De Groote Wielen

2.7 Woonbuurten

2.7.1 De Hoven

De Hoven is in het totale beeld van De Groote Wielen te typeren als een klassieke tuinstedelijke woonbuurt. De buurt De Hoven dankt haar naam aan het maken van bijzondere openbare groene ruimten, de hoven. Centraal in het gebied (in noordzuid richting) ligt het grootste hof. Dit Centrale Hof vormt de hoofdruimte van de buurt. Nog eens centraal, maar nu in oost-west richting wordt de buurt doorsneden door de Groote Wielenlaan, een brede laan met een forse bomenrij. Door dit assenkruis van groenzones ontstaan er vier kwadranten waarbinnen de woonbebouwing is gerealiseerd. Binnen de kwadranten zijn weer kleinere hoven gelegen. Middels een fijnmazig netwerk van openbare fiets- en wandelpaden worden de diverse hoven op een informele manier met elkaar verbonden.

De Groote Wielenlaan is de centrale buurtontsluitingsweg voor De Hoven. Vanaf deze laan worden de vier kwadranten ontsloten via wegen die als 'lussen' om de kwadranten liggen. Het parkeren in De Hoven vindt (voor een groot deel) plaats in de woonstraten en op eigen terrein. Op enkele plekken zijn (private) parkeerkoffers gemaakt.

In De Hoven fungeert het centraal gelegen groene gebied als retentiebekken. Dit is een verlaagd deel van het terrein, dat afwisselend droog is of bij regenbuien tijdelijk met water gevuld staat. In het retentiebekken wordt het water tijdelijk opgeslagen en gedeeltelijk gezuiverd, waarna het geleidelijk afgevoerd wordt naar de Lage Ring.

De dichtheid in De Hoven is 25 tot 35 woningen per hectare bruto. De hoogte van de woningen varieert van 2 tot 5 lagen. De buitenrand van De Hoven is formeel en statig en bestaat uit een rijzig bebouwingstype met een hoogte van 2 tot 3 lagen (al dan niet met kap of dakopbouw). Op markante punten, zoals ter hoogte van de twee entrees van de wijk en op de kop bij de Groote Wielenplas (noord-oosthoek), worden stedenbouwkundige accenten gemaakt in de vorm van gestapelde bouw met een grotere hoogte (3 tot 5 lagen). In de rest van De Hoven ligt overwegend bebouwing in de vorm van 2 lagen met een kap. Deze is gesloten langs de Groote Wielenlaan en heeft een lossere setting langs het Centrale Hof. Centraal in de twee oostelijk gelegen kwadranten liggen grotere percelen in een losse setting. Deze woningen worden uitgegeven in de vorm van vrije kavels.

Centraal in De Hoven, aan de Groote Wielenlaan en het Centrale Hof, is een school gesitueerd. De school heeft een buurtoverstijgende functie en biedt ook ruimte voor buitenschoolse opvang en een gymzaal.

Stedenbouwkundig plan De Hoven

2.7.2 Vlietdijk

De Vlietdijk kan getypeerd worden als een markante parkstedelijke bebouwingsstrook. De inrichting van de Vlietdijk refereert bijna letterlijk aan het voormalige polderlandschap: lange zichtlijnen en grasland. Het wonen is geclusterd in compacte bouwvolumes, die op terpen in het landschap staan. De bebouwde terpen liggen schijnbaar "los gestrooid" in het polderlandschap. In de terpen zijn de parkeerplaatsen opgenomen.

De Vlietdijk is de verbindingszone tussen de Groote Wielenplas en het Centrum van Rosmalen. De parkstrook loopt vanaf de Overlaet richting de waterplas en loopt in het noorden door richting Gewande.

De Watermachine is in deze buurt duidelijk aanwezig. De Groote Wielenlaan met de Hoge Ring loopt als een dijk door de Vlietdijk. De rand van het Vlietdijk-gebied wordt gevormd door de Lage Ring. Deze dringt het gebied binnen en vormt waterpartijen tussen de terpbebouwing. Deze langgerekte omlijsting maakt de parkstrook bijzonder. Er wordt hiermee letterlijk afstand gecreëerd tot de infrastructuur, de sportterreinen en de woonbuurten.

Ten westen van de Vlietdijk wordt een fietsroute aangelegd. Deze route is onderdeel van de doorgaande fietsverbinding tussen het centrum van Rosmalen, De Groote Wielen en verder richting Gewande. De verbinding krijgt ongelijkvloerse kruisingen met de hoofdontsluitingswegen in De Groote Wielen, het Laaghemaal en Het Hooghemaal.

De bebouwingsdichtheid van het gebied zal ongeveer 45 woningen per hectare bruto bedragen. De hoogte van de bebouwing varieert per wooncomplex van 3 tot 8 lagen (per complex zijn er verschillende bouwlagen verplicht) met in de Groote Wielenplas twee woontorens van maximaal 20 lagen op een parkeergarage. De woningen mogen worden afgedekt met een kap.

De woonfunctie kan gemengd worden met kleinschalige en geen hinder veroorzakende bedrijvigheid op de begane grond. Aan de voet van de gestapelde woningen zijn (collectieve) tuinen gesitueerd, afgescheiden van het park door hagen en poorten. Hierdoor ontstaat in het openbare groen een eigen domein voor de bewoners. Deze omgeving heeft ook een recreatieve functie op het schaalniveau van de wijk en van de stad.

