Lage Heide wonen

3.4 Gemeentelijk beleid

3.4.1 Strategische beleidsvisie, 2001

De titel van de strategische beleidsvisie 'Valkenswaard. Tussen Keersop en Tongelreep' (gemeente Valkenswaard, 2001) heeft een tweevoudige boodschap in zich: een verwijzing naar een gave en naar een opgave. De gave behelst de grote natuurlijke rijkdom van Valkenswaard. Behalve de beekdalen van de Keersop, de Tongelreep en de Dommel behoort ook de Malpie en omgeving, en de restanten van de verveningen tot het waardevolle biotoop. De opgave behelst de taak aan die waardevolle elementen recht te doen en tegelijkertijd de ontwikkeling van maatschappelijke functies mogelijk te maken. De beleidsvisie geeft richting aan het handelen van de gemeente bij het vervullen van deze opgaven en heeft tevens als kader gediend bij de stedenbouwkundige planopzet.

3.4.2 Gebiedsvisie Valkenswaard-Zuid, 2001

In de 'Gebiedsvisie Valkenswaard Zuid' (oktober 2001) zijn de verschillende plannen en beleidsdocumenten voor 'Lage Heide' naast elkaar gelegd. In het rapport wordt geconcludeerd dat de kwaliteiten en potenties van het gebied zeer divers zijn. Het gebied wordt gezien als 'expansievat' waarin allerlei ambities en opgaven tegelijkertijd kunnen worden waargemaakt. Hierbij zijn een aantal aspecten belangrijk:

• landschappelijke deelgebieden;
• ecologische structuur;
• watersysteem;
• infrastructuur (Lage Heideweg);
• recreatieve structuur.

Dit document heeft als onderlegger gediend bij het opstellen van de structuurvisie en onderschrijft de potenties van Lage Heide als gebied voor wonen, werken en recreatie in combinatie met natuur en waterhuishouding.

3.4.3 Structuurvisie-Plus Valkenswaard, 2003

De gemeente Valkenswaard heeft in 2003 een Structuurvisie-Plus laten opstellen. Deze is vastgesteld door de gemeenteraad op 16 juni 2003. Hierin staat de visie op de toekomstige ontwikkeling van de gemeente beschreven.

Omdat de Structuurvisie-Plus niet meer voldoet aan de eisen van de op 1 juli 2008 in werking getreden Wet ruimtelijke ordening, heeft de gemeente besloten een nieuwe Structuurvisie op te stellen. De nieuwe Structuurvisie is opgebouwd uit twee delen, deel A en deel B.

Deel A bevat een ruimtelijk toetsingskader en ruimtelijke visie op hoofdlijnen voor de lange termijn (circa 20 à 30 jaar). Deel B is een ruimtelijk-functioneel programma en uitvoeringsplan voor de (middellange en) korte termijn. Inmiddels is de voorontwerp-structuurvisie deel A opgesteld. Deze is in paragraaf 3.4.4 beschreven.

Tot de vaststelling van de nieuwe Structuurvisie vigeert het beleid zoals opgenomen in de Structuurvisie-Plus. Hierna is beschreven welke gevolgen dit beleid heeft voor het plangebied van voorliggend bestemmingsplan en de voorgenomen ontwikkeling ervan.

In de Structuurvisie-Plus staan de ruimtelijke kwaliteiten van de gemeente centraal en wordt ingegaan op het ruimtelijk-functionele profiel van de gemeente in de toekomst. Ook de toename van mobiliteit en het ontbreken van een goede noord-zuid verbinding worden aan de orde gesteld.

