Piushavengebied 2009

8.10 Natuur en ecologie

Algemeen

Het plangebied is bestaand stedelijk gebied waarin diverse (her)ontwikkelingen zullen plaatsvinden. Aan de randen bevinden zich belangrijke groengebieden zoals het landschapspark Moerenburg, (de oevers van) het Wilhelminakanaal, het beekdal van de Leij en het Leijpark.

De belangrijkste ecologische waarden zijn te vinden in en langs de Piushaven. Zo zijn ecologisch waardevolle muurvegetaties met muurvaren, steenbreekvaren, tongvaren en gewone eikvaren op de kaden van de havenkom aanwezig. Hoewel niet allemaal wettelijk beschermd, komen ook langs de andere oevers en in het water van de haven bijzondere soorten voor, zoals watervleermuis, ijsvogel, rivierdonderpad, zoetwatersponzen en weidebeekjuffer. Niet alleen de groene buitenruimte en het water vormt leefgebied van diverse soorten ook de gebouwen in het Piushavengebied geven veel mogelijkheden als verblijf- of broedplaats van bijvoorbeeld vleermuizen en vogelsoorten als huismus en gierzwaluw.

Gebiedsbescherming - Groene Hoofdstructuur en Kadernota Groene Mal

In het bestemmingsplan is invulling gegeven aan de ecologische verbindingszone (Groene Hoofdstructuur) uit de Groene Mal die het Wilhelminakanaal en zijn oevers vormt. De ecologische verbindingszone heeft ter plaatse van het water van het Wilhelminakanaal de dubbelbestemming 'Waarde - Ecologie' bovenop de bestemming 'Water - Waterstaatkundige doeleinden' gekregen om specifiek de verbindingsfunctie veilig te stellen. De verbindingszone zal in het deelgebied Jeruzalem - Kanaalzicht nader moeten worden bepaald. Aangezien de plannen voor dit deelgebied nog genoeg uitgewerkt zijn, wordt t.z.t. een wijzigingsplan opgesteld. Daarin dient de ecologische verbindingszone van het Wilhelminakanaal te worden geborgd.

Soortenbescherming

Zoals eerder aangegeven is in het Piushavengebied met name rondom de Piushaven zelf een grote diversiteit aan planten- en diersoorten aanwezig. Vanuit de Flora- en faunawet is het echter van belang te weten of deze soorten krachtens deze wet beschermd zijn.

Om dit in beeld te brengen zijn enkele natuurwaardenonderzoeken (Ecologica, 2003; Groenteam, 2007; EAC, 2009) beschikbaar.

overzicht onderzochte gebieden

Uit deze onderzoeken komt naar voren dat er in het plangebied van de Piushaven in ieder geval de volgende beschermde soorten aanwezig zijn of waren.

Tabel 8.1. Beschermde soorten binnen het Piushavengebied

Soort	Ffwet categorie	Gebruik van plangebied	Bron
Vaatplanten
Brede wespenorchis	1	Groeiplaats	Ecologica, 2003
Gewone dotterbloem	1	Groeiplaats	Ecologica, 2003
Gewone vogelmelk	1	Groeiplaats	Ecologica, 2003
Steenbreekvaren	2	Groeiplaats	Ecologica, 2003
Tongvaren	2	Groeiplaats	Ecologica, 2003
Vissen
Rivierdonderpad	2	Leefgebied	Ecologica, 2003
Vleermuizen
Gewone dwergvleermuis	3	Vaste vliegroute, foerageergebied	Ecologica, 2003 Groenteam, 2007
Laatvlieger	3	Foerageergebied	Ecologica, 2003 Groenteam, 2007
Rosse vleermuis	3	Foerageergebied	Ecologica, 2003
Ruige dwergvleermuis	3	Foerageergebied	Ecologica, 2003
Watervleermuis	3	Foerageergebied	Ecologica, 2003

Vogels
Algemene vogelsoorten van bomen, struiken, ruigten, oevers en water	3	Broedgevallen en foerageergebied	Ecologica, 2003 Groenteam, 2007

Op basis van bovengenoemde onderzoeken kan geconcludeerd worden dat er (streng) beschermde soorten in het plangebied voorkomen. Het uitgevoerde onderzoek beslaat echter slechts een klein gedeelte van het plangebied. Buiten de onderzochte gebieden bieden met name veel gebouwen veel mogelijkheden als potentiële vaste rust- of verblijfplaats voor vleermuizen en aan gebouwen gebonden vogels. De aanwezigheid van foeragerende vleermuissoorten en de potentie van vaste verblijfplaatsen betekent ook dat in het plangebied (vaste) vliegroutes van vleermuissoorten aanwezig kunnen zijn. Voor de gewone dwergvleermuis en de meervleermuis is dit al vastgesteld.

Voor uitgebreide informatie wordt verwezen naar de rapporten van de genoemde onderzoeken.

Gezien de herstructureringen en herinrichtingen in het Piushavengebied is het dan ook van belang dat in het hele plangebied onderzoek gedaan wordt naar de aanwezigheid van beschermde soorten. Dit onderzoek dient zich voor het gehele gebied met name te richten op vleermuizen en (gebouwbewonende) vogels. Voor de ontwikkelingen die grenzen aan de Piushaven en het Wilhelminakanaal dient het onderzoek ook op andere soortgroepen gericht te zijn.

Uit de (nog op te starten) onderzoeken moet naar voren komen welke (beschermde) soorten in het gebied voorkomen en op welke manier zij van het gebied gebruik maken. Tevens dient inzichtelijk te worden gemaakt welke effecten op de aangetroffen soorten optreden als gevolg de ontwikkelingen in het Piushavengebied, welke mitigerende en/of compenserende maatregelen nodig zijn en of een ontheffing van de Flora- en faunawet nodig is.

Dit onderzoek is niet alleen van belang omdat gebouwen gesloopt worden, maar ook omdat veel gebouwen van functie/gebruik veranderen. Dit omdat met een ander gebruik van het gebouw voor bijvoorbeeld vleermuizen kan betekenen dat ze het gebouw niet meer als vaste verblijfplaats kunnen gebruiken. Een ander voorbeeld is het renoveren van woningen waarbij openingen wordt gedicht waardoor nestgelegenheid voor bij voorbeeld huismussen verdwijnen.

Verwacht mag worden dat bij voldoende onderzoek en uitvoering van eventuele mitigerende en compenserende maatregelen een eventueel benodigde ontheffing van de Flora- en faunawet of een goedkeuring van mitigerende en/of compenserende maatregelen afgegeven door de dienst Regelingen van het Ministerie van LNV verkregen kan worden.