De Verwondering

3.4 Gemeentelijk beleid

Structuurvisie Nieuwkoop 2040

Op 16 juli 2009 heeft de gemeenteraad de structuurvisie Nieuwkoop 2040 vastgesteld. In de structuurvisie wordt de kern Nieuwveen aangemerkt als een woonkern type A. De A kernen zijn de grotere dorpen van de gemeente. Ze beschikken over een voorzieningenaanbod met winkels, recreatieve attracties en sportaccommodaties. Nieuwveen ligt op de overgang van het deelgebied 'het dynamische noordwesten' en het middengebied, maar wordt gerekend tot het dynamische noordwesten. In de structuurvisie is aangegeven dat dit deel van de gemeente zich gaat ontwikkelen als het gedeelte met de meeste dynamiek. De woningbouw en bedrijvigheid krijgen hier voorrang. De rode contouren van Nieuwkoop, Nieuwveen en Noorden worden opgerekt ter bekostiging van de natuurontwikkeling en versterking van de leefbaarheid van deze dorpen.

Naast dynamiek in het noordwesten zal er zeker ook aandacht zijn voor landschappelijke inpassing van de diverse activiteiten. Dit betreft ook de overgangen van bebouwd naar open gebied. Het landschapsontwikkelingsplan (LOP) en het Groenbeheerplan zorgen voor de uitwerking van dit beleid.

Woonvisie

In 2010 is voor Nieuwkoop een Woonvisie opgesteld (vastgesteld 3 maart 2011). Deze gaat uit van de kracht van de gemeente als groen-blauwe oase in de Randstad met in de omgeving een dynamische Randstad en voldoende werkgelegenheid. De woonvisie kent het motto: Behoud de kracht, versterk waar mogelijk en anticipeer op ontwikkelingen. Deze drie onderdelen van het motto moeten samenhangend ontwikkeld worden. De gemeente kent hierin 13 kernen met ieder een eigen identiteit. Voor wat betreft de voorgestelde groei van het aantal woningen in Nieuwkoop zet de gemeente niet alleen in op aanwas voor de eigen bevolking, maar ook nadrukkelijk op woningen voor starters en ouderen. Het toevoegen van woningen wordt in de woonvisie voornamelijk toegedeeld aan de A-kernen, waarvan Nieuwveen er één is.

De woonvisie geeft aan welke soorten woningen gewenst zijn in de gemeente. In wezen gaat het hierbij om een heel divers aanbod. Met name betaalbare woningen, woningen voor starters en gericht op ouderen zijn gewenst. Daarnaast is het in het kader van differentiatie ook behoefte aan duurdere woningen.

De woonvisie bevat aanwijzingen over de hoeveelheden woningen die in de verschillende segmenten gebouwd moeten worden. Deze aanwijzingen mogen geen knellend keurslijf worden voor de ontwikkeling, maar dienen wel als handvat. De Verwondering maakt onderdeel uit van de 430 extra woningen die in de gemeente Nieuwkoop gerealiseerd mogen worden. Naar aanleiding van de consultatie met de bevolking over het Voorlopig Ontwerp, en de speciale startersavond die in dit kader is gehouden, wordt in de eerste fase speciaal voor starters en doorstarters gebouwd.

Regionaal Landschapsontwikkelingsplan Rijn- en Vechtstreek (2009)

De gemeenten Alphen aan den Rijn, Kaag en Braassem, Nieuwkoop en Rijnwoude, hebben gezamenlijk een Regionaal Landschaps Ontwikkelings Plan (LOP) opgesteld. Het LOP is een beleidskader voor het behoud van bestaande landschappelijke kwaliteiten. Samengevat komt die neer op: “wees zuinig op de karakteristieke landschappen en waarborg de kwaliteit ervan voor de toekomst”. Het Landschaps Ontwikkelings Plan is een uitwerkingsplan van de gemeentelijke Structuurvisie Nieuwkoop 2040. De raad heeft het Visiedeel van het LOP vastgesteld op 25 juni 2009. Het Uitvoeringsprogramma van het LOP is op 17 december 2009 door de raad vastgesteld.

