en van het waterschap Hunze en Aa's. In figuur 1 is het beleidskader weergegeven.

Het beleid is vertaald in ambities voor de Gemeente Groningen. De centrale ambitie is het streven naar een duurzaam stedelijk waterbeheer. Doelen bij het duurzaam stedelijk waterbeheer zijn onder meer:

• Inspelen op klimaatveranderingen.
• Voorkomen en beperken van wateroverlast.
• Inrichten en beheren van het water op een wijze die aansluit bij natuurlijke processen.
• Verhogen van de natuurwaarde van wateren en oevers.
• Bevorderen van recreatief medegebruik van water en oevers.
• Verbeteren van de leefomgevingkwaliteit in de wijken.
• Zuiniger omspringen met drinkwater en grondwater.
• Vergroten van het maatschappelijke draagvlak voor duurzaam waterbeheer.

Duurzaam stedelijk waterbeheer moet dus leiden tot een natuurlijker functionerend watersysteem. Dit kan worden gerealiseerd door een scala aan maatregelen, zoals waterbesparing, het voorkomen en zonodig terugdringen van verontreinigingen en het natuurlijker inrichten van waterlopen en vijvers.

De natuurlijke relatie van water met zijn omgeving ligt in steeds sterkere mate (mede) ten grondslag aan de ruimtelijke ontwikkeling. Het water als medeordenend principe. Water legt verbindingen tussen bodem, natuurlijke ontwikkeling en de gesteldheid en beleving van de woon- en werkomgeving.
Bij de planvorming wordt in een vroegtijdig stadium overleg met waterbeheerders gezocht (Watertoets). In het kader van de watertoets zal nadere uitwerking van de principes van afwatering en ontwatering in relatie tot de waterkwaliteit en de waterkwantiteit plaats moeten vinden in overleg met de waterbeheerder. De locatie valt binnen het beheergebied van waterschap Noorderzijlvest. Het waterschap vervult een adviserende en toetsende rol.

Openbare ruimte

Waterstructuur huidige situatie

De watergangen en de recreatieplas in Ruskenveen zijn onderling verbonden en stromen in oostelijke richting af richting Bangeweer. Vanaf hier stroomt het verder in oostelijke richting de Peizerweg.

Het water van de Peizerweg watert in westelijke richting af richting het poldergemaal, op dit poldergemaal komt ook het water van Bangeweer. Het gemaal verpompt het water naar het Hoendiep.

De vloeivelden werden gebruikt door de Suikerunie en zijn nu niet meer in gebruik.

In het volgende figuur is het watersysteem weergegeven.

De watergang langs de recreatieplas Ruskenveen is aangemerkt als schakel in het PURE project dat een schoonwaterverbinding zal realiseren tussen Drenthe en Reitdiep.

De bestemming hoofdwatergang die waterschap Noorderzijlvest hanteert in de legger is op bestemmingsplankaart ook aangemerkt als water.

Het waterschap geeft aan dat de zone van 5 meter breed ten noorden van het plangebied, grenzend aan het water van het Hoendiep de status 'waterkering'. De zone is aangegeven op de verbeelding bij dit bestemmingsplan.

Waterfunctie

Groningen is een waterrijke stad en het water in de stad is zeer divers. Aan elk water in de stad is een functie toegekend. Voor elke functie is een streefbeeld opgesteld, dit streefbeeld bepaalt het onderhoud en beheer. Functiegericht beheer en onderhoud sluit aan bij de centrale ambitie op watergebied: het streven naar een duurzaam stedelijk waterbeheer.

In het gebied van bestemmingsplan komen de volgende functies voor:

• Stedelijk water
• Duurzaam stedelijk water
• Zwemwater

• Stedelijk water: Ligt in de regel in het stedelijke gebied en nabij woonwijken. Het water dient voor berging van water en deels voor de aan- en afvoer van water.
• Duurzaam stedelijk water: Treffen we veelal aan in of nabij nieuwe woonwijken en in kleinere stadsparken. Dit water heeft een goede waterkwaliteit.
• Zwemwater: Water dat geschikt is voor zwemmen, waarbij in de zomer extra aandacht is voor de daarop gerichte waterkwaliteit.

Waterberging

In het gebied is voldoende waterberging aanwezig om het neerslagoverschot dat tijdens het klimaatscenario T=100+10% optreedt te bergen. Bij de Peizerweg, op het voormalige terrein van de Suikerunie, worden nog een kritieke plek weergegeven. Echter levert dit in de huidige situatie geen problemen op, bij de ontwikkeling van het terrein dient hier rekening mee houden te worden. In onderstaand figuur is de ligging van is dit kritieke punt weergegeven (Bron Stedelijke Wateropgave).