De Structuurvisie-Plus bestaat uit een programma voor de korte en middellange termijn en een duurzame component, het ruimtelijk structuurbeeld. Het ruimtelijk structuurbeeld vormt het skelet, het afwegingskader, van de Structuurvisie-Plus: de voorgestelde concrete maatregelen uit het programma passen binnen dit kader. Het programma is gericht op een periode van 10 tot 15 jaar en wordt zowel kwalitatief als kwantitatief benaderd. In de Structuurvisie-Plus worden uitspraken gedaan op de ruimtelijke vraagstukken en ontwikkelingen binnen de gemeente. De belangrijkste opgave waar de gemeente voor staat is de herstructurering van de kernen in het buitengebied. Daarnaast is de lokale woningmarkt gespannen en kent het een eenzijdige opbouw. Ook de vraag naar nieuwe bedrijventerreinen is groeiend. Door een sterke toename van de mobiliteit en allerlei (grensoverschrijdende) ontwikkelingen en het ontbreken van een adequate noord-zuidverbinding neemt de verkeersoverlast in de kernen Valkenswaard en Dommelen toe.

Bouwopgave

De bouwopgave wordt zoveel mogelijk via inbreiding of herstructurering gerealiseerd. Hierdoor vindt een versterking van de kernen plaats. Pas als de kwalitatieve of kwantitatieve bouwopgave hiertoe vraagt en deze niet kan worden opgevangen in bestaand stedelijk gebied, zal worden overgegaan tot uitbreiding. Gezien de aanwezige waarden in de dorpsranden zijn structurele mogelijkheden aanwezig aan de zuidzijde van Dommelen (Lage Heide).

Plangebied

In de Structuurvisie-Plus worden drie projectgebieden benoemd waar ontwikkelingen plaats kunnen vinden. Eén van die gebieden is Valkenswaard Zuid. Dit gebied is later vernoemd tot Lage Heide. Onder het gebied Lage Heide wordt de zuidzijde van de kern Dommelen verstaan en het aangrenzende gebied van de kern Valkenswaard. Uniek in het gebied is dat het landschap hier grenst aan het centrum van Valkenswaard. Door de aanwezigheid van de Dommel en de Keersop heeft het gebied grote landschappelijke en ecologische waarden.

In de Structuurvisie-Plus wordt voor het woningbouwgedeelte in Dommelen Zuid (het plangebied van voorliggend bestemmingsplan) het volgende gezegd:

Gezien de ruimtelijke mogelijkheden is hier, uitgaande van een woningdichtheid van 25 woningen per hectare ruimte voor circa 200 tot 300 woningen. Gezien de kwalitatieve woningbehoefte worden hier met name grondgebonden woningen gerealiseerd. Belangrijk is dat de cultuurhistorische kwaliteiten worden ingepast. Gezien het kwalitatieve woningbouwprogramma worden de grondgebonden woningen 'ergens' in de periode van 2005 tot 2013 gerealiseerd. Voor de haalbaarheid van het plan is deze fasering absoluut noodzakelijk.

Projectgebied Lage Heide uit de Structuurvisie-Plus (Bron: gemeente Valkenswaard, 2003)

3.4.4 Voorontwerp-structuurvisie deel A gemeente Valkenswaard, 2009

De voorontwerp-structuurvisie deel A heeft van 25 juni tot en met 22 juli 2009 ter inzage gelegen. Deel A bevat een ruimtelijk toetsingskader en ruimtelijke visie op hoofdlijnen voor de lange termijn (circa 20 à 30 jaar).

Koers

Bij de toekomstige ontwikkeling van Valkenswaard staat het ruimtelijke gemeentelijk beleid centraal. Voor het thema 'Wonen' wordt de volgende koers vermeld:

• huisvesting voor starters en senioren;
• toevoegen van grondgebonden woningen en vrije sectorkavels en collectief particulier opdrachtgeverschap;
• herontwikkeling en inbreiding;
• uitbreiding in Lage Heide, Kromstraat/ Luikerweg, Leenderweg, Hoppenbrouwers en Weegbree.

Wat betreft de uitbreiding ligt de focus op het gebied 'Lage Heide'. 'Lage Heide' is een gebied waarvoor al geruime tijd een herontwikkeling in voorbereiding is.

