Goingarijp 2016

TOELICHTING

Hoofdstuk 1 Inleiding

1.1 Aanleiding

De gemeente De Fryske Marren is bezig de geldende bestemmingsplannen te actualiseren.

Het nieuwe bestemmingsplan Goingarijp 2016 geeft één regeling voor Goingarijp en heeft overwegend een conserverend karakter. Dit betekent dat er in het nieuwe bestemmingsplan geen (grootschalige) nieuwe ontwikkelingen zijn opgenomen. Het uitgangspunt is dat de bestaande (planologische en/of vergunde) situatie wordt vastgelegd en dat waar mogelijk wordt aangesloten bij de geldende planologische regelingen. Het dorp is daarvoor geïnventariseerd, zodat de meest actuele situatie in beeld is voor het leggen van de meest passende bestemmingen. Ook is rekening gehouden met recent beleid en regelgeving.

1.2 Ligging plangebied

In de volgende figuur is de exacte begrenzing van het plangebied aangegeven. De begrenzing van het plangebied is afgestemd op de omliggende bestemmingsplannen, zoals het nieuwe bestemmingsplan dat onlangs voor het perceel It Hof 17A is vastgesteld.

Figuur 1: Ligging plangebied

1.3 Leeswijzer

De toelichting bij het bestemmingsplan is als volgt opgebouwd:

• hoofdstuk 2 beschrijft kort de bestaande situatie van het plangebied;
• hoofdstuk 3 vat de relevante beleidsstukken samen en geeft zo nodig aan welke consequenties dit heeft voor het plangebied;
• hoofdstuk 4 staat stil bij de relevante milieu- en omgevingsaspecten;
• hoofdstuk 5 geeft een toelichting op de gehanteerde bestemmingen met de uitgangspunten hiervoor;
• hoofdstuk 6 bevat tenslotte een korte beschrijving van de maatschappelijke en economische uitvoerbaarheid.

Hoofdstuk 2 Beschrijving bestaande situatie

Goingarijp is een klein dorp gelegen aan de boorden van de Goiingarypsterpuollen, dat in open verbinding staat met onder andere het Sneekermeer. Het dorp bestaat grofweg voor de helft uit een gebied waar de woonfunctie voorop staat. Het andere deel van het dorp is met name ingericht ten behoeve van de verblijfsrecreatie en de watersport. Voor de omvang van het dorp zijn er enkele grotere voorzieningen aanwezig, die voortvloeien uit de bijzondere ligging aan het meer en de goede bereikbaarheid daarvan over het water. Het dorp kenmerkt zich daarmee als een specifiek watersportdorp, zoals er binnen de gemeente meerdere aanwezig zijn. Een luchtfoto van het dorp is opgenomen in de volgende figuur.

Figuur 2: Luchtfoto Goingarijp (bron: Bing maps)

De Fjildwei ontsluit het dorp in noord-zuid richting als regionale verbindingsweg naar Joure en Terherne (in de richting van Leeuwarden), de Ballingbuer heeft deze functie in zuidelijke richting waardoor ook binnendoor Joure kan worden bereikt. De open(bare) ruimte(n) in het plangebied vertaalt/vertalen zich verder in enkele openbare groenstroken en enkele waterlopen en waterpartijen.

In hoofdstuk 5 is aangegeven hoe deze functies zijn vertaald in de bestemmingen en welke uitgangspunten hiervoor gelden.

Hoofdstuk 3 Beleid

Op verschillende niveaus gelden beleidsnota's die betrekking hebben op het plangebied. Op rijks- en provinciaal niveau zijn dit onder andere de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte en het Streekplan Fryslân 2007, die verder zijn uitgewerkt in respectievelijk het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening en de Verordening Romte Fryslân.

Verder zijn op basis van zowel rijks- als provinciaal beleid diverse thema's op het plangebied van toepassing. Hierbij worden uitsluitend regels gesteld ten aanzien van ontwikkelingen. Omdat de bestaande situatie wordt vastgelegd en er geen sprake is van nieuwe, ruimtelijk relevante ontwikkelingen, zijn deze thema's niet van belang. In algemene zin wordt gestreefd naar een voortzetting en verbetering van het bestaande kwaliteitsniveau. Dit geldt dan ook voor het plangebied.

Ook op gemeentelijk niveau gelden er diverse beleidsnota's. De gemeentelijke beleidsnota's geven voor het plangebied geen ontwikkelingen aan die voor het bestemmingsplan van belang zijn. Net als op rijks- en provinciaal niveau wordt gestreefd naar voortzetting en verbetering van het bestaande kwaliteitsniveau.

Hoofdstuk 4 Milieu- en omgevingsaspecten

In dit hoofdstuk wordt beschreven hoe rekening is gehouden met de in en rond het plangebied voorkomende relevante milieu- en omgevingsaspecten.

4.1 Milieuzonering

Ten behoeve van de milieuzonering is door de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) het systeem 'Bedrijven en milieuzonering' ontwikkeld, in de vorm van een bedrijvenlijst, waarin de bedrijven zijn gecategoriseerd op hun milieueffecten. Afhankelijk van de mate waarin de in deze lijst opgenomen bedrijven milieuhinder (uitgaande van de gemiddelde bedrijfssituatie) kunnen veroorzaken, kent de lijst aan de bedrijven een milieucategorie toe. Naarmate de milieuhinder toeneemt, loopt de milieu-indeling op van 1 tot en met 6, met bijbehorende richtafstanden.

Dit bestemmingsplan legt de bestaande situatie vast. De bestaande milieuhygiënische situatie is en blijft gehandhaafd en een planologische verslechtering is niet mogelijk. Eventuele omgevingsvergunningen voor de bedrijven en voorzieningen zijn afgestemd op de aanwezigheid van de woningen in het plangebied, waarmee ze in het plangebied op de huidige locaties en in de huidige planologische omvang kunnen blijven functioneren. Voor de maatschappelijke voorzieningen in het plangebied geldt dat hier ook andere, qua zwaarte vergelijkbare soorten zijn toegestaan, paragraaf 5.2.4 gaat hier nader op in. Omdat het bestemmingsplan geen nieuwe situaties mogelijk maakt en alleen de bestaande situatie vastlegt, vindt er geen wijziging in zonering plaats.

