Gelselaar, Dorp 2010

Gelselaar is één van de drie kerkdorpen die behoren bij de voormalige gemeente Borculo. Het aantal inwoners van Gelselaar ligt rond de 700. Gelselaar ligt in het noorden van de gemeente Berkelland, op de grens van de Gelderse Achterhoek en Twente. Gelselaar is ontsloten door zowel een noord-zuidverbinding (Diepenheimseweg) als een oost-westverbinding (Van Bevervoordestraat). Daarnaast stromen in de directe omgeving twee beken, de Bolksbeek en de Schipbeek. In de nabijheid van Gelselaar liggen de grotere kernen Borculo, Lochem, Goor (Overijssel) en Neede.

Het dorp is ontstaan als agrarische nederzetting waarvan de geschiedenis in ieder geval teruggaat tot in de 13e eeuw. Gelselaar is een nederzetting van het type brinkdorp of esdorp met zowel kenmerken van een kransesdorp als van een kernesdorp. De nederzetting maakte een geleidelijke ontwikkeling door tot in de 19e eeuw. Na 1885 kwamen de ontwikkelingen in een stroomversnelling. Tussen 1885 en 1920 werd vrijwel alle bebouwing vervangen. De oorspronkelijke nederzettingsstructuur op subtiele wijze aangepast. Doordat het gebied gevrijwaard is gebleven van grotere doorgaande wegen en andere grootschalige ingrepen, heeft de nederzetting zich kunnen handhaven als een karakteristieke eenheid, waarin het verhaal van de landbouwgeschiedenis van Oost-Nederland voortleeft.