Op dit moment zijn het project de Driehoek en één van de wooncomplexen (de zogenaamde 'kloosters') gerealiseerd.

Stedenbouwkundig plan Vlietdijk

2.7.3 Broekland

Broekland is een 'natte' buurt in een natuurlijke omgeving met een informele sfeer. Het stedenbouwkundige concept is gericht op het inzichtelijk en beleefbaar maken van de Watermachine. Typerend voor Broekland zijn de drie 'Broeken', natuurlijk ingerichte moerasachtige groenstroken van 20 tot 30 meter breed.

In de Broeken liggen koppelbeken, smalle waterlopen die worden gevoed met regenwater en met water vanuit de Hoge Ring. De Hoge Ring is een kunstmatige waterbak die gesitueerd is in de oost-westelijk gelegen hoofdontsluitingsweg de Groote Wielenlaan. Het water in de Hoge Ring wordt opgepompt vanuit de Groote Wielenplas en wordt via de koppelbeken afgevoerd naar de Lage Ring. Op deze manier is er altijd een constante aanvoer van water in de koppelbeken. Als gevolg van de Watermachine is er in Broekland sprake van zogenaamde 'ruggen en dalen'. Vanaf de woonstraten loopt het maaiveld ongeveer een halve meter af richting de Broeken.

Dwars door het plan loopt een langzaamverkeerroute. Deze route rijgt de verschillende woonbuurten en de koppelbeken aan elkaar.

De wijk heeft een orthogonaal stelsel van ontsluitingswegen. Vanaf de zuidelijke ontsluitingsweg, Het Hooghemaal, vormt de Vlinderlaan de belangrijkste buurtontsluitingweg. Vanuit de Vlinderlaan en de aangrenzende woonbuurten is Broekland via de Groote Wielenlaan te bereiken. De woonstraten liggen loodrecht op de broeken en parallel aan elkaar. Op deze manier ontstaat er een woonbuurt met een relatief stedelijk beeld rond de buurtontsluitingswegen en een relatief informeel karakter rondom de Broeken.

Het parkeren in Broekland vindt grotendeels plaats in de gemeenschappelijke parkeerhoven of parkeergarages, danwel op eigen terrein.

De woningdichtheid is ongeveer 30 woningen per hectare bruto. De bebouwing heeft een hoogte van 2 tot 4 lagen, met stedenbouwkundige/architectonische accentueringen op markante plekken nabij de Groote Wielenplas tot 6 lagen.

Aan de noordzijde van Broekland ligt, in het verlengde van de Vlinderlaan, het voorzieningencluster. De combinatie van voorzieningen, het strand en het plein -dat de kruising vormt van de Vlinderlaan en de Groote Wielenlaan- maken het voorzieningencluster tot een bijzonder element binnen Broekland. In deze omgeving zijn tevens andere functies dan wonen mogelijk, bijvoorbeeld dienstverlening en maatschappelijke voorzieningen.

Stedenbouwkundig plan Broekland

2.7.4 De Watertuinen

De openbare ruimte in De Watertuinen bestaat voor een belangrijk deel uit water. Deze buurt heeft de sfeer van een waterrijk woongebied. Wonen vindt plaats direct aan en rond het water.

Het stedenbouwkundig plan van De Watertuinen is opgebouwd uit een noordzuid gelegen as waaraan compacte bouwblokken zijn gesitueerd. Deze as, de Groote Rede genoemd, vormt de ruggengraat van het plan en vormt de toegang tot De Watertuinen. Aan de westzijde ligt een reeks van kleine wooneilanden. Aan de oostzijde van de Groote Reede zijn schijnbaar willekeurig een aantal pieren gekoppeld. De Groote Rede en de pieren worden omgeven door een speelse zwerm van eilanden. Op de kop van de Groote Reede, in de Groote Wielenplas, zal een wooncomplex worden gesitueerd, Het Hoofd/Aquamarijn. Dit gebouw zal als een markante overgang tussen Broekland en De Watertuinen worden vormgegeven.

Het groen in De Watertuinen is veelal privé en komt in hoofdzaak voor in tuinen en langs de oevers die particulier zijn uitgegeven. De tuinen zijn relatief klein, het water neemt de tuinfunctie gedeeltelijk over. Daarmee vormt deze buurt een uitzondering in De Groote Wielen, waar in beginsel de oevers openbaar zijn. In de buurt zijn enkele openbare verblijfsplekken gesitueerd op de oostelijk gelegen buitenste eilanden. Hier zijn speelvoorzieningen gerealiseerd. De Watertuinen kenmerkt zich verder door de vele vormen van privé-buitenruimte. Naast de tuinen is sprake van dakterrassen, loggia's, balkons en terrassen aan het water.

Parkeren in De Watertuinen vindt hoofdzakelijk plaats op eigen terrein.

De dichtheid bedraagt ongeveer 25 woningen per hectare bruto en de bebouwing heeft 1 tot 4 lagen. Aan de noordwestzijde van de buurt en in de Groote Wielenplas is voorzien in de de mogelijkheid van een groot wooncomplex van 6 tot 8 bouwlagen.

Stedenbouwkundig plan De Watertuinen