Vanuit milieuzonering gelden er geen belemmeringen voor het plangebied.

4.2 Geluid

De Wet geluidhinder (Wgh) stelt eisen met betrekking tot de geluidbelasting van geluidsgevoelige gebouwen en terreinen door drie verschillende geluidbronnen: wegverkeer, spoorwegverkeer en industrie. In en rondom het plangebied zijn geen spoorwegen aanwezig of geluidszones voor industrielawaai.

In de Wgh is bepaald dat met uitzondering van 30 km/uur-wegen elke weg een geluidszone heeft, waar aandacht aan geluidhinder moet worden besteed. Het dorp is ingericht als 30 km/uur-gebied. Dit betekent dat de wegen in het dorp dus geen geluidszone hebben. De Ballingbuer, die langs het dorp loopt, is een weg waar de maximum snelheid 50 km/uur bedraagt. Langs de Ballingbuer is grotendeels sprake van nieuwe woningbouw, dat in afstemming op het verkeerslawaai is gerealiseerd. Er is op een bouwlocatie na, sprake van een bestaande situatie. Tevens is het maximum aantal rijstroken in de verkeersbestemming op twee vastgelegd en is de realisatie van een nieuwe woning of de uitbreiding van een bestaande woning gekoppeld aan een toetsing aan de voorkeursgrenswaarde van de Wgh.

Uit het voorgaande kan worden geconcludeerd dat geluid geen belemmering is voor het plangebied.

4.3 Externe veiligheid

Op grond van het Besluit externe veiligheid inrichtingen (Bevi) en de daarop gebaseerde  Regeling externe veiligheid inrichtingen (Revi) gelden bepaalde normeringsafstanden tussen risicovolle en risicogevoelige functies. Daarbij wordt er onderscheid gemaakt tussen het plaatsgebonden risico en het groepsrisico. In het Bevi wordt aangegeven hoe met het plaatsgebonden risico en het groepsgebonden risico moet worden omgegaan.

De risicovolle inrichtingen zijn op de risicokaart van de provincie Fryslân weergegeven. In en nabij het plangebied bevinden zich geen risicovolle inrichtingen en/of transportroutes/transportleidingen voor gevaarlijke stoffen die vallen onder het Bevi. In bijlage 1 is het onderzoek opgenomen dat door de FUMO is gedaan naar externe veiligheid. Hieruit blijkt dat externe veiligheid geen belemmering is voor het plangebied. Tevens merkt Brandweer Fryslân op dat zij geen noodzaak ziet om bij dit plan opmerkingen te plaatsen.

4.4 Luchtkwaliteit

De Wet luchtkwaliteit is een onderdeel van de Wet milieubeheer. In de wet zijn normen opgenomen voor de luchtkwaliteit. De luchtkwaliteitseisen vormen onder andere geen belemmering voor ruimtelijke ontwikkeling als er geen sprake is van een feitelijke of dreigende overschrijding van een grenswaarde of als een project, al dan niet per saldo, niet tot een verslechtering van de luchtkwaliteit leidt. In het plangebied zijn geen nieuwe ontwikkelingen mogelijk die nader luchtkwaliteitsonderzoek vereisen. Luchtkwaliteit is daarmee geen belemmering voor het plangebied.

4.5 Bodem

Met betrekking tot de bodem wordt aangegeven dat in het plangebied geen nieuwe (grootschalige) ontwikkelingen worden toegestaan waarvoor op voorhand bodemonderzoek noodzakelijk is. Vanuit het omgevingsaspect bodem zijn er dan ook geen belemmeringen voor het plangebied.

4.6 Water

Het plangebied valt onder het beheer van het Wetterskip Fryslân, dat zorg draagt voor de kwaliteit van het oppervlaktewater in het gebied en dat de grotere boezemwateren en sloten beheert, alsmede de waterkeringen, zoals geregeld in de Waterwet. Ook is het waterschap belast met het peilbeheer in het plangebied.

Langs de westzijde van het plangebied is een regionale waterkering aanwezig en in het plangebied ligt een lokale waterkering. Verder bevinden zich in het plangebied één hoofdwatergang en zijn enkele schouwwateren aanwezig (zie hiervoor het wateradvies in bijlage 2).

De beschermingszone van de regionale waterkering valt voor een deel binnen het plangebied. Binnen het bestemmingsplan is geregeld dat binnen die zone binnen de recreatieve bestemming geen bouwwerken en binnen de groenbestemming geen gebouwen en overkappingen mogen worden gebouwd. Voor werken binnen de zone geldt het vereiste van een watervergunning. Om dubbele regelgeving te voorkomen is er in het bestemmingsplan geen beschermende regeling voor de werken opgenomen. De lokale waterkering speelt vrijwel binnen alle bestemmingen. Binnen al die bestemmingen zal de waterkerende functie alsnog binnen de bestemming worden opgenomen (voor zover dat nog niet het geval is), zodat de functie daarmee deel van de gronden uitmaakt. Via de watervergunning vervolgens zijn de belangen van de waterkering voldoende gewaarborgd.

De hoofdwatergang is met een waterbestemming geregeld, zie hiervoor paragraaf 5.2.10. Voor de hoofdwatergang is een bebouwingsvrije zone van 5 meter aan weerszijden van toepassing waarvoor de Keur geldt. In het bestemmingsplan is het daarom niet noodzakelijk om hier een aanvullende regeling voor te bieden. De schouwwateren zijn geregeld in bestemmingen waar sloten/water is toegelaten.

Bij ontwikkelingen in het plangebied waarbij sprake is van een toename van verhard oppervlak met meer dan 200 m2 in stedelijk gebied en 1.500 m2 in landelijk gebied is eveneens de Keur van toepassing waarbij een vergunning van het Wetterskip benodigd is. Voor de watergangen en waterpartijen in het plangebied geldt dat de bestaande situatie wordt gecontinueerd. De kwaliteit- en kwantiteitsfunctie van het water in het plangebied is hiermee gewaarborgd. Het bestemmingsplan is conform de watertoets voor een wateradvies in het kader van het vooroverleg naar Wetterskip Fryslân gestuurd. De resultaten hiervan zijn in het bestemmingsplan opgenomen. Hiermee is de watertoets afgerond en is er een positief wateradvies.

