direct naar inhoud van 3.1 Ruimtelijke en planologische context
Plan: Amarant Mariahof, Bredaseweg
Status: onherroepelijk
Plantype: bestemmingsplan
IMRO-idn: NL.IMRO.0855.BSP2007007-e001

3.1 Ruimtelijke en planologische context

3.1.1 Landschappelijke context

Het Amarant/ Mariahof-terrein vormt door zijn omvang en relatief intensieve uitgestrekte bebouwing een verstedelijkte enclave in het bosgebied ten westen van Tilburg. Dit omvangrijke bosgebied maakt deel uit van de Groene Hoofdstructuur van Noord-Brabant. Naast een aantal kleinere verbindingen vormt het beekdal van de Donge één van de robuustere verbindingen in de Groene Hoofdstructuur die grote eenheden natuur met elkaar verbinden. Deze ecologische verbinding is mede bedoeld ter versterking van de landschappelijke en cultuurhistorische identiteit, om meer natuur bij de stad te brengen, betere extensieve recreatiemogelijkheden te realiseren en een duurzaam waterbeheer te faciliteren. Het plangebied ligt aan de rand van een beschermingszone voor drinkwaterwinning.

3.1.2 Ontwikkeling bosgebieden en buitenplaatsen

De Bredaseweg is een weg met allure die van Breda naar Tilburg loopt (en uiteindelijk naar 's-Hertogenbosch). Het stuk tussen de Donge en de bebouwingsrand van Tilburg kenmerkt zich door de bossen en de villa's aan de Bredaseweg. Van oudsher is een landgoedkarakter aanwezig.

Op de historische kaarten uit 1790 is de Bredaseweg nog een dunne lijn in een nu moeilijk meer voorstelbare leegte, gevormd door onbewoonbare heide. De Bredaseweg was toen al aan twee zijden beplant met bomen. Het bos van de Oude Warande gaat aan de bebossingsgolf van de 19eeeuw vooraf. Dit jachtbos wordt in 1712 midden in de heide aangelegd in classicistische stijl. Het stervormige lanenpatroon is recent hersteld. Rond 1835 bestaat het gebied rond om de weg nog steeds hoofdzakelijk uit heide. Ter plaatse van het latere Vredelust ligt een steenbakkerij. Rond 1850 is al redelijk wat bos te zien. Ook is te zien dat de heide in een rechthoekig patroon is verkaveld. Daarbij is zo'n 175 meter ten zuiden van de Bredaseweg een parallelweg aangelegd. Aan het einde van de 19e eeuw worden heidevelden voor de agrarische bedrijfsvoering overbodig door de uitvinding van kunstmest. Net als in de rest van Nederland worden de heidevelden ontgonnen en omgezet in bos.

Deze ontwikkeling gaat hier gaat gepaard met de bouw van een aantal buitenplaatsen van rijke Tilburgers. De Bredaseweg is de kapstok van deze buitenplaatsen, al worden de meeste op enige afstand van de weg gerealiseerd. Aan de zuidkant worden ook een aantal buitenplaatsen aan de parallelweg gesitueerd. Bij de buitenplaatsen worden tuinen en parken aangelegd. Karakteriserend zijn de bomenlanen, gevormd door de Bredaseweg, de parallelweg en de lanen naar de buitenplaatsen loodrecht op de genoemde wegen. Deze structuur is nog steeds herkenbaar.