Type plan: bestemmingsplan
Naam van het plan: Tilligte
Status: vastgesteld
Plan identificatie: NL.IMRO.1774.TILBPTILLIGTE-0401

2.3 Ontstaansgeschiedenis

Tilligte bestaat uit een lintvormige kern en een relatief omvangrijk buitengebied. In het grondgebied van Tilligte liggen meerdere grote en kleinere essen, waar boeren juist genoeg bouwland hadden. De oudste schriftelijke verwijzingen naar Tilligte stammen uit de 13e eeuw na Christus, waarin ene "Willem van Tylghede" van zich doet spreken. Tilligte, of Tylghede, zou volgens sommige bronnen verwijzen naar "een gedeelte van een akker", andere bronnen spreken over "jonge aanplant" (vgl. "telgen") of "een groep jonge eikebomen".
In 1864 is in het tegenwoordige buitengebied de karakteristieke Brunninkhuismolen gebouwd, een achtkantige korenbeldmolen die in verval raakte maar in 1984 door de Molenstichting Lattrop - Tilligte werd herbouwd en sindsdien bekend is als de "Westerveld Möl". In de molen kan op vrijwillige basis graan gemalen worden.
 
Figuur 5 - De kerk van Tilligte gezien vanaf de Ootmarsumsestraat vanuit de richting Denekamp
 
In de periode 1915 - 1920 werd een Rooms Katholieke kerk gebouwd naar een ontwerp van A.J. Kropholler. Sinds de bouw van de kerk is er een bescheiden kern ontstaan die vooral bestaat uit een lint langs de Ootmarsumsestraat. De oudste bebouwing van de kern Tilligte bestaat uit een aantal authentieke boerderijen evenwijdig aan de straat, dichtbij de kerk. In het lint met boerderijen werden er hier en daar in de buurt van de kerk en de boerderijen burgerwoningen gebouwd. In deze tijd kon je in de herberg tot rust komen terwijl op hetzelfde moment op hetzelfde perceel je paard nieuwe hoefijzers kreeg. In latere jaren zijn er ten noorden van het oorspronkelijke lint extra woningen gebouwd en een school en sportvelden. Lang voordat overal in Nederland Kulturhussen werden gebouwd, had Tilligte zelf al een parochie/dorpshuis met een kulturhusfunctie gebouwd, Terra Nova. Terra Nova beschikt over enkele zalen die gehuurd kunnen worden en waar onder meer werkgroepen van het parochiebestuur samenkomen. In 2002 werd de Mariakapel gebouwd, die sindsdien vele bedevaartsgangers trekt.