4.7 Archeologie en cultuurhistorie

4.7.1 Archeologie

Per 1 juli 2016 is de Monumentenwet 1988 vervallen. Een deel van de wet is op deze datum overgegaan naar de Erfgoedwet. Het deel dat betrekking heeft op de besluitvorming in de fysieke leefomgeving gaat over naar de Omgevingswet, wanneer deze naar verwachting in 2021 in werking treedt. Dit geldt ook voor de verordeningen, bestemmingsplannen, vergunningen en ontheffingen op het gebied van archeologie. Vooruitlopend op de datum van ingang van de Omgevingswet zijn deze artikelen te vinden in het Overgangsrecht in de Erfgoedwet, waar ze ongewijzigd van toepassing blijven zolang de Omgevingswet nog niet van kracht is. De kern van de wet is dat wanneer de bodem wordt verstoord, archeologische resten intact moeten blijven. Als dit niet mogelijk is, is opgraving een optie.

Hiervoor is de Friese Archeologische MonumentenKaart Extra (FAMKE) van de provincie Fryslân gebruikt. Op deze kaart is op basis van zowel de aanwezige archeologische monumenten als de te verwachten archeologische waarden een advies aangegeven. De FAMKE bestaat uit twee provinciedekkende advieskaarten, één voor de periode Steentijd - Bronstijd, en één voor de periode Ijzertijd - Middeleeuwen. Deze kaart is ook gekoppeld aan de provinciale ruimtelijke verordening.

Voor het plangebied geldt dat op basis van de kaart Ijzertijd - Middeleeuwen pas onderzoek noodzakelijk is bij ingrepen vanaf 5.000 m2. Dit bestemmingsplan maakt dergelijke grote ingrepen niet mogelijk. Voor de periode Steentijd - Bronstijd geeft de FAMKE aan dat er een karterend onderzoek (1, 2, en 3) en een waarderend onderzoek (vuursteenvindplaats) van toepassing zijn.

Figuur 3: FAMKE Steentijd - Bronstijd (bron: FAMKE provincie Fryslân)

Voor de karterende onderzoeken geldt dat er pas onderzoek nodig is bij ingrepen vanaf 500 m2. Dit bestemmingsplan maakt dergelijke grote ingrepen niet mogelijk. Voor de vuursteenvindplaats in het zuiden van het plangebied geeft de provincie aan dat er bij ingrepen groter dan 50 m2 archeologisch onderzoek moet plaatsvinden. Dit gebied is op de verbeelding en in de regels voorzien van een beschermende regeling op grond waarvan de archeologische waarden worden behouden. Paragraaf 5.2.12 gaat hier nader op in.

4.7.2 Cultuurhistorie

Het is verplicht om in het bestemmingsplan aandacht te schenken aan de cultuurhistorische waarden in het plangebied. Het kan nodig zijn om cultuurhistorische waarden in het bestemmingsplan te beschermen. Hieronder vallen bijvoorbeeld monumenten, karakteristieke panden, maar ook cultuurhistorisch waardevolle landschappen. Deze zijn in het plangebied niet aanwezig. Wel zijn er twee cultuurhistorisch waardevolle voormalige boerderijpanden, die iets over de geschiedenis van het dorp vertellen (aan It Hof 3 en It String 1). In het handboek is hiervoor een aparte woonbestemming opgenomen, die ziet op het behoud van deze boerderijpanden. Aan het boerderijpand aan It String 1 is deze specifieke bestemming toegekend. Het boerderijpand aan It Hof 3 heeft een horecabestemming gekregen. Daarnaast is de kerk met bijbehorende begraafplaats en een klokkenstoel vastgelegd volgens de bestaande situatie, zodat daarmee ook wordt gestreefd naar het behoud van het waardevolle karakter van de kerk met de begraafplaats en de klokkenstoel.

Verder betreft het een conserverend bestemmingsplan waar het behoud en versterking van het bestaande karakter van het plangebied voorop staat.

4.8 Ecologie

Het plangebied is getoetst aan de Wet natuurbescherming. Hierbij wordt onderscheid gemaakt in gebiedsbescherming en soortenbescherming.

Wat betreft de gebiedsbescherming, maakt het plangebied geen deel uit van een Natura 2000-gebied of een gebied dat onder het regime van het Natuurnetwerk Nederland (NNN, voorheen Ecologische Hoofdstructuur) valt. Wel grenst het dorp aan het Natura 2000-gebied Sneekermeergebied. De instandhoudingsdoelstelling van het gebied is gericht op een vijftal broedvogels en daarnaast op een aantal trekvogels. De broedzones voor de aangewezen broedvogels zijn op grote afstand van het dorp gelegen en gescheiden van het dorp door open water. De trekvogels maken gebruik van het open water dat tot aan de dorpsgrens grenst. Het bestemmingsplan maakt evenwel geen nieuwe (grootschalige) ontwikkelingen mogelijk die negatieve gevolgen hebben voor de instandhoudingsdoelstellingen van het Natura 2000-gebied Sneekermeergebied en Natura 2000- of NNN-gebieden in de omgeving. In het plangebied wordt een conserverende regeling getroffen voor de bestaande (planologische) situatie. Het bestemmingsplan biedt geen ruimte voor een verdere planologische intensivering van gebruik zodanig dat daarmee de waarden van het gebied worden aangetast. Wat betreft de gebiedsbescherming, zijn er daarom geen belemmeringen te verwachten. Hetzelfde geldt ook voor de soortenbescherming.

Hoofdstuk 5 Bestemmingen en planuitgangspunten

In dit hoofdstuk wordt een motivatie gegeven van de gehanteerde bestemmingen en de daarbij behorende uitgangspunten van het bestemmingsplan.

