Leiden Schuttersveld e.o.

5.2 Ruimtelijke structuur

De ruimtelijke structuur van de wijk Schuttersveld komt niet voort uit een omvattend stedenbouwkundig concept. De wijk heeft zich vanaf halverwege de 19e eeuw geleidelijk ontwikkeld, waardoor de afzonderlijke buurten dateren uit verschillende perioden. In de ruimtelijke structuur van de wijk zijn de verschillende perioden waarin aan de wijk is gebouwd, duidelijk terug te vinden. Ook is er een groot verschil in korrelgrootte. De ruimtelijke structuur van de wijk laat zich het best beschrijven door hierin vier verschillende buurten te onderscheiden. De buurten worden hierna afzonderlijk beschreven en nader toegelicht.

Maredijkbuurt

De Maredijkbuurt is de buurt in het oostelijk en zuidelijk deel van Schuttersveld. De Maredijk ligt parallel aan de Haarlemmertrekvaart en was ooit een belangrijke uitvalsweg van de stad. Nu is het de belangrijkste noord-zuid as van Schuttersveld. De Maredijkbuurt is een bijzondere woonbuurt met een kleinschalig, binnenstedelijk karakter. De grotendeels oorspronkelijke bebouwing straalt een laat 19e vroeg 20e eeuwse sfeer uit.

De naam Maredijk verwijst naar de inmiddels niet meer bestaande rivier De Maern. De bebouwing langs de Mare is perceelsgewijs of in kleine eenheden ontstaan. Individuele panden en kortere dan wel langere rijen wisselen elkaar af in onregelmatig patroon. De bouwhoogte varieert van één tot drie bouwlagen met een kap. Afwisseling in dakvorm, hellingsgraad en goothoogte leiden tot variatie binnen een samenhangend geheel. De oorspronkelijke, relatief kleine woningen beschikken vaak over overwegend kleine achtertuinen. Tussen de oorspronkelijke bebouwing is er in de loop der jaren op een beperkt aantal plaatsen nieuw gebouwd. Naast grondgebonden, veel rijwoningen, komen hier ook boven- en benedenwoningen voor.

Maredijk	Marislaan
Maredijkse Polderpad	Haarlemmertrekvaart
Maredijk	Schipholweg

Kenmerkend zijn de aaneengesloten bebouwingswanden, die veelal bestaan uit afzonderlijke panden met een eigen kap. Een deel van de oude structuren is nog herkenbaar, zoals de parcellering en de lanen waaraan de voormalige sierhuizen en buitenplaatsen werden gebouwd.

Ook in het oosten van de Maredijkbuurt, langs de Haarlemmertrekvaart, dateert de meeste bebouwing uit de beginperiode van de ontwikkeling van de wijk. De woningen aan de Haarlemmertrekvaart liggen veelal direct aan het water, of hebben een tuin of vlonder aan het water. Slechts op enkele plaatsen wordt het gevarieerde lint onderbroken door woningen van een latere bouwperiode. Het enige grote nieuwbouwproject ligt in het midden van het plangebied, waar in 2003 een aantal milieuvriendelijke nieuwe woningen en appartementen is gerealiseerd.

Maredijkse Polderpad

De buurt rond het Maredijkse Polderpad kan worden aangeduid als min of meer afzonderlijke buurt, vanwege het kleine park dat hier een groene kern in het plangebied vormt. Samen met de meer grootschalige appartementengebouwen direct ten noorden van het Maredijkse Polderpad, kan dit als afzonderlijke buurt binnen het plangebied worden gezien.

Het Maredijkse Polderpad is een voetgangers- en fietspad dat voert vanaf de Maredijk naar het zuidwesten, in de richting van het kantoorgebied aan de Schipholweg. Vooral vanwege de grotere schaal van bebouwing en open ruimten, verschilt de omgeving van het Maredijkse Polderpad van de hierboven beschreven Maredijkbuurt.

Het groen rond het Maredijkse Polderpad bestaat uit gras- en rietvelden, boomstructuren en een speeltuin. Een gebouw van de speeltuinvereniging en een basketbalveld maken deel uit van de speeltuin. Voor de bewoners van Leiden Schuttersveld is de groene kern rond het Maredijkse Polderpad van belang, vanwege de mogelijkheden die het biedt voor sport en recreatie in de wijk. In ruimtelijk opzicht ligt de waarde van de omgeving van de Maredijk vooral in de functie die het vervult als natuurlijk overgang tussen klein- en grootschalig en tussen woningen en kantoren.

Schipholweg

De Schipholweg ligt in het westen van het plangebied. De buurt rond de Schipholweg heeft een grootschalig karakter. Als gevolg van het bombardement in de Tweede Wereldoorlog en sloop en vervangende nieuwbouw in de tijd van wederopbouw, is rond de Schipholweg geen historische bebouwing meer aanwezig.

De huidige bebouwing bestaat uit geschakelde kantoorgebouwen in drie tot acht bouwlagen aan de stadzijde van de weg. Twee hotels, te weten Tulip Inn en Golden Tulip, maken onderdeel uit van deze kantoorwand. Aan de spoorzijde van de Schipholweg zijn solitaire kantoorgebouwen gelokaliseerd, waaronder het in aanbouw zijnde nieuwe hoofdkantoor van Achmea. Tussen de Schipholweg en het Maredijkse Polderpad zijn de GGD en een kinderdagverblijf gevestigd. Ook aan de Willem de Zwijgerlaan zijn kantoorgebouwen gerealiseerd.

Maredijk-Noord

De buurt Maredijk-Noord, ook bekend als de "Big Boss-locatie", is het deel van het plangebied ten noorden van de Willem de Zwijgerlaan. In dit gebied aan de Haarlemmertrekvaart was ooit een bouwmarkt gevestigd. Het gebied is in de loop der jaren in verval geraakt. Er bevindt zich een rijksmonument in dit gebied: de villa Maredijk 161.