Visie

Hoe Valkenswaard er in de toekomst uit moet gaan zien is weergegeven in de visie. Dit is het kader waarbinnen alle ruimtelijke ontwikkelingen de komende jaren moeten passen. In het hoofdstuk visie wordt het volgende over de uitbreiding 'Lage Heide' vermeld:

'Het gebied ten zuiden van Dommelen vormt een belangrijke uitbreidingsmogelijkheid voor de gemeente Valkenswaard. In het gebied is een integrale ontwikkeling van natuur, woningbouw en op termijn bedrijventerrein voorzien. Zo wordt het plangebied getransformeerd tot een nieuw natuurgebied met mogelijkheden voor verstedelijking (wonen, werken (aan huis) en recreëren).

Uitgangspunt is de herinrichting van het Dommelbeekdal, waar het accent ligt op het versterken van de natuurfunctie en het verhogen van de ecologische kwaliteit. Tevens is in deze zone waterberging mogelijk. Het woninggebied ligt direct aan de zuidkant van Dommelen tegen de bestaande bloemenwijk. Het woongebied krijgt een gevarieerde invulling passend bij de schaal van Valkenswaard. De wijk krijgt een dorps en groen karakter, waardoor de natuur als het ware door de wijk stroomt en een verbinding vormt tussen het Dommeldal en het ten westen gelegen gebied.

Als onderdeel van het natuurgebied is er ruimte om een landgoed te ontwikkelen, gerelateerd aan het woongebied.

Het bedrijvengebied ligt ten zuiden van het woongebied en krijgt een compacte opzet waarbij ook hier bijzondere aandacht is voor het groen in verband met de overgang naar de Dommelzone. In de zone tussen het bedrijventerrein en het woninggebied is ruimte voor de ontwikkeling van woon-werkkavels. Ontwikkeling hiervan is voorzien op de langere termijn.'

Visiekaart Structuurvisie

3.4.5 Structuurplan Valkenswaard Zuid, 2004

In het Structuurplan Valkenswaard-Zuid (door de gemeenteraad op 29 januari 2004 vastgesteld) worden de ambities en uitgangspunten uit de gebiedsvisie Valkenswaard-Zuid (2001) uitgewerkt tot een concreet plan. Dit plan vormde de basis voor het vestigen van de Wet voorkeursrecht gemeenten (Wvg).

3.4.6 Woningmarktonderzoek Valkenswaard, 2009

In opdracht van de gemeente en woningbouwcorporatie Woningbelang is door Companen een woningmarktonderzoek onder de inwoners van Valkenswaard uitgevoerd (door de gemeenteraad op 17 juni 2009 vastgesteld). Dit onderzoek had tot doel de ontwikkeling van de woningbehoefte tot 2020 in zowel kwantitatieve als kwalitatieve zin in kaart te brengen. Aan de hand van de onderzoeksresultaten kan de gemeente een passend woningbouwprogramma opstellen.

De woningbehoefte voor de komende jaren wordt bepaald door twee factoren:

• 1. De verwachte huishoudensgroei (790 woningen).
• 2. De inloop van het (eventuele) woningtekort (250 woningen).

Daarnaast worden er extra woningen (240 woningen) toegevoegd die voortkomen uit eerdere afspraken in het Uitwerkingsplan Zuidoost-Brabant in het kader van regionale opvang.

Hiermee is een woningbehoefteprognose tot 2020 vast te stellen, zie onderstaande tabel. Uitgangspunten hierbij zijn:

• De opgelopen achterstand in productie is 250 woningen.
• De achterstand van het woningtekort zal stapsgewijs worden weggewerkt, waarbij het accent ligt in de periode 2009-2015.
• Tot 2015 gaat het om de bouw van circa 130 woningen per jaar, en na 2015 ongeveer 100 woningen per jaar.
• De huidige plancapaciteit is in de berekening niet meegenomen.