5.1 Het juridisch systeem

5.1.1 Digitaal plan

Het bestemmingsplan omvat de geometrisch bepaalde planobjecten met bijbehorende regels. Dit is opgenomen in een GML-bestand. De bestemmingen zijn juridisch vastgelegd in de regels behorende tot dit plan en zijn vertaald naar de verbeelding.

Het bestemmingsplan is opgezet als een digitaal raadpleegbaar plan. Deze digitale versie is bedoeld om de burger 'online' informatie te verschaffen omtrent het bestemmingsplan. Bovendien is de digitale versie bedoeld voor uitwisseling van gegevens binnen de gemeente en met andere overheidsinstanties. Het bestemmingsplan is opgezet volgens de verplichte landelijke Standaard Vergelijkbare BestemmingsPlannen (SVBP). Deze standaard is wettelijk verplicht en is opgenomen in het Besluit ruimtelijke ordening (Bro). Zo voorziet de SVBP in een standaardopbouw van een bestemmingsplan. Het bestemmingsplan voldoet bovendien aan de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) die per 1 oktober 2010 in werking is getreden.

5.1.2 Handboek Bestemmingsplannen De Fryske Marren

Na de herindeling van de voormalige gemeenten Lemsterland, Skarsterlân en Gaasterlân-Sleat in de gemeente De Fryske Marren zijn de verschillende bestemmingsplansystematieken die in de oude gemeenten golden, geharmoniseerd. In het handboek zijn standaardregels opgenomen die bij nieuwe bestemmingsplannen als basis genomen moeten worden. De bestemmingsplanregeling van dit bestemmingsplan is opgezet volgens het handboek (de vastgestelde versie van 23 november 2015). Paragraaf 5.2 gaat hier per bestemming specifiek op in.

5.1.3 De regels

De regels bevatten allereerst een bestemmingsomschrijving. Hierin staat beschreven voor welke functie(s) de gronden mogen worden ingericht, gebruikt en hoe de onderlinge rangorde van functies is. Indien van toepassing, worden ook de aan de hoofdfunctie ondergeschikte functies mogelijk gemaakt. De ondergeschiktheid is altijd gerelateerd aan het bestemmingsvlak en dient per geval geïnterpreteerd te worden vanuit de aard, omvang en tijd(sduur) van de ondergeschikte functie ten opzichte van de hoofdfunctie.

Door middel van aanduidingen worden op enkele specifieke locaties extra bestaande functiemogelijkheden geboden. Naast de bestemmingsomschrijving zijn in de regels bouwregels en gebruiksregels opgenomen. In de bouwregels is - gerelateerd aan de toegelaten gebruiksfuncties - aangegeven welke gebouwen en andere bouwwerken in principe zijn toegestaan en welke maatvoering daarbij moet worden aangehouden.

De gebruiksregels verbieden bepaalde vormen van gebruik of begrenzen toegelaten vormen van gebruik binnen een bestemming (specifieke gebruiksregels) dan wel verbieden alle gebruik in strijd met de gegeven bestemming (algemene gebruiksregels).

In de toekomst kunnen zich omstandigheden voordoen (die op dit moment nog niet zijn voorzien), waaruit blijkt dat de bouw- en gebruiksregels niet voldoende zijn. In deze gevallen kan door het bevoegd gezag met een omgevingsvergunning worden afgeweken van de bouw- en gebruiksregels. Van geval tot geval zal een afweging worden gemaakt. Er zijn ook gebruiksvormen die beleidsmatig wel mogelijk zijn, maar die vanwege een zorgvuldige afweging onder een afwijking zijn gebracht. Deze vergunning wordt afgegeven na een zorgvuldige afweging van waarden en functies in de bestemmingen.

Het plan bevat voor een aantal gevallen mogelijkheden om bestemmingen te wijzigen binnen de in de regels aangegeven grenzen. Voor zo'n wijziging bestaan aparte procedureregels. De gemeenteraad heeft het college van burgemeester en wethouders de bevoegdheid gegeven om het plan te wijzigen. Voor zover het een wijziging binnen de bestemming zelf betreft, bijvoorbeeld het verwijderen van een aanduiding, staat deze in het betreffende artikel genoemd. Voor zover het een wijziging naar een andere bestemming betreft, kan deze in het betreffende artikel zijn opgenomen of in een algemeen artikel.

Het overgangsrecht is gericht op bouwwerken die ooit met een bouwvergunning of een melding zijn gebouwd, of een gebruik dat ooit is toegestaan, maar die nu, vanwege een bestemmings- of beleidswijziging onder het overgangsrecht zijn gebracht. Ook tientallen jaren aanwezige bouwwerken of langdurig aanwezig gebruik worden met het overgangsrecht beschermd. Het overgangsrecht is er op gericht dat deze bouwwerken uiteindelijk zullen verdwijnen of het gebruik ervan wordt beëindigd, zodat de situatie in overeenstemming geraakt met de gegeven bestemming.

5.2 Toelichting op de bestemmingen

Deze paragraaf geeft een toelichting op de uitgangspunten en de gebruiks- en bebouwingsmogelijkheden van alle bestemmingen zoals die in dit bestemmingsplan zijn opgenomen.

Het algemene uitgangspunt voor het plangebied is het behoud en de versterking van de aanwezige functies en de huidige ruimtelijke kwaliteit. De mogelijkheden in het plangebied zijn afgestemd op de huidige situatie. Hierbinnen is er ruimte voor kwaliteitsverbetering.

5.2.1 Bedrijf - Watersportcentrum

Uitgangspunt

Deze bestemming is gegeven aan het bedrijf aan It String 7. Het bedrijf omvat onder andere een zeilschool, bootverhuur en accommodatie voor overnachting. Het behoud van het bestaande bedrijf en een goede milieuzonering naar de omliggende woningen zijn de belangrijkste uitgangspunten voor de bestemming. De bestemming is afgestemd op het bestaande planologische regiem. De bedrijfswoning maakt deel uit van de bestemming. Het gebouw ten behoeve van de overnachting is op de bestaande plek vastgelegd.

