Type plan: bestemmingsplan
Naam van het plan: Rossum
Status: vastgesteld
Plan identificatie: NL.IMRO.1774.ROSBPROSSUM-0401

2.2 Ontstaansgeschiedenis

De naam Rossum heeft in het verleden verschillende kleine naamsveranderingen gehad. Zo werd het plaatsje in de 10e eeuw aangehaald als Rohthem. De verklaring van de naam wordt gezocht in een samenstelling van het Oudnederlandse "rot", wat rooiing van bos, ontginning betekent en "hem" als in thuis/woonplaats.  
Op de grens van lagere en hogere gronden werden de boerderijen gebouwd en ontstonden de nederzettingen. Het vestigingspatroon werd bepaald door de vorm van de zuidelijk gelegen Rossumer Esch en de aan de oostzijde gelegen Volther Esch. Ook de verbindingswegen zoals Thijstraat, de Oldenzaalsestraat en de Grotestraat hebben in belangrijke mate bijgedragen aan de vorming van Rossum.
Rossum was in 1850 nog een duidelijk voorbeeld van een kransesdorp waarbij de boerenerven rond de oude bouwlandcomplexen lagen. Een kransedorp is een esdorp waarbij de boerderijen niet geclusterd bij elkaar liggen, maar rondom de es zijn gelegen. Dit soort nederzettingen ontstonden doordat iedere boer bij de eerste ontginning van het esterrein zo dicht mogelijk bij zijn akkerland ging wonen.
De dorpskern ontstond in de 19de eeuw door de vestiging van de rooms-katholieke kerk rond 1832. Deze kerk werd omstreeks 1941 vervangen door de huidige R.K. St. Plechelmuskerk. 
 
Uit figuur 2 is goed op te maken hoe Rossum sinds halverwege de vorige eeuw gegroeid is. In 1848 nog ingesloten tussen de Rossumer Esch en de Volther Esch. Door de samenkomst van de Thijstraat en de Grotestraat, samen met de Father Raatgerstraat ontstond een driehoekig patroon. Dit driehoekig patroon is ook al terug te vinden in de topografische kaart van 1848. Vanaf de kaart uit 1954 is duidelijk te zien hoe Rossum groeit. Op de kaart uit 1976 is de inbreiding binnen de genoemde infrastructurele driehoek en nieuwbouwwijk Oranjebuurt (wijk ten zuiden van de Thijstraat, begrensd door de Oranjestraat en de Grotestraat) zichtbaar. Op de kaart uit 1988 is bebouwing op de Rossumer Esch te vinden, welke in de loop de jaren verder is uitgebreid (zie kaart 1995).   
 
1848    1905    1954  
 1848                                                             1905                                                               1954                                          
1976    1995    1995
1976                                                               1988                                                               1995
Figuur 2. Rossum door de jaren heen