Dorpskernen

2.5 Gemeente

Structuurvisie Graafstroom

Binnen de gemeente spelen diverse herstructureringsprojecten, mogelijke uitbreidingen 'buiten de contour' en de uitbreiding van het bedrijventerrein aan de Melkweg te Bleskensgraaf. Ook zit de gemeente met de vraagstukken van het verzwakkende winkelbestand, wegtrekkende jongeren, het onder druk staan van maatschappelijke voorzieningen en de functionele transformatie van het landelijke gebied. Onder meer om voorgaande redenen was er behoefte aan een integrale visie op de ontwikkeling van Graafstroom. Deze visie is opgenomen in de Structuurvisie Graafstroom.

Visie op hoofdlijnen

De visie is vooral gericht op het behoud van het bestaande. Het karakteristieke landschap, de cultuurhistorisch waardevolle elementen, het relatief grote voorzieningenaanbod en de dynamiek in de kernen en linten. De bestaande kwaliteiten vormen het uitgangspunt voor veranderingen. Het afwisselende karakter van kleinschalige bedrijvigheid, agrarisch gebruik en woningbouw zorgt dat het gebied dynamisch blijft. Doordat ondernemingen, woningen en voorzieningen elkaar in een snel tempo afwisselen ontstaat een mozaïek aan activiteiten die een meerwaarde is voor de ruimtelijke structuur en de beleving van het gebied.

De structuurvisie zet in op kleinschalige woningbouw met passende woningtypen bij voorkeur nabij voorzieningen. Deze opgave vormt samen met het bouwen voor de huishoudenverdunning de woningbouwtaakstelling voor de komende jaren. Van een afname van de woningproductie is voorlopig geen sprake. Mogelijk moeten de huidige bebouwingscontouren voor de woningbouwbehoefte worden heroverwogen.

Uitsnede Ruimtelijk Casco Structuurvisie gemeente Graafstroom

Ontwikkelingskader dorpen

De dorpen en linten zijn in de structuurvisie aangeduid als 'bestaande linten en kernen'. De linten en kernen van Graafstroom kennen een grote mate van functiemenging en dynamiek. Herstructurerings- en intensiveringsprocessen zijn in principe overal binnen de bestaande linten en kernen denkbaar, waarbij geldt dat inbreiding voor uitbreiding gaat. Hierbij moet onder meer rekening worden gehouden met karakteristieke doorzichten naar het landschap, de aanwezigheid van monumenten en de structuur van het slagenlandschap.

Bedrijvigheid blijft mogelijk in de linten en kernen. Het gaat om kleinschalige (onder andere aan-huis-verbonden) bedrijvigheid of recreatief gebruik (zoals bed & breakfast). Bedrijvigheid, behorend tot milieucategorie 1 en 2 (conform bedrijven- en milieuzonering VNG), wordt geacht te passen in een gemengde woonomgeving. Omdat het gezien het kleinschalig karakter van het landschap hier niet wenselijk is grote bedrijven toe te staan, is een maximale maat van 1.000 m2 leidend. Van deze richtlijnen kan in individuele gevallen gemotiveerd worden afgeweken. Hinderlijke bedrijven en bedrijven die niet passen in het geschetste profiel worden ten behoeve van de leefbaarheid zoveel mogelijk uitgeplaatst uit de kernen en de linten. Het bedrijventerrein aan de Melkweg is hiervoor de aangewezen plek. De vrijgekomen locaties kunnen worden herontwikkeld.

Concentratiegebieden in kernen

Delen van de kernen zijn aangemerkt als 'Concentratiegebieden in kernen'. Waar processen van intensivering, transformatie en herstructurering overal in de linten en kernen denkbaar zijn, ligt de focus wat betreft uitbreiding in de kernen. Dit zijn de concentratiepunten voor grotere ontwikkelingen op het vlak van met name wonen, maar ook werken en voorzieningen. Het oprekken van de contouren, zoals opgenomen in het Streekplan, is hier denkbaar.

Verzorgingskernen (Bleskensgraaf en Molenaarsgraaf/Brandwijk)

In verzorgingskernen zijn winkel- en zorgvoorzieningen in redelijke mate aanwezig. Zij hebben voor de langere termijn goede perspectieven voor vernieuwing en versterking. Dit zijn tevens de kernen waar educatieve voorzieningen en vrijetijdsvoorzieningen ruimer aanwezig zijn en zorgen voor een leefbaar platteland. De verzorgingsfunctie van de verzorgingskernen worden behouden en versterkt door meer dan op andere locaties ruimte te bieden aan voorzieningen op de aanwezige concentratiepunten. De gemeente levert een inspanning om de aanwezige voorzieningen in stand te houden. Uitbreiding van het bestaande aanbod en nieuwvestiging van voorzieningen wordt geconcentreerd in Bleskensgraaf en Molenaarsgraaf/Brandwijk.

Kleine kernen (Oud Alblas, Ottoland, Goudriaan, Brandwijk en Wijngaarden)

In kleine kernen zijn weinig tot nauwelijks winkelvoorzieningen en zorgvoorzieningen aanwezig en ligt de nadruk sterk op de woonfunctie. Deze kernen zijn dusdanig kleinschalig of gelegen nabij grotere bevolkingsconcentraties, dat versterking of terugkeer van winkelvoorzieningen en de bouw van nieuwe zorgvoorzieningen van enig formaat niet realistisch is. De nadruk ligt op dorpsvernieuwing en zo mogelijk instandhouding van de nog aanwezige voorzieningen om de kwaliteit van de leefomgeving te behouden.