Bestemmingsbeschrijving

De gebouwen en overkappingen moeten binnen het bouwvlak of aanduidingsvlak worden gebouwd, waarbij de maximale goot- en bouwhoogten volgens de bestaande afmetingen zijn vastgelegd op de verbeelding. Er is een afwijkingsmogelijkheid opgenomen om gebouwen en/of overkappingen buiten het bouwvlak te bouwen. Verder zijn bij de bedrijfswoning ook bijbehorende bouwwerken toegestaan en is de uitoefening van een aan huis verbonden werkactiviteit en/of bêd en brochje onder voorwaarden mogelijk.

5.2.2 Groen

Uitgangspunt en bestemmingsbeschrijving

De groenbestemming is van toepassing op een aantal groenstroken die her en der voorkomen binnen het plangebied. Deze groenstroken hebben met name een waarde voor de beleving van het dorp en de stedenbouwkundige inrichting van het dorp. Het behoud van de groenstroken en het open karakter hiervan voor het dorp staat voorop. Binnen de groenstroken worden geen nieuwe gebouwen en overkappingen toegestaan. Wel zijn binnen de bestemming functies die de openbare ruimte en de leefbaarheid in het dorp versterken mogelijk. Het betreft bijvoorbeeld speelvoorzieningen, (wandel)paden en sloten.

5.2.3 Horeca

Uitgangspunt

De horecabestemming ziet op het bedrijf aan It Hof 3. Hierbij is in de eerste plaats aangesloten bij het handboek door een categorie-aanduiding op te nemen afgestemd op de feitelijke activiteiten, zijnde in hoofdzaak een restaurant. Daarnaast zijn er enkele specifieke bedrijfsonderdelen, die afwijken van de vaste categorie-indeling, om reden waarvan deze apart zijn genoemd en gekoppeld zijn aan een aanduiding. Het gaat daarbij om de botenverhuur, de feesten en partijen die er mogelijk zijn en de recreatieappartementen die er zijn toegelaten. Het bedrijf is gevestigd in een voormalig boerderijpand. Overeenkomstig de daarvoor specifiek in het handboek opgenomen woonbestemming, zijn de bouwregels gericht op het behoud van het boerderijpand.

Bestemmingsbeschrijving

De gebouwen en overkappingen moeten binnen de bouwvlakken worden gebouwd, waarbij de maximale goot- en bouwhoogten volgens de bestaande afmetingen zijn vastgelegd in de regels. Er is een afwijkingsmogelijkheid opgenomen om gebouwen en/of overkappingen buiten het bouwvlak te bouwen. Verder zijn bij de bedrijfswoning ook bijbehorende bouwwerken toegestaan en is de uitoefening van een aan huis verbonden werkactiviteit en/of bêd en brochje onder voorwaarden mogelijk. De bescherming van het voormalige boerderijpand is vastgelegd met een omgevingsvergunning. Alleen wanneer het pand of delen van het pand redelijkerwijs niet meer te handhaven zijn of herbouw daarvan redelijkerwijs niet afgedwongen kan worden, is het mogelijk een omgevingsvergunning te verlenen voor (gedeeltelijke) sloop van het pand.

5.2.4 Maatschappelijk

Uitgangspunt

De bestemming 'Maatschappelijk' ziet op het perceel It Hof 5 waar de kerk staat met daaromheen een begraafplaats. Hier is een klokkenstoel aanwezig. In beginsel is er sprake van een onveranderlijke situatie, maar de bestemming ziet op een zo groot mogelijke uitwisselbaarheid van qua zwaarte vergelijkbare maatschappelijke functies. Dit is voor de mogelijke functies dan ook het uitgangspunt. Voor de bebouwing, de begraafplaats en de klokkenstoel geldt als uitgangspunt dat de bestaande situatie wordt gehandhaafd.

Bestemmingsbeschrijving

In de begripsbepaling in artikel 1.48 is overeenkomstig het bovengenoemde uitgangspunt vastgelegd voor welke maatschappelijke functies de gebouwen en gronden gebruikt mogen worden. Detailhandel en horeca anders dan ten dienste van de maatschappelijke voorzieningen is niet toegestaan. De begraafplaats is ter plekke aangeduid.

De gebouwen en overkappingen moeten binnen de op de verbeelding aangegeven bouwvlakken worden gebouwd, waarbij de maximale bouwhoogte volgens de bestaande afmetingen is vastgelegd op de verbeelding. Door middel van een afwijkingsmogelijkheid kan onder voorwaarden buiten het bouwvlak worden gebouwd.

5.2.5 Recreatie - Jachthaven

Uitgangspunt

In de bebouwde kom zijn twee jachthavens aanwezig. Eén jachthaven is gelegen direct naast de toegang naar de Goiingarypsterpuollen. De tweede jachthaven ligt middenin het dorp. Bij die laatste jachthaven is bebouwing aanwezig, die overeenkomstig de bestaande planologische mogelijkheden is vastgelegd binnen aanduidingsvlakken en afgestemd is op de functionele ruimte die in het vorige bestemmingsplan mogelijk was gemaakt. Uitgangspunt is het behoud van de bestaande mogelijkheden. De beide jachthavens zijn daarom op de bestaande omvang vastgelegd met dezelfde planologische mogelijkheden als in het vorige bestemmingsplan.

Bestemmingsbeschrijving

De gebouwen en overkappingen moeten binnen de specifieke aanduidingsvlakken worden gebouwd, waarbij de maximale bouwhoogten volgens de bestaande afmetingen zijn vastgelegd op de verbeelding. Voor steigers, vlonders en plankieren en naar de aard daarmee gelijk te stellen andere bouwwerken geldt een specifieke bouwregel die is afgestemd op een normaal gebruik van deze bouwwerken.