	2009-2015	2015-2020	2009-2020
Eigen behoefte	450	340	790
Inloop woningtekort	200	50	250
Regionale taakstelling	130	110	240
Benodigde toename woningvoorraad	780 (130 p.j.)	500 (100 p.j.)	1.280 (115 p.j.)

Tabel Woningbehoeftenprognose 2008-2020 (Bron: gemeente Valkenswaard, 2009)

Voor Dommelen geldt een potentiële vraag naar nultredenwoningen, met name in de huursector. Er is een potentiële, maar beperkte vraag naar eengezinswoningen onder de € 300.000,00 Voor goedkope eengezinshuurwoningen met een huur tot € 535,00 geldt een potentieel marktrisico. Dit is voornamelijk een kwalitatief probleem: veel jonge huurders willen de stap naar een koopwoning maken en ouderen geven aan te willen verhuizen naar een nultredenwoning.

In het gemeentelijk woningbouwprogramma is tevens een passage opgenomen betreffende de invloed van de kredietcrisis op de woningmarkt. In het gehanteerde model dat gebruikt wordt om de marktkansen en marktrisico's in beeld te brengen, kan ook de mate van doorstroming beperkt worden. Op deze manier kunnen op een rekenkundige wijze de mogelijke effecten van een 'vastzittende' woningmarkt in beeld gebracht worden, zoals in de huidige kredietcrisis het geval is. In het woningbouwprogramma worden de marktkansen en marktrisico's inzichtelijk gemaakt door middel van twee scenario's: het ideale scenario en het beperkte scenario.

Bij het ideale scenario kan iedereen zijn of haar wens realiseren en bij het beperkte scenario kan slechts de helft van de huishoudens zijn of haar wens waar maken. Door middel van deze scenario's is de verwachte tendens op de korte (beperkte scenario) en de lange termijn (ideale scenario) in beeld gebracht. In het woningbouwprogramma is per doelgroep een samenvatting van de effecten gegeven.

De voorgenomen ontwikkeling van Lage Heide wonen is één van de plannen die ervoor moeten zorgen dat in de gemeente Valkenswaard het woningbouwprogramma, zoals de gemeenteraad dat heeft vastgesteld, kan worden gerealiseerd. Het woningbouwprogramma voor het plangebied is in paragraaf 5.1.4 (volkshuisvesting en programma) toegelicht. Of er wel of geen sprake is van een economische crisis, de behoefte wordt bepaald door de ontwikkeling van het aantal huishoudens. Daarop richten zich het woningbouwprogramma en de ruimtelijke planontwikkeling. De doorlooptijd van ruimtelijke ontwikkelingen ligt om en nabij de vijf jaar. De economische situatie en de situatie op de woningmarkt zullen weer gaan veranderen. De gemeente moet dus verder kijken dan alleen naar de eerstkomende jaren. De huidige situatie op de woningmarkt is overigens wel van invloed op de fasering in de plannen. Lage Heide wonen wordt niet in één keer gerealiseerd. Dat zal gefaseerd gaan gebeuren met het oog op de huidige economische recessie.

De vergrijzing vraagt aandacht, zeker in Valkenswaard. Daar is met name in het woningbouwprogramma 2005-2010 in hoge mate rekening mee gehouden. Met als gevolg dat er nu als uitvloeisel van afspraken uit die periode vele appartementen zijn verschenen of in aanbouw zijn in het centrum van Valkenswaard. Sterke behoefte is er nu aan grondgebonden woningen, nadat in de afgelopen periode veel appartementen zijn gerealiseerd. Inbreidingslocaties zijn hiervoor niet altijd geschikt. In het Woonbehoefte onderzoek 2009 voor Valkenswaard is uitdrukkelijk gekeken naar de leeftijdscategorieën en de woonwensen van de bevolking. Op grond daarvan zijn kans- en risicomarkten benoemd. Vervolgens is in het woningbouwprogramma voor Valkenswaard rekening gehouden met de kansen en risico's voor wat betreft de woningtypologieën. De voorgenomen ontwikkeling van Lage Heide wonen is nodig om de juiste bijdrage te kunnen leveren aan de realisatie van de juiste woningtypen.

