| Plan: | Kern Monster |
|---|---|
| Status: | onherroepelijk |
| Plantype: | bestemmingsplan |
| IMRO-idn: | NL.IMRO.1783.ABP00000017-onhe |
3.1 Archeologie en cultuurhistorie
Regelgeving en beleid
Als gevolg van het Verdrag van Valetta, dat in 1998 door het Nederlandse parlement is goedgekeurd en in 2006 zijn beslag heeft gekregen in de Monumentenwet 1988, stellen Rijk en provincie zich op het standpunt dat in het ruimtelijk beleid zorgvuldig met het archeologische erfgoed moet worden omgegaan. Voor gebieden waar archeologische waarden voorkomen of waar reële verwachtingen bestaan dat ter plaatse archeologische waarden aanwezig zijn, dient voorafgaand aan bodemingrepen archeologisch onderzoek te worden uitgevoerd. De uitkomsten van het archeologisch onderzoek dienen vervolgens volwaardig in de belangenafweging te worden betrokken.
Provinciaal beleid
De provincie Zuid-Holland hanteert het uitgangspunt dat op terreinen die voorkomen op de Archeologische Monumentenkaart Zuid-Holland en in gebieden die op de kaart archeologische waarden van de Cultuurhistorische Hoofdstructuur (CHS-kaart) ten minste een redelijke tot grote kans op archeologische sporen hebben, archeologisch vooronderzoek in het kader van de planvoorbereiding dient plaats te vinden. Voor zover er onzekerheid bestaat over de precieze aanwezigheid van archeologische waarden, dient in het bestemmingsplan voor het bouwrijp maken een omgevingsvergunningplicht te worden gehanteerd. Het verlenen van een omgevingsvergunning wordt daarbij afhankelijk gesteld van de uitkomsten van nader archeologisch onderzoek en de belangenafweging op grond daarvan.
Gemeentelijk beleid
Op 26 juni 2012 heeft de gemeente Westland haar archeologische beleidskaart vastgesteld. Op deze kaart is weergegeven waar in de gemeente (en in welke mate) kans is op het aantreffen van archeologische resten. Aan deze verwachtingszones zijn ondergrenzen gekoppeld, die aangeven wanneer archeologisch onderzoek vanwege een voorgenomen ontwikkeling nodig is. De beleidskaart geeft een globaal inzicht in de te verwachten archeologie, in het bestemmingsplan wordt het beeld aangescherpt.
De archeologische waarde van het gebied bestaat uit de reeds aangetroffen of te verwachten aanwezigheid, boven of onder de grond, van bouwhistorische resten en archeologische sporen. Samen bevatten zij een hoeveelheid aan historische informatie over ouderdom en ruimtelijke ontwikkeling. Vanwege een grote kans op archeologische sporen, is in de regels de dubbelbestemming Waarde - Archeologie opgenomen. Binnen bepaalde voorwaarden dient voorafgaand aan de werkzaamheden een verkennend archeologisch onderzoek te worden uitgevoerd.
3.1.1 Onderzoek archeologie
Het gemeentelijk archeologiebeleid geeft een zonering aan waarmee de archeologische (verwachtings)waarden in beeld worden gebracht. Uit onderstaande figuur blijkt dat het plangebied vier verschillende waarden kent, te weten: historische stads- of dorpskern en verwachtingszones I, II en III. De archeologische waarden van het gebied bestaan uit de reeds aangetroffen of te verwachten aanwezigheid, boven of onder de grond, van bouwhistorische resten en archeologische sporen.
Figuur 3.1 Uitsnede Archeologische beleidskaart gemeente Westland. De rode contour duidt de ligging van het plangebied aan.
Samen bevatten zij een hoeveelheid aan historische informatie over ouderdom en ruimtelijke ontwikkeling. Vanwege deze waarden zijn vier afzonderlijke dubbelbestemmingen opgenomen (Waarde - Archologie - 1 t/m - 4) die ieder afzonderlijk aansluiten op één van de vier waarden. Binnen de bestemmingsregels wordt archeologisch onderzoek verplicht gesteld voor (bouw)werkzaamheden die het archeologisch belang kunnen schaden. Hierbij geldt dat hoe hoger de verwachtingswaarde, hoe eerder archeologisch onderzoek nodig is.
3.1.2 Onderzoek cultuurhistorie
Historische structuur
De historische kern van Monster heeft een radiale structuur met als middelpunt het Kerkplein, gevormd door bebouwingswanden met individuele panden in een wisselende rooilijn. De Herenstraat, Zeestraat, Molenstraat, Havenstraat en Choorstraat vormen de radiale historische wegen. De Rijnweg is de oude uitvalsweg naar Den Haag.
In Monster bevinden zich vier Rijksmonumenten. Dit zijn de kerken 'Onder de toren' en St. Machutus, de molen 'De Vier Winden' en de grafkelder Herckenrath.
Monumenten en karakteristieke waardevolle bebouwing
In Monster bevinden zich zes rijksmonumenten, waarvan er vier in het plangebied zijn gelegen. Dit zijn de kerken 'Onder de toren' en St. Machutus, de molen 'De Vier Winden' en de grafkelder Herckenrath.
In het plangebied zijn een aantal gemeentelijke monumenten gelegen. Dit betreft onder andere een school aan de Havenstraat en aan de Rembrandstraat, woonhuizen aan de Emmastraat, Burgemeester Kampschoërstraat, Molenstraat, Poeldijkseweg en Zwartendijk. Verder nog twee panden aan de Choorstraat, het oude politiebureau aan de Kampschoërstraat, twee fruitmuren en een druivenkas.
Naast deze objecten bevinden zich binnen de kern nog circa 40 MIP-objecten. Dit zijn objecten die in het kader van het Monumenten Inventarisatie Project door de provincie, begin jaren '90 geïnventariseerd zijn in verband met hun mogelijke monumentale waarde.
Op de onderstaande afbeelding zijn de belangrijkste cultuurhistorische plekken weergegeven.
Cultuurhistorische waarden Monster (bron: inventarisatie gemeente Westland)
In Bijlage 3 is een overzicht opgenomen van alle cultuurhistorische waardevolle bebouwing.
Molenbiotoop
Een groot gedeelte van het plangebied valt binnen de vrijwaringszone van de molen 'De Vier Winden' (zie onderstaande afbeelding).
Molen De Vier Winden
Het betreft een ronde stenen stellingkorenmolen uit 1882 welke in de plaats is gekomen van de door brand verwoeste houten molen. Na verschillende restauraties is de molen weer maalwaardig en wordt op bepaalde tijdstippen op vrijwillige wijze malend en draaiend gehouden.
3.1.3 Conclusie
In het plan worden dubbelbestemmingen opgenomen ter bescherming van de aanwezige categorieën van archeologische waarden. In de planregels is een bouw- en gebruiksregeling opgenomen waardoor de archeologische waarden voldoende zijn geborgd.
De binnen het plangebied gelegen rijksmonumenten en gemeentelijke monumenten zijn met een bouwaanduiding op de verbeelding aangeduid. Aangezien de monumentenwetgeving voldoende bescherming biedt, zijn geen aanvullende regels in dit bestemmingsplan opgenomen. De MIP-panden zijn op de verbeelding aangeduid met een bouwaanduiding 'karakterisitiek'. Om deze panden te beschermen, zijn in dit bestemmingsplan aanvullende regels opgenomen.
De molenbiotoop van de molen 'De Vier Winden' is met een gebiedsaanduiding op de verbeelding aangeduid en er zijn hoogtebeperkingen binnen de betreffende molenbiotoop opgenomen.