Lobelia-Spinder-Rugdijk

2.1 Ruimtelijke structuur

Binnen het plangebied zijn verschillende landschappelijke eenheden te onderscheiden. Zo is er in het westelijke deel van het plangebied sprake van een dekzandrug, gelegen op een hoge dekzandvlakte en stuifzand. De vegetatie bestaat hier voornamelijk uit naaldhoutbossen en heidevelden. In gehele gebied, ruwweg ten westen van de Kalverstraat, hebben relatief jonge ontginningen plaatsgevonden. Deze zijn deels weer ongedaan gemaakt ten faveure van natuurontwikkeling.

Het gebied Rugdijk - Kouwenberg kan worden getypeerd als een zogenaamde kampontginning, die ontstaan op een aanwezige dekzandrug. Kenmerken zijn de onregelmatige blokvormige percelen zonder duidelijke perceelsgrenzen en de reliëfafhankelijke wegen.

De hoofdverkeerstructuur bestaat uit de van noord naar zuid lopende Midden-Brabantweg en de van west naar oost lopende Burgemeester Letschertweg en Burgemeester Bechtweg. De laatste twee maken onderdeel uit van de ring om Tilburg (tangenten). De hoofdwegen hebben een zekere barrièrewerking die de toegankelijkheid van (delen van) het plangebied negatief beïnvloedt. Van de overige wegen in het gebied zijn de Vloeiveldweg, Stokhasseltlaan, Kalverstraat, Rugdijk en Hazennest radiaal georiënteerd. Zij ontsloten de stad van oudsher in noord/ noordoostelijke richting naar de omliggende kernen. In het oostelijke deel van het plangebied zijn deze radialen met elkaar verbonden door de Moerstraat en de Bundersestraat.

In het westen van het plangebied bevindt zich een natuurgebied met de naam Vosberg maar dit staat in de volksmond beter bekend als Lobelia. Dit is de naam van het natuurherstelproject dat hier gedurende een periode van 18 jaar is uitgevoerd en dat inmiddels succesvol is afgerond. Het natuurgebied is eigendom van de Vereniging tot behoud van Natuurmonumenten en sluit aan op de Loonse heide die onderdeel uitmaakt van het Landgoed Huis ter Heide van dezelfde vereniging. Lobelia is een aantrekkelijk natuurgebied waarin het oorspronkelijke karakter van ongerepte natte heide is teruggebracht. Het landschap van eenzijdige bossen en jonge landbouwgronden is daarbij omgevormd tot een gevarieerd en natuurlijk landschap met heide en vennen.

In het oosten sluit Lobelia aan op het bosgebied de Mast dat van west naar oost wordt doorsneden door de Burgemeester Letschertweg. Het zuidelijke deel van het boscomplex heeft vanwege zijn geïsoleerde ligging minder natuurwaarde dan het noordelijke deel. In het zuidoostelijke deel van de Mast was vanaf midden jaren 50 tot omstreeks het jaar 2000 een zogenaamd mobilisatiecomplex gesitueerd, een complex van militaire gebouwen met bijbehorende infrastructuur. De meeste gebouwen zijn inmiddels afgebroken op twee bedrijfswoningen aan de IJpelareweg na.

In het gebied ten noorden van de Mast, genaamd de Spinder, vindt gespecialiseerde afvalverwerking plaats. Hier bevinden zich onder andere een vuilstortlocatie, een bio-energiefabriek, een waterzuiveringsbedrijf en waterbergingen. De voltooide gedeelten van de stortlocatie bestaan uit glooiende hellingen die deels met bomen en struiken en deels met gras zijn begroeid.