Landschappelijke kwaliteit

In het LOP is de kwaliteit en samenhang van het landschap in de Rijn- en Veenstreek onderzocht. Die kwaliteit en samenhang zit vooral in de grote landschappelijke eenheden. Droogmakerijen en aaneengesloten veenweidegebied vormen met elkaar een heldere hoofdstructuur. Openheid en vergezichten maken die hoofdstructuur zichtbaar. Akkerbouw en melkveehouderij kunnen in deze grote eenheden goed uit de voeten. Versnippering is niet gewenst, stelt het LOP. Zichtlijnen moeten zoveel mogelijk intact blijven. Dit betekent dat toevoegingen aan het landschap, bijvoorbeeld ten behoeve van recreatie en natuur, bij voorkeur aan de randen van deze landschappelijke eenheden plaatsvinden en zoveel mogelijk worden gebundeld.

In het LOP zijn inrichtingsprincipes en bijbehorende voorbeelden opgenomen voor de gewenste beeldkwaliteit van bebouwing. Zorgvuldige aandacht voor de beeldkwaliteit is noodzakelijk om de landschappelijke kwaliteit te waarborgen. De randen van nieuwbouwwijken, bedrijventerreinen, boerderijen en kassen vallen in het open landschap van de Rijn- en Veenstreek extra op. In het verleden is vaak geen rekening gehouden met het verkavelingspatroon of met de richting van het landschap. Ook de aankleding laat te wensen over. Harde overgangen zijn het gevolg. Het LOP benoemt deze gevallen en laat zien dat een betere landschappelijke inpassing mogelijk is. (Streekeigen) beplanting speelt daarbij vaak een rol. De inrichtingsprincipes zijn ook toepasbaar op nieuwe bebouwing. Een beter aanzien van het gebied vergroot op zijn beurt weer de aantrekkelijkheid voor inwoners en recreanten. Het LOP wil een streefbeeld en toetsingskader zijn voor het formuleren van beeldkwaliteit. In het bestemmingsplan de Verwondering wordt hiermee rekening gehouden door een groene overgang naar het landschap te maken en de richting van de verkaveling te laten passen bij het omliggende landschap.

Uitvoeringsprogramma

Het uitvoeringsprogramma bevat de projecten waarmee de visie gerealiseerd moet worden. Het programma maakt een onderscheid tussen projecten die vooral de instrumenten voor uitvoering betreffen, en projecten die daadwerkelijk in het landschap ingrijpen. Steeds is het doel om de landschappelijke kwaliteit te verbeteren tegelijk met verantwoord (mede)gebruik van het landelijk gebied.

In de eerste categorie vallen projecten als het verankeren van de visie in het gemeentelijk beleid, het aanstellen van een landschapscoördinator en het oprichten van een landschapsfonds. Ook het aangewezen worden als ‘prioritair gebied’ in het beleid van de provincie, en het door middel van educatieprojecten en promotie vergroten van de bewustwording en beleving van het landschap dragen bij aan de realisatie van de visie.

In de tweede categorie vallen projecten als het aanleggen van wandelpaden, het inpassen van dorpsranden en bedrijventerreinen en het aanleggen van wegbeplanting.

Voor het plangebied zijn geen specifieke kaders en uitgangspunten vermeld, hiervoor gelden de algemene beleidsuitgangspunten.

Met passie naar duurzaam groenbeheer, visie en beheerplan (maart 2009)

Het plan geeft inzicht in de huidige en de gewenste beeld- en onderhoudskwaliteit, de hierbij passende maatregelpakketten (regulier en cyclisch beheer), hoe te komen tot de gewenste onderhoudskwaliteit en de financiële onderbouwing. De groenvisie vormt de basis voor:

• Herstructurering
• Werkplannen
• Beleidskeuzen voor groen

De gemeente kan hiermee doelgericht en efficiënt beheer uitvoeren, dit is zichtbaar aan de kwaliteit van het groen(onderhoud) en aan het benodigde budget.

Groenidentiteit Nieuwkoop

• Een natuurgericht groenbeheer dat past bij het karakter van een Groene Hart gemeente;
• Het bevorderen van een meer gevarieerd en aantrekkelijker beeld van het openbaar groen;
• De relatie tussen de diverse kernen en de buitengebieden versterken;
• Bestaande en toekomstige bebouwing landschappelijk inpassen;
• Bevorderen van de samenhang met het cultuurhistorische landschap;
• De landschappelijke kwaliteit en de natuurwaarden binnen het gemeentelijke grondgebied verbeteren;
• Natuur en landschap erkennen en uitdragen als unieke kwaliteitskenmerken van de gemeente Nieuwkoop;
• Karakteristieke beeldkwaliteit bevorderen.

