direct naar inhoud van 7.1 Bestaand watersysteem
Plan: Kempenbaan West 2013
Status: onherroepelijk
Plantype: bestemmingsplan
IMRO-idn: NL.IMRO.0855.BSP2008019-e001

7.1 Bestaand watersysteem

7.1.1 Gebiedskenmerken

Oorspronkelijk was er voor het grotere plangebied Kempenbaan (inclusief Kempenbaan Oost en Noordoost) door de raad een Masterplan Kempenbaan vastgesteld waarbij de Kempenbaan ontwikkeld zou worden tot een multifunctionele kantorenlocatie. Op 25 juni 2012 heeft de raad evenwel vastgesteld dat het Masterplan Kempenbaan voor deze tijd niet meer realistisch is met het voorgestelde programma.

Besloten is de ontwikkeling in het gebied te faseren over een langere periode en daarbij dat de herontwikkeling van de Kempenbaan West zich zal richten op kansrijke initiatieven op het gebied van medische voorzieningen en zorg in combinatie met een hotel/congresaccommodatie en kleinschalige kantoren/zakelijke dienstverlening.

Het plangebied Kempenbaan West ligt in het zuidoosten van Tilburg. De noordelijke en westelijk kant van het plangebied grenst aan de Nieuwe Leij. Ten noorden van deze beek ligt het Leijpark en het Elizabeth Ziekenhuis. Aan de zuidkant ligt de Rijksweg A58 en aan de westelijke kant de weg Kempenbaan.

Het plangebied Kempenbaan West is grotendeels een voormalige vuilstortlocatie. Er is in nauwe samenwerking met de Provincie saneringsplan uitgewerkt, waarbij het afval grotendeels wordt ontgraven en bijeengevoegd in een grondwal (landmark genoemd) aan de zuidzijde van het plangebied.

Terreinhoogten

Het reliëf binnen het plangebied is bepaald door de hoeveelheid stortmateriaal.. Hierdoor liggen in de Kempenbaan West diverse ophopingen met verschillende hoogten die variëren tussen 15,00+ NAP en 17,00+ NAP. De lage delen hebben een hoogte van ongeveer 12,50+ NAP. De laagste terreinhoogten zijn te vinden langs de Nieuwe Leij, op 10,50+ bij de oever. De loop van de Vuile Leij ligt als een kloof tussen de verschillende ophopingen, met oevers op ongeveer 10,00+ NAP.

De weg Kempenbaan ligt op een hoogte van ongeveer 13,00+ NAP, de rijksweg op ongeveer 19,00+ NAP, het terrein van het ziekenhuis op 13,50+ NAP. De terreinhoogte in het Leijpark varieert tussen 11,75+ NAP en 12,25+ NAP.

Door de uitvoering van het saneringsplan veranderen de maaiveldhoogten over het hele plangebied ingrijpend. Globaal komt het noordelijk gebied op NAP + 13,50 m te liggen, het middengebied en de zone langs de Kempenbaan komen zo'n 1,20 m hoger te liggen dan de weg Kempenbaan (ca. 14,20 m +NAP). De aardwal 17 m hoger (ca. 30 m +NAP).

7.1.2 Bodem en grondwater

Bodemopbouw

In het kader van het saneringsplan zijn diverse onderzoeken gedaan naar de bodemopbouw. Deze onderzoeken zijn gericht op de omvang, samenstelling en effecten van de gestorte vuilnis, alsmede op het saneren. Over het stortpakket ligt een deklaag, met een variabele dikte van 0,2 à 1,3 m. Daaronder ligt het stortpakket, met ook een variabele gemiddelde dikte van 0,7 á 7,8 m.

Uit het beschikbaar onderzoeksmateriaal blijkt de bodemopbouw te bestaan uit een 5 à 6,5 m dik deklaag (Formatie van Boxtel) van matig fijn, zwak ziltig zand. In twee boringen van het onderzoek van 2006 is veen aangetroffen tussen 1,0 en 3,0 m diepte. De overgang tussen deklaag en het watervoerende pakket is niet bij alle boringen even duidelijk waarneembaar.

Uit regionale gegevens ligt onder de deklaag het eerste watervoerende pakket (Formatie van Sterksel), van matig grof tot uiterst grof grindhoudend zand, met een dikte van ongeveer 50 m. Daaronder ligt de eerste scheidende laag, met slibhoudend matig fijn tot matig grof zand en een dikte van ongeveer 100 m.

Door de uitvoering van de verandert de bodemopbouw ingrijpend over het hele plangebied. De onderlaag blijft bestaan uit afval, daar bovenop een leeflaag van 1 m. Langs de rijksweg wordt de verontreinigde grond opgehoopt tot een grondwal, landmark genaamd.

