De Hoek-Sterrenkwartier 2009

6.7 Archeologie en cultuurhistorie

Door de gemeente Spijkenisse is een Archeologische Waardenkaart (AWK) van het gemeentelijk grondgebied opgesteld. De kaart is in opdracht van de gemeente Spijkenisse vervaardigd door het BOOR en getoetst door de provincie Zuid-Holland. De Archeologische Waardenkaart (AWK) van Spijkenisse toont de archeologische waarden en potenties van het gemeentelijk grondgebied. De AWK geeft een indicatie van de locatie, de omvang en het belang van de binnen de gemeente aanwezige archeologische waarden.

De verschillende archeologische waarden vereisen, voorafgaande aan bodemverstorende grondwerkzaamheden, verschillende procedures die doorlopen moeten worden op het gebied van de Archeologische Monumentenzorg (AMZ), en die beschreven staan in de Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie (KNA, Amersfoort).

Op basis van het voorafgaande kan geconcludeerd worden dat de AWK vooral een verwachtingskaart is, waar de archeologische waarden en potenties op basis van een 'educated guess' worden gepresenteerd. De kaart is dus een weergave van onze huidige kennis en inzichten en zal daarom in de toekomst mogelijk -meer of minder ingrijpend- moeten worden bijgesteld.

Verschillende waarden

Op de AWK van de gemeente Spijkenisse worden gebieden met verschillende waarden onderscheiden:

• 1. terreinen met een zeer hoge waarde;
• 2. terreinen met een middelmatige waarde;
• 3. terreinen met een lage waarden;
• 4. terreinen met een onbekende waarde;
• 5. dijken.

Terreinen met een lage waarde

Het plangebied De Hoek-Sterrenkwartier is voor het grootste deel op de AWK aangeduid als "terreinen met een lage waarde". Voor terreinen met een lage waarde geldt dat de kans op het aantreffen van archeologische relicten in ongestoorde context gering is.

Afbeelding 14: Uitsnede AWK Spijkenisse

Desalniettemin kunnen ook in deze gebieden archeologische vondsten worden gedaan. Op grond van de Monumentenwet 1988 moeten deze vondsten worden gemeld, waarna eventueel een nader archeologisch onderzoek kan volgen. In principe hoeft er voorafgaande aan kleinschalige grondwerkzaamheden bij de terreinen met een lage waarden geen archeologisch vooronderzoek plaats te vinden.

Bij grootschalige bouwwerkzaamheden (gehele bouwblokken bijvoorbeeld) verdient het aanbeveling -zeker voor de nog onbebouwde gebieden- de werken archeologisch te laten begeleiden. De begeleiding bestaat uit het doen van waarnemingen tijdens het te verrichten grondverzet. Hierdoor kan de huidige waardetoekenning getoetst en up-to-date gehouden worden.

Terreinen met een onbekende waarde

Het groengebied tussen de wijken De Hoek en Sterrenkwartier is op de AWK aangeduid als "terreinen met een onbekende waarde". Voor deze terreinen geldt dat een archeologische kartering voorafgaande aan grondwerkzaamheden op dit moment in alle gevallen noodzakelijk is. Om vroegtijdig te kunnen anticiperen op de gevolgen van ruimtelijke planontwikkeling in deze gebieden, is het aan te bevelen om de terreinen met een onbekende waarde te karteren. Op grond van de resultaten van dit archeologisch vooronderzoek kunnen de nu nog onbestemde terreinen ingedeeld worden bij een van de drie waardeklassen.

In het bestemmingsplan is voor dit gebied een archeologische dubbelbestemming opgenomen met de voorwaarde voor een archeologisch vooronderzoek bij aanvraag van een bouwvergunning.

Dijken

De dijken vormen een afzonderlijke categorie. Op de AWK zijn ze, voorzover zichtbaar, aangegeven. Ze dateren voornamelijk uit de Late Middeleeuwen B (1200-1500). Het zijn archeologische relicten en veelal goed zichtbare getuigenissen uit een bewoningsperiode waarin het huidige landschap vorm kreeg. Bovendien kunnen onder de dijken resten van oudere bewoningssporen onaangetast aanwezig zijn. Behoud van deze relicten dient dan ook voorop te staan. Indien toch sprake moet zijn van aantasting van archeologische waarden, dan zal, afhankelijk van de mate van aantasting, archeologisch (voor)onderzoek of archeologische begeleiding plaatsvinden.

In het bestemmingsplan is een historisch dijklichaam aanwezig dat de noordgrens van het plangebied vormt. Deze dijk heeft een archeologische dubbelbestemming waarbij archeologisch (voor)onderzoek of begeleiding plaatsvindt bij bouwplannen.