5.2.6 Recreatie - Verblijfsrecreatie 1 t/m 3

Uitgangspunt

Het noordelijk en westelijk deel van het dorp is grotendeels ingericht ten behoeve van de verblijfsrecreatie. Hier zijn verschillende types recreatiebungalows gebouwd. Het bestemmingsplan maakt onderscheid in drie recreatieve bestemmingen:

• De bestemming 'Recreatie - Verblijfsrecreatie 1' is gegeven aan het complex 'De Slachte' en enkele individuele zomerhuizen die zich elders in het plangebied bevinden. Deze zomerhuizen mogen recreatief zowel als permanent bewoond worden. Dit geldt niet voor de andere zomerhuizen / recreatiebungalows in de andere recreatieve bestemmingen. In het voorgaande bestemmingsplan waren bouwvlakken voor de zomerhuizen opgenomen. Deze bouwvlakken bepaalden de omvang en de situering van de zomerhuizen, dat zijn de hoofdgebouwen. Een aantal van deze bouwvlakken had een omvang van 70 m² en een aantal van deze bouwvlakken was groter dan 70 m². Ook zijn uitbreidingen en zomerhuizen vergund en gerealiseerd in afwijking van deze bouwvlakken. Deze situaties moeten en zijn nu allemaal verwerkt in de nieuwe bestemming. Dit betekent dat in deze bestemming is opgenomen dat de oppervlakte van een zomerhuis ten hoogste 70 m² mag bedragen, tenzij de bestaande oppervlakte meer bedraagt, in welk geval de oppervlakte ten hoogste de bestaande oppervlakte zal bedragen. Alleen de zomerhuizen aan It String 2 en 4 behoeven in het bouwvlak te worden gebouwd, de andere zomerhuizen ter plaatse van de bestaande situatie.

In afwijking van het voorgaande bestemmingsplan is een binnenplanse afwijking opgenomen om de zomerhuizen onder voorwaarden uit te kunnen breiden tot een oppervlakte van 100 m². Dit kan alleen in de gevallen waar een zomerhuis deze oppervlakte nog niet heeft. Wanneer een zomerhuis reeds een grotere oppervlakte heeft dan 100 m² dan kan deze afwijking niet worden toegepast.

Een dergelijke maatvoering is doorgaans gebruikelijk bij een bestemming waar permanente bewoning mogelijk is en betekent een verruiming van de voorafgaande mogelijkheden.

In totaal mag er 50 m² aan bijbehorende bouwwerken (vrijstaand, aan- of uitgebouwd en overkappingen) aanwezig zijn bij het hoofdgebouw, waarbij voor vrijstaande bijbehorende bouwwerken een maximum oppervlakte van 25 m2 geldt met een maximumhoogte van 4,40 meter. Daar waar reeds meer bijbehorende bouwwerken aanwezig zijn, geldt dat de bestaande oppervlakte aanwezig mag zijn. Deze 50 m² is ook een maatvoering die gebruikelijk is bij een bestemming waar permanente bewoning mogelijk is.

Om te voorkomen dat de zomerhuizen bij herbouw op de rand van de percelen worden gebouwd, is geregeld dat uitsluitend ter plaatse van de bestaande plek van de zomerhuizen gebouwd mag worden. Dat heeft geen betrekking op de omvang van de bestaande plek, maar uitsluitend op de plek zelf teneinde de zomerhuizen bij herbouw gecentreerd op het perceel te houden en de opzet van het gebied te behouden.

• De bestemmingen 'Recreatie - Verblijfsrecreatie 2' en 'Recreatie - Verblijfsrecreatie 3' zijn gegeven aan het bungalowpark 't Garyp ten noordoosten van het complex 'De Slachte'. Het verschil tussen deze twee recreatieve bestemmingen is gerelateerd aan het type bungalows. In de bestemming 'Recreatie - Verblijfsrecreatie 2' zijn de bungalows tot 5 meter hoogte toegestaan, in de bestemming 'Recreatie - Verblijfsrecreatie 3' bedraagt deze maximale hoogte 7 meter.

De bestemmingen zijn afgestemd op de gerealiseerde inrichting van het terrein. Daarmee blijft het ruimtelijk en stedenbouwkundig karakter bewaard, mede in relatie tot de omgeving en het water. De ruimtelijke kwaliteit van het recreatieterrein is nadrukkelijk gericht op behoud daarvan. Voor de onbebouwde gronden geldt een omgevingsvergunningenstelsel dat gericht is op het meekijken bij veranderingen in het gebied. Bebouwingsvrije zones moeten voorkomen dat er op plekken wordt gebouwd, waar dat niet wenselijk is.

Bestemmingsbeschrijving

De bungalows moeten binnen de bestemming 'Recreatie - Verblijfsrecreatie 1' op de plek van de bestaande bungalows worden gebouwd. Binnen de bestemmingen 'Recreatie - Verblijfsrecreatie 2' en 'Recreatie - Verblijfsrecreatie 3' moeten de bungalows binnen een bouwvlak worden gebouwd. In samenhang met de bouwregels is daarmee de omvang bepaald. Daarmee is de situering en omvang van de bungalows en het inrichtingsprincipe van het terrein vastgelegd. Met een afwijking:

• kunnen in 'Recreatie - Verblijfsrecreatie 1' de bungalows worden vergroot tot maximaal 100 m²;
• kan in 'Recreatie - Verblijfsrecreatie 2 en 3' in geringe mate buiten het bouwvlak worden gebouwd of kunnen bungalows worden vergroot tot maximaal 70 m².

In de bestemmingen zijn specifieke regelingen voor bijbehorende bouwwerken opgenomen, afgestemd op het gewenste inrichtingsprincipe. De bestemmingen zijn consoliderend van aard, waarbij 'Recreatie - Verblijfsrecreatie 1' is afgestemd op de inmiddels ontstane situatie. Alleen zeer beperkte veranderingen en vergrotingen zijn toegestaan, zodat de aard en de kwaliteit van het recreatieterrein niet of nauwelijks wordt aangetast.

5.2.7 Sport

Uitgangspunt en bestemmingsomschrijving

Ten noorden van het recreatieterrein liggen enkele tennisbanen. In het geldende bestemmingsplan waren deze voor sport en recreatie bestemd. Die bestemming is met de bestemming 'Sport' voortgezet. Overeenkomstig de feitelijke situatie mogen er geen gebouwen en overkappingen worden gebouwd en zijn er in beperkte mate andere bouwwerken ten behoeve van de sportvoorziening toegelaten.