Randvoorwaarden/ omgevingsaspecten

Water en riolering bij in- en uitbreidingen

Bij eventuele ontwikkelingen in het gebied moet rekening gehouden worden met de gevolgen van een toename van verhard en bebouwd oppervlak. Door deze verdere verstedelijking komt regenwater sneller tot afstroming. Voor het bestaande watersysteem betekent deze toename een extra belasting en moet meer water worden geborgen. Hiervoor wordt door de waterschappen een compensatie in de vorm van oppervlaktewater vereist. Als vuistregel wordt een compensatie van 10% van de toename van het verharde en / of bebouwde oppervlak in de vorm van oppervlaktewater geëist, mits de toename van het verharde oppervlak meer dan 750 m2 bedraagt. Als de toename van het verharde oppervlak minder dan 750 m2 bedraagt, is in de regel geen compensatie nodig.

Indien watergangen gedempt worden door nieuwe ontwikkelingen moet dit gecompenseerd worden door de aanleg van nieuwe watergangen/partijen. Het water moet indien mogelijk vertraagd afvoeren op de bestaande hoofdwatergangen door het plangebied.

Een ander nadeel van de verdere verstedelijking is dat geen regenwater in de bodem verdwijnt. Door de hiermee gepaard gaande grondwaterstandsdaling kan een verdroging van de ondergrond optreden. Dit is voor met name de bomen en het overige groen nadelig. Door de toepassing van bijvoorbeeld infiltratievoorzieningen en waterdoorlatende bestrating wordt water geïnfiltreerd. Door toepassing van deze systemen kan ook water geborgen worden. De plaatselijke grondslag moet duidelijk maken of deze toepassingen gebruikt kunnen worden.

De aanleg van een vegetatiedak/groene daken kan een bijdrage leveren aan het vertraagd afvoeren van regenwater. Het vegetatiedak gebruikt water voor de groei van de beplanting, het bergt enig water en voert het vervolgens vertraagd af. Ecologisch gezien biedt dit ook de nodige voordelen. Meer ruimte en ontwikkeling voor insecten, vogels en andere flora en fauna.

In de eventuele verdere uitwerking van de plannen moet duidelijk worden hoe de compensatie van de toename van verhard oppervlak gerealiseerd wordt.

Bodem

De drooglegging is de afstand van het oppervlaktewaterpeil tot aan de bovenzijde van het maaiveld. De ontwateringsdiepte is de afstand van de grondwaterstand tot aan het maaiveld. Het verschil tussen de drooglegging en de ontwateringsdiepte wordt veroorzaakt door de opbolling van het grondwater tussen de watergangen. De ontwateringsdiepte moet bij wegen en bomen minimaal 1 meter zijn en bij gebouwen moet dit minimaal 0,2 meter zijn beneden de afdekking van de bodem van de kruipruimte. Bij kruipruimteloos bouwen moet deze afstand minimaal 0,2 meter beneden de fundering zijn. Op dit moment zijn onvoldoende gegevens beschikbaar om een uitspraak te doen over de ontwateringsdiepte.

De drooglegging van Ruskenveen bedraagt 0,6 meter. Het waterpeil wordt aangehouden op -1,7 / -1,9 meter NAP, het laagste maatgevende maaiveld niveau bedraagt -1,1 meter NAP.

Peizerweg heeft een maatgevend maaiveld van +0,2 meter NAP, het gehanteerde waterpeil bedraagt hier -1,70/ -1,90 m NAP. Dit resulteert in een ontwateringsdiepte van 1,9 meter.

Gesteld kan worden dat de ontwateringsdiepte in Ruskenveen niet voldoet aan de norm van 1 meter, Peizerweg voldoet wel aan deze norm.

Riolering

Binnen het plangebied liggen verschillende soorten rioolsystemen. In het oostelijke deel van de straat de Peizerweg ligt een druk riool die het afval water van de aanliggende percelen in oostelijke richting afvoer. In de woonwijk Ruskenveen ligt een gescheiden stelsel en de sportvelden Zuiderweg zijn voorzien van een gemengd riool.

Bouwmaterialen

Bij de bouw van de gebouwen mogen geen materialen gebruikt worden die milieuverontreinigend zijn zoals lood, zink en koper. Ook bepaalde bitumen en behandeld hout logen milieugevaarlijke stoffen uit welke via het regenwater in het oppervlaktewater terecht kunnen komen.

Het toepassen van vegetatiedaken is een prima middel om regenwater vast te houden en vertraagd af te voeren. De vegetatie neemt vocht op, bergt water en gebruikt op die manier water. Tevens verdampt het water door zon en wind. Bij hevige neerslag zal het water minder snel tot afstroming komen. Ook dit kan een bijdrage leveren in de compensatie van de toename van het verhard en bebouwd oppervlak. Daarnaast isoleren de groene daken in de zomer. Door het verdampingsproces in de grondlaag wordt voorkomen dat het dak te veel opwarmt. Op deze wijze kan bespaard worden op energieslurpende voorzieningen zoals airco's en dergelijke.