Bierum, Losdorp, Godlinze

2.5 Losdorp

Losdorp is van de drie dorpen in het plangebied de middelste. Het dorp ligt direct westelijk van de N33. Vanaf het dorp is de N33 via de Schafferweg (zuid) direct bereikbaar. Op enige afstand noordelijk van het dorp, sluit de Westendorpweg aan op de N33. Net als Bierum is ook dit dorp omgeven door landbouwgrond, zowel akkers als weilanden. Direct nabij het dorp zijn enkele agrarische bedrijven aanwezig.

2.5.1 Ruimtelijke kenmerken

Losdorp is een wierdedorp met een kenmerkende radiaire structuur. De wierde is in de middeleeuwen ontstaan. Het dorp is ontstaan op deze wierde. Naast bebouwing op en rond de wierde, heeft zich ook lintbebouwing ontwikkeld langs de Westendorpweg, de Krommeweg (richting Bierum) en de Schafferweg, ten zuiden daarvan. De ligging aan de Losdorpermaar benadrukt de wierdestructuur. De omgeving van de kerk en bij het Losdorpermaar kennen een karakteristiek dorpsbeeld. De oudste bebouwing staat op en direct rond de wierde. De lintbebouwing rond de Westendorpweg, Schafferweg en Krommeweg is van een recentere datum. Onderstaande figuur geeft een beeld van Losdorp.

Luchtfoto Losdorp (Google)

2.5.2 Infrastructuur

De Westendorpweg, de Schafferweg en - in mindere mate - de Krommeweg zijn de ontsluitingswegen voor het dorp. De Schafferweg is daarnaast de hoofdroute naar de N33 en het verderop gelegen dorp Godlinze. Rond de wierde (de voormalige ossegang) is de Fraeilemaweg aanwezig, dit is een erfontsluitingsweg voor de daaraan gelegen woningen en overige functies. In dit dorp vindt parkeren zo veel mogelijk op eigen erf plaats. Openbare parkeervoorzieningen zijn niet aanwezig.

2.5.3 Bebouwingskenmerken

De kerk is het belangrijkste gebouw en is bovenop de wierde geplaatst. Daarnaast is de bebouwing bij de wierde gegroepeerd in twee concentrische cirkels, de binnenste naar de top en de buitenste naar voormalige ossegang gericht. De buitenste cirkel is niet meer volledig aanwezig. Vanuit de wierde is langs de Westendorpweg, Schafferweg en Krommeweg lintbebouwing ontstaan. Daarbij gaat het om hoofdzakelijk kleinschalige woonbebouwing en een enkele stelpboerderij en kop-rompboerderij. Het gaat vooral om vrijstaande bebouwing en in een enkel geval een korte rij of geschakelde woningen.

De bebouwing is zowel rond de wierde als langs de wegen gevarieerd in afmeting. De hoofdvorm is wel overwegend één bouwlaag met een kap, de nokrichting varieert. De architectuur van de woningen geeft een beeld van de historische ontwikkeling van het dorp. Daarnaast is de afmeting en architectuur van de bebouwing sterk gerelateerd aan de functie van de bebouwing.

2.5.4 Structuur groen en water

Het dorp heeft een groene uitstraling, door de grote hoeveelheid groen die in en direct rond het dorp aanwezig is, waaronder agrarische gronden. Van openbaar groen is onder meer sprake op de wierde en langs de straten in de vorm van geleidend groen (boomsingels) en een parkje. De groene uitstraling van het dorp komt vooral door de grote voortuinen bij de woningen en de erven bij de boerderijen in de linten. Op meerdere plaatsen is de lintbebouwing aan de Westendorpweg onderbroken en is het omliggende landschap zichtbaar. De overgang tussen de kern en het landschap is abrupt, door het (ruimtelijke en functionele) verschil tussen de tuinen en erven en het omliggende landschap. De landbouwgronden beginnen direct achter de bebouwing.

Rond het perceel met de kerk op de wierde is een waterloop aanwezig. Deze versterkt het ruimtelijk beeld van de wierde. Zuidoostelijk loopt de historische waterloop Losdorpermaar om de wierde. Deze waterloop sluit in het noorden aan op de Spijkstermaar en aan de andere zijde op het Godlinzermaar. Westelijk van de wierde is een aftakking van de Losdorpermaar aanwezig.

2.5.5 Functionele kenmerken

De kerk op de wierde is de meest in het oog springende functie in het dorp. De overige bebouwing in het dorp is vooral bedoeld voor wonen. Enkele andere functies zijn een dorpshuis, agrarische bedrijven, een recreatieveld achter dat dorpshuis, een horecagelegenheid, een parkje met speelvoorzieningen, agrarische bedrijven en een schildersbedrijf aan de Westendorpweg.