5.2.8 Verkeer

Uitgangspunt en bestemmingsbeschrijving

De wegen en woonstraten in het plangebied zijn onder de bestemming 'Verkeer' gebracht. Ook bermen, sloten, begeleidende groenstroken, parkeerplaatsen en dergelijke zijn in deze bestemming meegenomen. Het behoud van de bestaande wegen- en stratenstructuur in het dorp en het opnemen van andere functies ter ondersteuning van de openbare ruimte in de bestemming zijn de belangrijkste uitgangspunten. Om deze reden zijn gebouwen en overkappingen niet toegestaan. In verband met de akoestische aspecten vanuit de Wet geluidhinder is het niet mogelijk het aantal rijstroken uit te breiden naar meer dan twee.

5.2.9 Verkeer - Parkeerterrein

Uitgangspunt en bestemmingsbeschrijving

Het parkeerterrein behorende bij de jachthaven in het centrum van het dorp is evenals in het vorige bestemmingsplan voorzien van de bestemming 'Verkeer - Parkeerterrein'. In het vorige bestemmingsplan waren delen van het parkeerterrein nog als 'Groen' bestemd. Feitelijk zijn de gronden evenwel ingericht ten behoeve van het parkeren, zodat deze gronden nu binnen de verkeersbestemming zijn gebracht. Een bestaande botenhelling is binnen de bestemming mogelijk gemaakt. Er mogen geen gebouwen en overkappingen worden gebouwd. Andere bouwwerken zijn alleen toegelaten ten behoeve van de in de bestemmingsomschrijving genoemde functies.

5.2.10 Water

Uitgangspunt en bestemmingsbeschrijving

De bestemming 'Water' is van toepassing op enkele waterlopen en waterpartijen, die ook in het vorige plan als zodanig waren bestemd. Het behoud van deze waterlopen en waterpartijen is het belangrijkste uitgangspunt. Het water vormt een belangrijk onderdeel van de beleving en het karakter van het dorp als watersportdorp. In het water zijn enkele aanlegsteigers aanwezig, die zijn voorzien van een aanduiding. Op deze wijze kan de bestaande situatie gecontinueerd worden.

Om het karakter van de openbare ruimte te bewaren zijn geen gebouwen en overkappingen in de bestemming toegestaan. Een uitzondering hierop vormt het schiphuis bij de woonboerderij aan It Garyp 1, die overeenkomstig de bestaande afmetingen is geregeld.

5.2.11 Wonen - 1, Wonen - 2 en Wonen - 3

Uitgangspunt

Het zuidelijke deel van het plangebied is ingevuld met een woonbestemming. Aan de zuidoostzijde betreft dat voor het overgrote deel woonbebouwing die in de afgelopen 10 - 20 jaar is gebouwd. Het behoud en de versterking van de woonfunctie en aan de woonfunctie aanverwante functies is het belangrijkste uitgangspunt. Met het handboek bestemmingsplannen van de gemeente is gekozen voor een uniforme systematiek voor alle woonbestemmingen in de gemeente. Er wordt gewerkt met drie woonbestemmingen. De bestemming 'Wonen - 1' is gebruikt voor woningen uit één laag met kap, de bestemming 'Wonen - 2' voor woningen uit twee lagen met kap en de bestemming 'Wonen - 3' voor de overige woningen, in dit geval een voormalig boerderijpand aan It Garyp 1. Vrijstaande en twee-onder-een-kap woningen zijn binnen deze bestemmingen standaard toegestaan. In Goingarijp komen geen rijen woningen voor. Aan It Hof 44 en It Set 17 komen woningen voor met een plat dak.

In de woonbestemmingen wordt gewerkt met een vaste bouwvlakdiepte. Voor vrijstaande en twee-onder-een-kap woningen betreft dit twaalf meter, tenzij de bestaande afstand groter is. Binnen de bestemming 'Wonen - 3' wordt het bouwvlak afgestemd op de omvang van het boerderijpand. Zolang er geen ruimte is voor een nieuwe woning tussen bestaande woningen, worden de woningen gezamenlijk in een bouwvlak opgenomen. Het bestaande aantal woningen is in de regels vastgelegd, door middel van een afwijkingsmogelijkheid is het mogelijk om extra woningen te bouwen.

De afstand tot de zijdelingse perceelgrens is, onder andere in verband met brandveiligheidsaspecten, in de regels standaard vastgelegd op minimaal drie meter (met uitzondering van bestaande situaties). Via een binnenplanse afwijking met bijbehorende toetsingscriteria kan deze afstand worden verkleind.

Binnen alle woonbestemmingen is een uniforme erfbebouwingsregeling gehanteerd waarbij rekening is gehouden met een maximale oppervlakte en bebouwingspercentage aan bijbehorende bouwwerken (zoals aanbouwen, uitbouwen en vrijstaande bijgebouwen). Hiermee wordt voorkomen dat de percelen te vol worden gebouwd, dit is onder andere van belang voor de brandveiligheid. Afhankelijk van de oppervlakte van het bouwperceel gelden er afwijkingsmogelijkheden om de hoeveelheid erfbebouwing te vergroten. Hiervoor geldt het uitgangspunt dat voor grotere bouwpercelen meer mogelijkheden gelden. Verder zijn er mogelijkheden voor erkers opgenomen in de woonbestemmingen.

Er zijn onder voorwaarden verschillende functies bij het wonen toegestaan, zoals aan huis verbonden werkactiviteiten en 'bêd en brochje'. Het uitgangspunt hiervoor is dat deze functies ondergeschikt aan de woonfunctie worden uitgeoefend.

Bestemmingsbeschrijving

In de bestemmingen is onderscheid gemaakt tussen hoofdgebouwen (woonhuizen) en bijbehorende bouwwerken. De hoofdgebouwen moeten in de bouwvlakken gebouwd worden, er is een afwijkingsmogelijkheid in de bestemmingen opgenomen om het hoofdgebouw onder voorwaarden gedeeltelijk buiten het bouwvlak te bouwen. In de bestemming 'Wonen - 1' zijn woningen met een goot- en bouwhoogte van maximaal 3,5 en 11 meter toegestaan (een laag met kap), in de bestemming 'Wonen - 2' is dit op 6,5 en 12 meter bepaald (twee lagen met kap). De bestemming 'Wonen - 3' voorziet op voormalige boerderijen, hier zijn alleen de bestaande goot- en bouwhoogten toegestaan. De woningen met een plat dak zijn specifiek aangeduid, zodat hier alleen een plat dak mogelijk is.

