Buitengebied Voorschoten (2010)

4.4 Gemeentelijk beleid

Structuurvisie Duivenvoordecorridor 2005

De structuurvisie Duivenvoordecorridor voorziet conform de beleidsvoorwaarden van de hogere overheden in een sanering van de plaatselijke glastuinbouw in een stimulering van nieuwe groene en recreatief aantrekkelijke functies. Leidraad voor de ruimtelijke ontwikkelingen is de versterking van het reeds bestaande waardevolle cultuurlandschap resp. coulissenlandschap. Hierin worden robuuste groencomplexen afgewisseld, met zowel open als besloten landschapseenheden. Om dit doel te kunnen bereiken ligt het accent van de structuurvisie op de handhaving en uitbreiding van de reeds bestaande open ruimte. Daarmee kunnen tevens karakteristieke zichtlijnen en vergezichten zoals op kasteel Duivenvoorde worden versterkt.

De herinrichting betekent concreet, dat tot en met 2015 in de gemeente Voorschoten en Leidschendam-Voorburg circa 80 ha aan agrarische gronden, tuinbouwgrond en bedrijfsgronden een nieuwe bestemming zal krijgen. Ongeveer 75 procent van het glastuinbouwareaal zal een nieuwe inrichting krijgen als:

• bosschage of houtwal
• weidegrond of landerijen (o.a.) rond kasteel Duivenvoorde
• karakteristieke siertuin op een nieuwe buitenplaats of
• natuurgebied in de vorm van nat grasland.

Daarnaast is het de bedoeling ook belangrijke onderdelen van oude buitenplaatsen te herstellen zoals op Haagwijk in Voorschoten of Noordhey en Oostbosch beiden in Leidschendam-Voorburg.

Figuur 4.2) Plankaart structuurvisie Duivenvoordecorridor

De verwachting bestaat dat met de herstructurering een investering is gemoeid van tientallen miljoenen Euro's. Daaruit dienen zowel de kosten voor de verplaatsing van glastuinbouwbedrijven gefinancierd te worden als de herinrichting het gebied en de aanleg van groen en recreatie. De kosten zullen worden gedekt, uit de ontwikkeling van nieuwe buitenplaatsen, landhuizen of karakteristieke woningen. Daarbij zal het netto bebouwde oppervlak overeenkomstig het provinciale beleid met ca. 85% afnemen. Met deze aanpak zal de eerder door de overheden geïntroduceerde 'Rood voor Groen - gedachte' voor het eerst op grote schaal in de praktijk worden gebracht.

De gemeenten zijn tevens van plan om de Duivenvoordecorridor voor recreanten beter toegankelijk te maken. Zo kan het huidige stelsel aan fiets- en wandelpaden worden uitgebreid van thans ca. 13.500 m naar straks 20.000 m in 2015. Daarbij moet worden gedacht aan enkele korte verbindingen tussen reeds bestaande paden en een betere toegankelijkheid van de buitenplaatsen met hun cultuurhistorisch waardevolle tuinen.

Van Glas naar gras

Het is de wens van de Gemeente Voorschoten en Stichting Duivenvoorde om de openheid, de landschappelijke en ecologische kwaliteit en de recreatieve betekenis van het landelijk gebied tussen Leidschendam-Voorburg en Voorschoten waar mogelijk te versterken en daarmee ook de omgeving van het landgoed Duivenvoorde nieuwe luister bij te zetten. Het omvormen van verouderde glasopstanden is daartoe een eerste middel.

De structuurvisie Duivenvoorde voorziet in een sanering van de plaatselijke glastuinbouw en een versterking van het bestaande cultuurhistorisch waardevolle landschap. Het bestemmingsplan biedt ook ruimte voor de 'Gras voor Glas' regeling.

Deze regeling maakt het mogelijk om de glastuinbouw in het gebied op te kopen en deze om te zetten in groen/ weidegebied, gekoppeld aan beperkte 'rode' functies. Van het glasbestand wordt minimaal 85% omgevormd naar een groene bestemming (natuur/ bos/ recreatie/ landbouw). Maximaal 15% van het te saneren glasbestand wordt uitgegeven ten behoeve van woningbouw of een andere 'rode' functie. Deze 15% is inclusief tuinen, ontsluiting en parkeren. Gekoppeld hieraan moeten ook de recreatieve mogelijkheden worden verruimd. De 15% die maximaal voor de 'rode' functies is toegestaan moet de middelen fourneren die noodzakelijk zijn voor de herinrichting van de glasopstanden en de realisatie van de extra recreatiemogelijkheden.

De structuurvisie voorziet in een economisch gezonde landbouw in de vorm van grondgebonden (melk) veehouderij. Door bedrijfsbeëindiging van bedrijven zonder bedrijfsopvolging komen gronden vrij welke bij de stichting in beheer gegeven worden om zo het open landelijke karakter te behouden. Waar glastuinbouw verdwijnt wordt het weidegebied zoveel mogelijk in ere hersteld. De rode functies moeten worden aangegrepen om de karakteristiek van een historisch landgoederenlandschap nieuwe kracht bij te zetten. Een landschap samengesteld uit landgoederen/buitenplaatsen, lanenstelsels en open landerijen met historische boerderijen en boerenlinten.

Ook de bebouwing moet aansluiten op de historische structuren in het landschap; de landgoederen, lanen, hoeves en boerenlinten. Daarbij moet de bebouwing voldoen aan het vigerend bestemmingsplan, de structuurvisie en de landgoedvisie Duivenvoorde. De aanwezige glasbestanden bevinden zich grotendeels in het landelijk gebied waardoor daar ook de nieuwe rode ontwikkelingen zullen plaatsvinden. De groene opgave schrijft echter een versterking van de openheid voor. De totale hoeveelheid bebouwd gebied neemt door 'Gras voor Glas' aanzienlijk af maar er zal wel in het landelijke gebied gebouwd gaan worden. Locaties elders in de Duivenvoorde corridor, zoals aansluitend aan de bestaande bebouwing, zijn onderzocht maar bleken niet tot de mogelijkheden te behoren.

In de visie "Van Glas naar gras" is aangegeven dat de vraag naar recreatiemogelijkheden vanuit het stedelijk gebied toeneemt. De ontwikkeling van de Duivenvoorde corridor richt zich op het wandelen en het varen. Door de Duivenvoorde corridor is een stelsel van wandelpaden ontworpen. Zij versterken zoveel mogelijk oude structuren en verbinden interessante objecten. Waar wandelpaden het open gebied doorkruisen zullen zij niet beplant zijn om de openheid te waarborgen.

Gemeentelijke structuurvisies

De doelstellingen uit de structuurvisie voor de Duivenvoordecorridor dekken zich met de beleidsdoelen van de afzonderlijke gemeentelijke structuurvisies van Leidschendam-Voorburg en Voorschoten. Beide visies onderstrepen de noodzaak van een groene herinrichting van de corridor. Bijzondere aandachtspunten hierbij zijn:

• de sanering danwel uitplaatsing van de glastuinbouwbedrijven,
• de ontwikkeling en het herstel van buitenplaatsen en
• de versterking van de recreatieve functies van het gebied.