Gelselaar, Dorp 2010

4.4 Archeologie

Archeologisch gezien is Gelselaar interessant vanwege de ontstaandsgeschiedenis en de bijbehorende cultuurhistorie.

Het Europese Verdrag van Valletta en de gewijzigde Monumentenwet 1988 regelen de omgang met het archeologisch erfgoed. Uitgangspunt van het Verdrag en de Wet op de archeologische monumentenzorg is het archeologisch erfgoed zoveel mogelijk ter plekke (in-situ) te bewaren. Waar dit niet mogelijk is, betalen de “bodemverstoorders” het archeologisch onderzoek en mogelijke opgravingen.

Om een uitspraak te kunnen doen over de archeologische waarde van het gebied is de archeologische beleidsadvieskaart van de gemeente Berkelland geraadpleegd.

Archeologische beleidsadvieskaart

Ter ondersteuning van het gemeentelijke archeologische beleid heeft RAAP Archeologisch Adviesbureau in opdracht van de gemeente Berkelland een archeologische landschappen- en beleidskaart gemaakt. De kaart biedt inzicht in de bestaande archeologische verwachting van zowel het landelijke als het bebouwde gebied van de gemeente Berkelland.

De archeologische verwachtingskaart is ontstaan door het inventariseren van de reliëf- en bodemkenmerken, de ontstaansgeschiedenis van het landschap, archeologische vindplaatsen en andere cultuurhistorische relicten in Berkelland.

Aan de hand van deze gegevens zijn 5 Archeologisch Waardevolle Gebieden (AWG) en 5 Archeologisch Waardevolle Verwachtingsgebieden (AWV) onderscheiden, waarin sprake is van verschillen in de verwachte dichtheid waarin archeologische resten voorkomen.

Het gebied van het totale beschermd dorpsgezicht is gelegen in het dekzand- en beekdallandschap. Het gebied bevindt zich grotendeels op een dekzandrug en -kop en een dekzandwelving met een dik plaggendek.

Het gebied heeft grotendeels een hoge archeologische verwachting (rood op de kaart van de afzonderlijke bijlage), waardoor bij bodemingrepen dieper dan 40 cm –mv en groter dan 100 m2 een archeologisch onderzoek noodzakelijk is. Het gaat om geomorfologische gebieden met een plaggendek. Voor deze gebieden geldt een verhoogde kans op het voorkomen van archeologische resten.

In de historische dorpskern (paars op de kaart) is archeologisch onderzoek noodzakelijk bij bodemingrepen dieper dan 30 cm –mv en groter dan 30 m2. Het gaat om archeologisch waardevol gebied.

Op de kaart is ook een oranje gebied te zien, dit betreft een terrein van hoge archeologische waarde; Havezathe Huis Bevervoorde. Op dit terrein zal archeologisch onderzoek noodzakelijk zijn bij elke bodemingreep dieper dan 30 cm –mv. Uiteraard zijn bodemingrepen hier zeer ongewenst.

Er zijn ook archeologische vindplaatsen bekend binnen het gebied van het totale beschermd dorpsgezicht (rode punten op de kaart). Het betreft met name vindplaatsen vanaf de Late Middeleeuwen. Een aantal vindplaatsen hangt samen met Huis Bevervoorde.

Voor de vertaling van deze verwachtingswaarden naar de verbeelding wordt verwezen naar Hoofdstuk 6 Toelichting op de planregels.

Conclusie archeologie

Het gebied van het beschermd dorpsgezicht heeft grotendeels een hoge archeologische verwachtingswaarde. Bij bouwwerkzaamheden (of andere werkzaamheden die de bodem verstoren) binnen het gebied zal vaak een archeologisch onderzoek noodzakelijk zijn.

Echter, omdat de bodem in het plangebied niet verstoord zal worden hoeft niet nader op dit onderwerp te worden ingegaan.