3.4.7 Beleidsnota parkeernormering gemeente Valkenswaard, 2008

De ASVV (aanbevelingen voor verkeersvoorzieningen) geldt als autoriteit op het gebied van richtlijnen binnen de verkeers- en vervoerswereld. De richtlijnen zijn breed opgezet zodat in elke denkbare situatie een toepasbare parkeernorm gevonden kan worden. In de Beleidsnota parkeernormering gemeente Valkenswaard (vastgesteld op 19 oktober 2008) is de richtlijn van de ASVV vertaald naar de plaatselijke situatie van de Gemeente Valkenswaard. Hierdoor ontstaat een duidelijker inzicht in de parkeernormen voor de gemeente.

Het plangebied behoort tot de categorie 'rest bebouwde kom'. Voor woningen binnen deze categorie gelden de volgende parkeernormen:

Woningtype	Parkeernorm	Inclusief aandeel bezoekers
Woningen type I	2,00 pp/woning	0,3 pp/woning
Woningen type II	1,80 pp/woning	0,3 pp/woning
Woningen type III	1,55 pp/woning	0,3 pp/woning
Seniorenwoning	1,00 pp/woning	0,3 pp/woning

Tabel parkeernormering Valkenswaard, rest bebouwde kom (Bron: gemeente Valkenswaard, 2008)

Tot woningen type I behoren vrijstaande woningen, vrijstaand geschakelde woningen en appartementen met een oppervlakte groter dan 125 m² bruto vloeroppervlakte (bvo). Tot woningen type II behoren 2 of 3 aan elkaar gebouwde woningen en appartementen met een oppervlakte tussen de 60 en 125 m² bvo. Tot woningen type III behoren 4 of meer aan elkaar gebouwde woningen en appartementen met een oppervlakte kleiner dan 60 m² bvo.

3.4.8 Verkeersbeleidsplan Valkenswaard, 1996

In het gemeentelijk Verkeersbeleidsplan (vastgesteld op 15 februari 1996) is een totaalvisie ten aanzien van het verkeers- en vervoersbeleid opgesteld, waarbij het beleid van het Rijk, provincie, maar met name ook het beleid zoals geformuleerd in het Regionaal Verkeers- en Vervoerplan, als uitgangspunt is genomen.

De hoofddoelstellingen van het verkeersbeleid luiden als volgt:

• het verbeteren van de verkeersleefbaarheid;
• het verzekeren van de bereikbaarheid van bestemmingen.

Door de toenemende automobiliteit komt de leefbaarheid steeds meer onder druk te staan, met name in woongebieden en in het centrumgebied. Het kiezen voor andere vervoersmiddelen dan de auto en het afschermen c.q. kanaliseren van het autoverkeer op een aantal hoofdverbindingen staat derhalve centraal.

Voorgaande hoofddoelstellingen kunnen per verkeers- en vervoersaspect naar doel- en taakstellingen voor het jaar 2010 worden vertaald. Deze luiden als volgt:

• verhoging verkeersveiligheid;
• verbetering van de verkeersleefbaarheid;
• bevordering van fietsverkeer en openbaar vervoer;
• het verzekeren van de bereikbaarheid;
• terugdringing van vermijdbaar autogebruik.