Bij de woonbestemmingen is ten hoogste 70 m2 aan bijbehorende bouwwerken toegestaan tot een maximaal oppervlak van 50% per bouwperceel. De oppervlakte van het hoofdgebouw telt hier niet in mee. Daar waar in de huidige situatie sprake is van een grotere hoeveelheid aan bijbehorende bouwwerken, is dit specifiek aangeduid. Afhankelijk van de grootte van het bouwperceel kan deze oppervlakte onder voorwaarden vergroot worden tot ten hoogste 200 m2.

In de specifieke gebruiksregels is opgenomen dat de gronden en bouwwerken niet gebruikt mogen worden voor detailhandel en bedrijvigheid, met uitzondering van aan huis verbonden werkactiviteiten en bêd en brochje. Bij deze functies is het van belang dat ze ondergeschikt zijn aan de woonfunctie, zodat de woonfunctie voor het overgrote deel behouden blijft. De regeling is hierop afgestemd.

Het bestaande aantal woningen is uit te breiden met een afwijkingsmogelijkheid, mits dit niet leidt tot een onevenredige verhoging van de parkeerdruk.

5.2.12 Waarde - Archeologie

Op basis van de FAMKE is een gebied in het zuiden van het plangebied ter hoogte van de Ballingbuer aangemerkt als een archeologisch waardevol gebied, waar het streven is gericht op het behoud van de aanwezige waarden. Om die reden is een dubbelbestemming aan de gronden toegekend die moet voorkomen dat er grondbewerkingen plaatsvinden, zonder dat daar eerst archeologisch onderzoek aan vooraf is gegaan. In de bestemming is aangegeven onder welke condities archeologisch onderzoek moet worden uitgevoerd en wat er met eventueel aanwezige archeologische waarden moet gebeuren.

Hoofdstuk 6 Uitvoerbaarheid

Wettelijk bestaat de verplichting om inzicht te geven in de uitvoerbaarheidsaspecten van een bestemmingsplan en de grondexploitatie. Bij de uitvoerbaarheid wordt een onderscheid gemaakt tussen de maatschappelijke en de economische uitvoerbaarheid.

6.1 Maatschappelijke uitvoerbaarheid

In het kader van het vooroverleg bestaat voor belangenorganisaties en burgers de mogelijkheid te reageren op de gemeentelijke beleidsvoornemens, zoals die zijn opgenomen in dit bestemmingsplan. Om een ieder de gelegenheid te geven zijn visie naar voren te brengen, is een inspraakprocedure gevolgd, zoals die is opgenomen in de gemeentelijke Inspraakverordening.

In dezelfde fase is het plan ook voorgelegd aan de betrokken diensten en instanties als bedoeld in het Overleg van het Besluit ruimtelijke ordening. Over alle ingekomen reacties wordt een standpunt bepaald. Hiervoor is een Reactienota opgesteld, die is opgenomen in bijlage 2. In de Reactienota is aangegeven in hoeverre de reacties aanleiding geven tot aanpassing van het bestemmingsplan.

Daarna is het bestemmingsplan gereed gemaakt als ontwerp voor de wettelijke vaststellingsprocedure. Er is gelegenheid geweest tot het kenbaar maken van zienswijzen bij de gemeenteraad. Op basis hiervan is het bestemmingsplan op 29 november 2017 met amendement gewijzigd vastgesteld. In bijlage 3 zijn de raadsstukken van de vaststelling opgenomen.

Tegen de vaststelling van dit plan is beroep ingesteld bij de Raad van State. De Raad van state heeft op 6 februari in een tussenuitspraak geoordeeld dat het vastgestelde bestemmingsplan van 29 november 2017 wat betreft de van toepassing zijnde bouwregels op een aan- of uitbouw van een zomerhuis of een daaraan verbonden overkapping hersteld dient te worden. Daartoe is het bestemmingsplan op 24 april 2019 partieel hervastgesteld waarbij enkele begrippen in de regels zijn gewijzigd. Bijlage 3 gaat hier nader op in.

6.2 Grondexploitatie en economische uitvoerbaarheid

Door middel van de grondexploitatieregeling in de Wet ruimtelijke ordening (Wro) en het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) beschikken gemeenten over mogelijkheden voor het verhalen van kosten. Hierbij valt te denken aan kosten voor het bouw- en woonrijp maken en kosten voor het bestemmingsplan. Daarnaast hebben gemeenten sturingsmogelijkheden, omdat in het geval van grondexploitatie door derden diverse eisen en regels gesteld kunnen worden. Indien sprake is van bepaalde bouwplannen, moet de gemeente hiervoor in beginsel een exploitatieplan vaststellen. Van het vaststellen van een exploitatieplan kan worden afgezien als voornoemde kosten 'anderszins verzekerd' zijn, bijvoorbeeld door overeenkomsten, en het stellen van eisen met betrekking tot kwaliteit en fasering niet noodzakelijk wordt geacht. Een combinatie van een exploitatieplan en overeenkomsten is ook mogelijk.

Dit bestemmingsplan (de toegestane functies en de bouwregels) is gebaseerd op de bestaande situatie en geldende regelingen voor het plangebied. Geheel nieuwe bouwplannen (volgens het Bro) worden niet mogelijk gemaakt. De grondexploitatieregeling is niet van toepassing en de vaststelling van een exploitatieplan daarom niet nodig.

In principe verandert de economische onderbouwing niet ten opzichte van de eerder geldende plannen. Het weergeven van de economische uitvoerbaarheid voor de inzet van gemeentelijke middelen door middel van een cijfermatige opzet, is daarom voor dit bestemmingsplan niet relevant.