De Groote Wielen

6.3 Waterhuishouding

Algemeen

Het plangebied van De Groote Wielen valt onder het stroomgebied van waterschap Aa en Maas. In het stedenbouwkundig ontwerp van De Groote Wielen is reeds zoveel mogelijk rekening gehouden met de acht beleidsuitgangspunten van het waterschap. Het stedenbouwkundig ontwerp is vertaald in het voorliggende bestemmingsplan 'De Groote Wielen'. Hieronder is beschreven hoe met de verschillende wateraspecten wordt omgegaan. Dit is een korte samenvatting van het Waterhuishoudingsplan Als bijlage bij de toelichting is het Basiswaterlopenplan De Groote Wielen gevoegd.

In De Groote Wielen worden vuil water en regenwater gescheiden van elkaar. Voor het vuilwater wordt een apart systeem aangelegd. Dit water wordt verzameld en gaat via pompinstallaties naar het rioolgemaal in Broekland. Dit gemaal pompt het water naar de rioolwaterzuivering in Ooijen.

De Groote Wielen heeft een gesloten watersysteem voor al het andere water niet zijnde huishoudelijk of industriële afvalwater. Dit betekent dat al het regenwater en kwelwater in normale omstandigheden in het gebied opgenomen wordt, daar opgeslagen en verdampt of verdwijnt via de ondergrond. Voor de nieuwe stedelijke ontwikkeling en bijbehorende verhardingstoename is ruimte voor water nodig wanneer heftige neerslag zorgt voor snelle afstroming en peilstijgingen. Deze zogenaamde wateropgave is in de planvorming meegenomen, en verwerkt in verschillende delen in het plangebied. Deze delen zijn hieronder beschreven. In totaal is gerekend op een verhardingstoename van 156 ha; dit levert een bergingsopgave van ruim 62 duizend kubieke meter. In het plan wordt ca. 48 ha open water gerealiseerd, inclusief de Centrale Plas van 24 en 9 ha. Hiermee kan, bij een toegestane peilstijging van 30 cm, ruim voldoende water worden geborgen; ca. 144 duizend kubieke meter. Hieruit blijkt dat ook buien met een grotere herhalingstijd dan T = 10 in het systeem zelf geborgen kunnen worden.

Getracht wordt om de waterkwaliteit zo goed mogelijk op peil te houden. De term zwemwater wordt gehanteerd om een kwaliteit aan te duiden. Maar die kwaliteit moet wel gehaald worden. Om dit te bereiken is de Watermachine ontworpen. Met de Watermachine wordt het water in beweging gehouden

De Groote Wielen is in twee delen te splitsen. Een zuidelijk deel en een noordelijk deel en daartussen ligt de Groote Wielenplas. Aan de noordoostzijde van De Groote Wielen loopt de Hoefgraaf.

De Watermachine

Zuidelijk deel

Hoge Ring:

Aan het begin van de Hoge Ring wordt het water uit de Groote Wielenplas gepompt. Van daaruit kan het via de koppelbeken circuleren naar de Lage Ring of de Groote Wielenplas. In iedere uitstroming loopt een constante waterstroom van 30l/sec. Ook in Broekland-Noord loopt een koppelbeek. Deze loopt langs en door de school.

Koppelbeken:

De koppelbeken voeren het regenwater, wat in Broekland valt, af naar de Lage Ring. Al het water wordt oppervlakkig afgevoerd.

De Watertuinen:

Het water in De Watertuinen wordt rechtstreeks afgevoerd naar de Groote Wielenplas. Deze afvoer gebeurt ook oppervlakkig.

Retentiebekkens:

De retentiebekkens liggen in De Hoven en verzamelen het water van deze buurt. De watertoevoer naar deze bekkens is ook oppervlakkig. Als het water in de bekkens is, wordt het enige tijd vastgehouden. Daarna gaat het via een drainageriool naar de Lage Ring.