De gemeente Nieuwkoop kan dit realiseren door:

• Omgeving en natuur in de directe woonomgeving aanwezig te laten zijn, ofwel buiten naar binnen halen;
• Zo min mogelijk harde overgangen tussen buitengebied en bebouwde kom te creëren, maar juist zachte overgangen waarbij landschappelijke inpassing een rol speelt;
• Keuze voor typen groen dat belevingswaarde heeft en past bij het karakter van het landschap en de locatie. Hierdoor wordt de omgeving bewuster ervaren.

Aanbevelingen Nieuwveen:

• Boomstructuurplan voor de bebouwde kom maken;
• Groenstructuur ontwikkelen voor Schoterhoek, zowel voor het terrein zelf als voor de landschappelijke inpassing ;
• Beplantingskeuze van bomen afstemmen op boven- en ondergrondse situatie ;
• Kandelaberen niet meer toepassen als beheermaatregel;
• Omvormingsplannen maken voor sierplantsoen en bosplantsoen;
• Langs oevers minimaal 1 meter brede strook ruw gras laten staan: oevers met accent "landschap" in hun geheel als ruw gras inrichten;
• Parkeerplaats Hogendijk herinrichten.

Voor het plangebied is van belang dat de overgang van het buitengebied naar de bebouwde kom zacht wordt vormgegeven, waarbij landschappelijke inpassing plaatsvindt met groen dat belevingswaarde heeft en past bij het karakter van landschap en locatie. In het Definitief Ontwerp wordt met deze aspecten expliciet rekening gehouden.

Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan

Op 18 februari 2010 heeft de gemeenteraad het Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan (GVVP) vastgesteld. In dit plan geeft de gemeente haar visie op het verkeer en vervoer in de gemeente Nieuwkoop voor de komende tien jaar met een doorkijk naar 2040.

De gemeente Nieuwkoop heeft enerzijds te maken met (economische) ontwikkelingen in de regio/Randstad en maakt anderzijds deel uit van Het Groene Hart. In de structuurvisie 2040 heeft de gemeente verwoord hoe zij de positie van de eigen gemeente ziet in die context. Een van de onderdelen die nu verder uitgewerkt is, is de visie op het verkeer en vervoer.

Het vastgestelde GVVP is de basis om vorm te geven aan de invulling van de concrete maatregelen. Deze zullen bestaan uit een aantal uitwerkingsplannen waarbij concrete (verkeers-) maatregelen worden voorgesteld ten gunste van de toekomstige bereikbaarheid en veiligheid en leefkwaliteit in de gemeente Nieuwkoop. Ook is aangegeven welke zaken hoge prioriteit hebben. Deze zijn terug te vinden en benoemd als prioriteitsgebied I, II, III en IV in het GVVP. De Schilkerweg is opgenomen als prioriteitsgebied II. De belangrijkste inzet tot 2020 in deze zone ligt op het opwaarderen van de route Aardamseweg – Ringdijk – Hertog van Beijerenstraat om Ter Aar heen als route met een regionale functie. Ter voorbereiding op toename van het verkeer in deze zone, de ontwikkeling van de glastuinbouw bij Nieuwveen en het eventueel op termijn afwaarderen van de N231 tussen de kernen Nieuwkoop en Nieuwveen.

De voor dit plangebied relevante aandachtspunten voor de gewenste situatie van de verkeersstructuur uit het GVVP zijn:

• Prioriteit ligt in de periode tot 2020 vooral op de dynamische zone;
• Er is sprake van een duidelijk hiërarchische opbouw en inrichting van het wegennet;
• Aanleg en opwaarderen van gemeentelijke infrastructuur alleen op locaties waar dit strikt noodzakelijk is;
• Bereikbaarheid voor hulpdiensten dient gewaarborgd te worden;
• Het aantal (verkeersonveilige) conflictpunten tussen verschillende modaliteiten wordt geminimaliseerd;
• Toepassen van hoogwaardige en veilige routes voor langzaam verkeer, met name van en naar scholen en sportvoorzieningen;
• In lijn met de landelijke doelstellingen wordt gestreefd naar reductie van het aantal verkeersdoden met 33% en het aantal gewonden met 28%.

