Middelburg Buitengebied

3.6 Beschermd Stadsgezicht Noordweg

Onder verwijzing naar artikel 35 lid 2, van de Monumentenwet 1988, is het gebied langs de Noordweg aangewezen als beschermd stads- of dorpsgezicht. De Noordweg is met het aanwijzigingsbesluit Noordweg (2007) aangewezen als beschermd gezicht. Het beschermd gezicht is aangegeven op figuur 14.

Het beschermd gezicht Noordweg Middelburg omvat de lineaire structuur van de Noordweg van Middelburg tot Sint Laurens en de achterliggende strook agrarisch gebied aan weerszijden. De Noordweg is de oorspronkelijke uitvalsweg van Middelburg naar het noorden en een van de oudste uitvalswegen van de binnenstad. Aanvankelijk bestond de bebouwing aan weerszijden uit enkele buitenplaatsen en boerderijen en het gehucht Brigdamme. Vanaf het eind van de 19e eeuw verdichtte de bebouwing zich met voornamelijk woningen waardoor een vrijwel aaneengesloten tweezijdige lintbebouwing is ontstaan. Brigdamme werd opgenomen in deze lintbebouwing, evenals de oude boerderijen die vlak achter de lintbebouwing kwamen te liggen.

Het ruimtelijk karakter wordt bepaald door de lange lintstructuur van de Noordweg, het straten- en padenpatroon, de verkavelingsstructuur, de richting van de bebouwing, het bebouwingsbeeld en de openheid van het omliggende agrarisch gebied. Een structuurverstorend element is de in 1984 gereed gekomen President Rooseveltlaan, die de Noordweg kruist.

Aan de zuidzijde grenst het beschermde gebied aan het beschermd stadsgezicht Middelburg. Het beschermde gebied sluit aan op de aan het eind van de 16e eeuw aangelegde stadswallen, die in de 19e eeuw waren geëgaliseerd en inmiddels tot plantsoenen zijn getransformeerd. Aan de zuidoostzijde (tot aan de Brigdamseweg) grenst het gebied aan de nieuwbouwwijk Klarenbeek. Het grootste deel van het gebied sluit in het oosten en westen aan op het open agrarische polderlandschap. Aan de noordzijde loopt het gebied tot aan de verbinding met de Leliëndaalseweg. De functionele relatie met de kern Middelburg ligt in het feit dat de Noordweg gelegen is op een van de kreekruggen waar op de kruising Middelburg is ontstaan (kruispunt van de oudste hoofdroutes).

Het open agrarische gebied dat gelegen is achter de lintbebouwing ten westen en ten oosten van de Noordweg valt tevens onder de aanwijzing als beschermd gezicht. Het open agrarische gebied bestaat ter plaatse uit aaneenliggende percelen bouwland en grasland, gescheiden door waterlopen. De wegen die dit open gebied doorkruisen, zijn doorgaans voorzien van opgaande beplanting. Dankzij deze vrijwel onbebouwde groengebieden is de lintbebouwing aan de achterzijde goed herkenbaar. Met name vanaf de Leliendaalseweg is waar te nemen dat de Noordweg op een Kreekrug is gesitueerd, die hoger in het landschap ligt. Er is daarmee een visuele relatie aanwezig met de lintbebouwing van de Noordweg. Ook via de verschillende openingen in de bebouwing aan de Noordweg is een vrij uitzicht op het achterliggend open agrarisch gebied aanwezig. De aan de lintbebouwing grenzende percelen hebben historisch gezien een functionele relatie met de bebouwing aan het lint. Uit onderzoek naar de eigenaren in de periode rond 1900 is gebleken dat over het algemeen de eigenaren van boerderijen aan de Noordweg tevens delen van de achterliggende landerijen in hun bezit hadden.

Bestemmingsregeling

Voor het bebouwingsgebied van het beschermd gezicht wordt een afzonderlijke bestemmingsplan opgesteld. De achterliggende agrarische percelen maken deel uit van het plangebied van het voorliggende bestemmingsplan Buitengebied.

Uit de aanwijzing blijkt dat voor het deel dat geregeld wordt in voorliggend bestemmingsplan de volgende te beschermen waarden van belang zijn:

• de openheid van het achterliggende agrarisch gebied.
• de herkenbaarheid van de lintbebouwing aan de achterzijde gezien vanuit het open agrarisch gebied (karakteristieke bebouwingsbeeld).

Figuur 14 Beschermd gezicht binnen het bestemmingsplan Buitengebied