Lage Ring:

De Lage Ring voert het water van de woongebieden, het helofytenfilter en De Overlaet naar de moeraszone. De Lage Ring heeft normaal een peil van 1,80 meter +N.A.P. en kan in natte tijden oplopen tot een peil van 2,10 meter +N.A.P. Er zijn tijden dat het niet regent. Daarom wordt in de Lage Ring vanuit de Groote Wielenplas ook constant water ingepompt. De Lage Ring heeft met zijn natuurlijke begroeiing een zuiverende werking op het water.

Moeraszone:

Ook in de moeraszone wordt het water gereinigd, wat via de Lage Ring wordt aangevoerd. De reiniging gebeurt door snelheidverlaging. Het peil van het moeras is 1,75 meter +N.A.P..

Helofytenfilter:

In het helofytenfilter komt water binnen, dat niet gebiedseigen is. Dit water komt uit het gemengde rioolstelsel van De Overlaet. Dit stelsel stort bij hevige regenval over. De eerste zuivering vindt dan plaats in een bergbezinkvoorziening. Daarna stroomt het in het helofytenfilter, waar het nog enige tijd verblijft. Als de kwaliteit goed is wordt het afgevoerd naar de Lage Ring en wordt het opgenomen in het systeem van De Groote Wielen.

Het Hooghemaal:

Het Hooghemaal is een druk bereden weg. Het regenwater wat hierop valt kan niet zonder enige voorziening op het oppervlaktewater geloosd worden. Daarom wordt de first-flush van dit water eerst verpompt naar een bodempassage. En verder wordt het water dan geloosd op de Lage Ring. Het overige water gaat rechtstreeks naar de Lage Ring.

De Overlaet:

In de Overlaet liggen enkele waterlopen. Om te zorgen dat dit water goede kwaliteit krijgt en blijft, is het systeem gekoppeld aan het watersysteem van De Groote Wielen. Het water wordt via een gemaal in De Watertuinen naar de Overlaet gepompt en bij of door het helofytenfilter wordt het geloosd op de Lage Ring.

Noordelijk deel

de Lanen:

In de Lanen zijn singels in de vorm van waterlopen. Hiermee wordt het water van het Centrum en de Lanen afgevoerd. In de Lanen gebeurt dit door middel van oppervlakkige afvoer.

Centrum:

In het Centrum wordt het regenwater afgevoerd via een verbeterd gescheiden rioolstelsel. De first-flush wordt afgevoerd naar het gemaal in de Lanen en vervolgens naar de zuivering. Het overige water stort over op de Lage Ring.

Lage Ring:

De Lage Ring voert het water van de woongebieden naar de moeraszone. De Lage Ring heeft normaal een peil van 1,80 meter +N.A.P. en kan in natte tijden oplopen tot een peil van 2,10 meter +N.A.P.. Er zijn tijden dat het niet regent. Daarom wordt in de Lage Ring vanuit de plas ook constant water ingepompt.

Moeraszone:

In de moeraszone, die buiten het bestemmingsplangebied en ten westen van de Lanen wordt gerealiseerd, wordt het water gereinigd dat via de Lage Ring wordt aangevoerd. Het peil van het moeras is 1,75 meter +N.A.P.. Een onderdeel van het moeras wordt een verticaal helofytenfilter.

Groote Wielenplas:

De Groote Wielenplas is het centrum van de Watermachine. Vanuit deze plas wordt de Watermachine geregeld. Het peil van de plas is maximaal 1,70 meter +N.A.P. en minmaal 1,40 meter +N.A.P.. Als het water, incidenteel, hoger stijgt dan 1,70 meter +N.A.P. dan wordt water uitgeslagen op de Hoefgraaf.

Hoefgraaf:

De Hoefgraaf is de waterloop, die aan de noordoostzijde van het bestemmingsplangebied ligt. Deze waterloop staat nergens direct in verbinding met het water in De Groote Wielen. Alleen zijn er verbindingen via kleppen of een gemaal. De Hoefgraaf is geen onderdeel van de Watermachine maar wordt wel gebruikt als overloop, indien het waterniveau van de Groote Wielenplas te hoog wordt.