Door de aanleg van de Lage Heideweg (geen onderdeel van dit bestemmingsplan) als gebiedsontsluitingsweg voor geheel Valkenswaard Zuidwest, die mede als ontsluiting voor de stedelijke ontwikkelingen voor 'Lage Heide' gaat fungeren, worden verschillende verkeerskundige knelpunten binnen de gemeente opgelost en wordt de verkeersveiligheid vergroot. Daarnaast zal bij de feitelijke inrichting van het plangebied 'Lage Heide wonen' zoveel mogelijk rekening gehouden worden met de doelstellingen zoals geformuleerd in het gemeentelijke verkeersbeleidsplan en zullen, voor zover mogelijk, passende maatregelen genomen worden.

De Lage Heideweg is opgenomen in het op 26 november 2009 door de gemeenteraad van Valkenswaard vastgestelde bestemmingsplan 'Lage Heideweg'. Dit bestemmingsplan is overigens nog niet onherroepelijk. De ontsluiting van de nieuwe woonwijk wordt beschreven in het verkeerskundig onderzoek van DHV (zie hiervoor paragraaf 5.1.6).

3.4.9 Luchtkwaliteitsplan Valkenswaard en Waalre 2009-2014

Het Luchtkwaliteitsplan Valkenswaard en Waalre 2009-2014 is door de gemeenteraad op 23 februari 2010 vastgesteld.

In de gemeenten Valkenswaard en Waalre is veel aandacht voor verbetering van de luchtkwaliteit. Een belangrijk streven van beide gemeenten is een algemene verbetering van de luchtkwaliteit in het belang van de gezondheid van de burgers te realiseren.

De eerste aanleiding hiervoor was de luchtkwaliteitsrapportage over 2002, waaruit bleek dat de luchtkwaliteitsnormen werden overschreden. De overschrijding van de normen is vooral het gevolg van het verkeer op de provinciale weg N69 die dwars door de bebouwde kom van Valkenswaard en Waalre loopt. Vanwege deze overschrijding van de luchtkwaliteitsnormen waren beide gemeenten wettelijk verplicht om een luchtkwaliteitsplan op te stellen. Het doel van dit plan was aan te geven welke maatregelen in de toekomst zouden worden genomen om te garanderen dat aan de eisen met betrekking tot de luchtkwaliteit kon worden voldaan. In 2006 is het eerste luchtkwaliteitsplan Valkenswaard en Waalre vastgesteld.

Inmiddels is een tweede luchtkwaliteitsplan, het 'Luchtkwaliteitsplan Valkenswaard en Waalre 2009-2014' opgesteld en vastgesteld. In dit plan is een aantal maatregelen beschreven, waarbij is aangegeven welke maatregelen in kwantitatieve zin een positief effect op de luchtkwaliteit hebben. Door middel van modelberekeningen zijn deze verschillende maatregelen doorgerekend.

De conclusie uit het luchtkwaliteitsplan is dat de norm voor fijn stof wordt gehaald als gevolg van de autonome ontwikkeling in 2011. Er zijn voor het halen van deze norm dus geen aanvullende maatregelen nodig. In paragraaf 4.2.5 wordt het aspect luchtkwaliteit in relatie tot de voorgenomen ontwikkeling behandeld.

3.4.10 Groenstructuurplan, 1998

In 1998 heeft de gemeente Valkenswaard een groenstructuurplan opgesteld voor de bebouwde kommen van Valkenswaard, Dommelen en Borkel en Schaft. Het Groenstructuurplan geeft enerzijds aan hoe de opbouw van het openbaar groen nu is en geeft anderzijds aan hoe deze opbouw versterkt kan worden. De visiekaart geeft een beeld van het Groenstructuurplan.

De visie van het Groenstructuurplan is bouwsteen geweest voor het ontwerp van 'Lage Heide'. Met name de ontwikkeling van de bomenstructuur langs de Venbergseweg en Monseigneur Smetsstraat en de groenontwikkeling in het Dommeldal zijn hierbij van belang. Tevens geeft het Groenstructuurplan een aanzet voor het toekomstig beheer van het openbaar groen in 'Lage Heide', waarbij voor het woongebied gekozen is voor een gemiddeld kwaliteitsniveau.