7.1.3 Oppervlaktewater

Langs de noordelijke rand van het plangebied stroomt het riviertje de Nieuwe Leij. Deze waterloop (NL1) komt uit België, langs Goirle (de Poppelsche Leij), en loopt verder langs de Broekhoven en Prinsenhoeven, onder de Kempenbaan, de Koningshoeven en via een syphon onder het Wilhelminakanaal. Zij verlaat de gemeente stroomafwaarts en verandert van naam in de Voorste Stroom. De Nieuwe Leij wordt gevoed door zeer zuiver kwelwater uit de hoogzanden uit België en krijgt de bijdragen van waterlopen NL20 (Katsbogte) en NL24 (de Oude Leij). De watergang is ongeveer 5 m breed en de loop is stroomopwaarts verlegd voor de bouw van het Elizabeth Ziekenhuis, aan het eind van de zeventig jaren van de vorige eeuw.

Deze watergangen voeren niet alleen het landelijk afvoer af, maar verwerken ook debieten afkomstig van de stedelijke gebieden. Het waterpeil in de Nieuwe Leij ter hoogte van Kempenbaan West fluctueert, onder andere door deze bijdragen, tussen 9,32+ en 11,46+. Dit laatste peil correspondeert met het door het Waterschap De Dommel in 1995 gemeten extreem hoog waterpeil, na een periode van 14 dagen met een neerslagvolume van ongeveer 100 mm.

De watergang 21.2, de Oude Leij, ligt midden in het plangebied en is de oude bedding. Tegenwoordig is het een door lozingen van vroegere fabrieken vervuilde aftakking van de hoofdstroom. Het water stroomt in de Oude Leij af onder de Kempenbaan, richting de Koningshoeven. Uiteindelijk komt hij samen met de Nieuwe Leij net vóór het Wilhelminakanaal.

Grondwater

Het grondwater stroomt regionaal gezien in de oostelijke richting. Lokaal is de stroomrichting beïnvloed door het drainerende effect van De Leij en de hoogteverschillen in het reliëf. Uit globaal onderzoek is de gemiddelde grondwaterstand ongeveer 11,00 +NAP. De gemiddelde hoogste grondwaterstand is ongeveer 11,75 +NAP. De gerealiseerde bodemkundig / hydrologisch onderzoeken bevestigt deze waarden. De stijghoogten van peilbuizen bij de taluds van de rijksweg A58 en de Kempenbaan duidt op een invloed op de grondwaterstroming, waardoor de verontreiniging zich niet spreidt in horizontale richting via de deklaag.

In een straal van 3 Km zijn verschillende onttrekkingen aanwezig, verdeeld tussen de drie betrokken gemeentes Goirle, Hilvarenbeek en Tilburg. Daarvan is de onttrokken volume van de bierbrouwerij De Koningshoeven het grootste. Bij de ontgraving van de bouwput t.b.v. de zuidoosthoek van het gebied heeft een bemaling plaatsgevonden. Men verwacht dat het grondwater zijn normale peilen herstelt, na aanbrengen van de leeflaag is de verwachting dat de ontwatering overal voldoende is.

7.1.4 Riolering

In het plangebied ligt geen riolering. Langs de Kempenbaan is direct ten noorden van het plangebied een drukriolering aanwezig voor de afwatering van het benzinestation. In de nabije toekomst worden de volkstuinen ook van drukriolering voorzien. Deze riolering voert uitsluitend vuilwater af, de capaciteit is zeer beperkt uitbreidbaar. Het water stroomt af richting de bestaande riolering in de Ringbaan Zuid, en verder richting het eindgemaal Moerenburg. Hieruit wordt het verpompt naar de zuiveringsinstallatie Tilburg. Beide installaties zijn in beheer van het Waterschap De Dommel.

In het Leijpark, aan de noordelijke kant van de Nieuwe Leij, ligt de externe overstort Leijpark. De muurhoogte is 11,60+. Bij hevige neerslag stijgt het waterpeil in de gemengde rioolstelsels van Tilburg Zuid, en alvorens de externe overstort in werking treedt, worden het overslagriool Ringbaan Zuid en het bergbezinkriool Leijpark benut. Uit hydrodynamische berekeningen, blijkt deze overstort gemiddeld 3,5 keer per jaar te werken. Deze frequentie kan variëren van jaar tot jaar. Factoren daarbij zijn onder andere, de distributie van de neerslag van jaar tot jaar, de mogelijke klimaatverandering en de effecten van afkoppelen in de binnenstad.