Voor de ontwikkeling van de Verwondering wordt een verkeersstructuur met 30 km/u wegen gerealiseerd, waarmee verkeersonveilige conflictpunten tussen verschillenden modaliteiten worden voorkomen. De ontwikkeling heeft invloed op de dynamische zone. De aan te leggen wegen in het plangebied behoren tot de laagste klassen van het wegennet (erftoegangswegen en langzaam verkeer route). Het gebied wordt op 2 manieren voor auto's ontsloten, deze wegen zijn ook oor de hulpdiensten in geval van calamiteiten bruikbaar. Daarmee past het plan in de doelstellingen van het GVVP.

Notitie gemeentelijk parkeerbeleid

Op 8 mei 2008 is de notitie gemeentelijk parkeerbeleid door de gemeenteraad vastgesteld. In de notitie staan de belangrijkste uitgangspunten voor het gemeentelijk parkeerbeleid beschreven. In de notitie zijn er parkeernormen voor inbreid- en uitbreidingslocaties vastgesteld. Met dit laatste worden parkeerproblemen in de toekomst voorkomen. Bij de vaststelling zijn er zes uitgangspunten vastgelegd, namelijk:

• 1. de mogelijkheden tot verbetering van de parkeersituatie in woonwijken te bekijken bij de uitvoering van reconstructies en waar mogelijk de verbetering in de reconstructie mee te nemen;
• 2. de parkeernormen voor inbreidings- en uitbreidingslocaties volgens tabel I vast te stellen en deze normen ook strikt toe te passen; rekening houdend met de bezettingspercentages van tabel II;
• 3. voor gebieden met gecombineerd gebruik de beschreven procedure vast te stellen om te bepalen of er sprake is van een tekort aan parkeerplaatsen;
• 4. een nader onderzoek te starten naar de meest effectieve manier om de verplichting tot het parkeren op eigen terrein vast te leggen;
• 5. een onderzoek op te staren naar het oprichten van een parkeerfonds voor de realisatie van gebouwde parkeervoorzieningen, waarbij ook de mogelijkheden voor het instellen van betaald parkeren worden onderzocht;
• 6. de mogelijkheden tot handhaving op het parkeren betrekken bij nadere uitwerking van de totale gemeentelijke handhaving.

Duurzaamheidsagenda 2012-2014

De gemeente Nieuwkoop wil graag een duurzame gemeente zijn, waarin niet alleen aandacht is voor het ‘hier’ en ‘nu’, maar ook voor het ‘daar’ en ‘later’. Duurzaamheid houdt in dat bij alle ontwikkelingen, beleid, plannen en activiteiten gezocht wordt naar een optimale balans tussen leefbaarheid, ecologie en economie. Duurzaamheid houdt ook solidariteit in. Solidariteit tussen huidige en toekomstige generaties.

In de duurzaamheidsagenda geeft de gemeente aan welke maatregelen zij neemt op het gebied van duurzaamheid en welke resultaten zij behaalt. Voor de periode 2012-2014 kiest Nieuwkoop voor een realistische agenda met de volgende kernpunten:

• Kijken naar wat wel kan in plaats van kijken naar wat we idealiter allemaal zouden willen doen. Niet alles kan en zeker niet alles tegelijk.
• Kansen benutten met name in de vorm van no-regret maatregelen.
• De agenda toespitsen op wat we als gemeente zelf kunnen doen en vanuit die inzet burgers en bedrijven te bewegen ook maatregelen te nemen om duurzaamheid te bevorderen. Samen aan de slag, ook als het gaat om duurzaamheid.

De Verwondering komt in de duurzaamheidsagenda niet expliciet voor, maar duurzaam onderhoud en beheer behoort wel tot één van de doelen. Bij alle nieuwbouwprojecten wordt ingezet op zo veel mogelijk duurzame ontwikkeling en duurzaam bouwen en landschappelijke inpassing van de randen van de bebouwing. In het DO voor De Verwondering is hier expliciet rekening mee gehouden. De dragers in de duurzaamheidsvisie die voor het plan is opgesteld zijn groen en water.