direct naar inhoud van 2.3 Functionele structuur
Plan: Zeeheldenkwartier 2010
Status: vastgesteld
Plantype: bestemmingsplan
IMRO-idn: NL.IMRO.0518.BP0227EZeeheldenkw-50VA

2.3 Functionele structuur

2.3.1 Wonen

Het huidige woonmilieu van het Zeeheldenkwartier is centrumstedelijk, wat zich kenmerkt door een dynamische woonomgeving met een gemengde bevolking. De woningvoorraad, het woningeigendom, de huishoudensamenstelling en de etnische afkomst van de bewoners zijn zeer divers.

Het onderstaande cijferoverzicht is gebaseerd op de databestanden van 'Den Haag in Cijfers'.

De woningvoorraad bestaat uit rond de 5500 woningen. Van 39 % van de woningen is de bewoner ook de eigenaar, 23.2 % van de woningen wordt verhuurd door particuliere verhuurders en 28 % wordt verhuurd door een toegelaten instelling. Van 9.8 % van de woningen is het eigendom nog niet bepaald. Het aantal meergezinswoningen is ongeveer 4480 (86 %).

Ongeveer de helft van de woningen (2758) is gebouwd vóór 1916. Tot aan 1930 zijn nog eens 530 woningen toegevoegd, maar daarna is er tot aan 1970 weinig bijgebouwd. In de stadsvernieuwingsperiode zijn de woningen met de slechtste staat van onderhoud vervangen door nieuwbouw: er zijn 1563 woningen uit de periode 1970-2000. Ongeveer eenderde van dit binnenstedelijk gebied bestaat dus uit vrij recent gebouwde woningen.

Het Zeeheldenkwartier telt zo'n 11.000 inwoners, waarvan 56 % van Nederlandse afkomst. De groep niet-Nederlandse bewoners is zeer gemêleerd. Van dit deel (44 procent) van de bewoners komt 14 % uit overige geïndustrialiseerde landen, de resterende 30 % bestaat uit de belangrijkste etnische groepen - Surinamers, Marokkanen, Turken en Antillianen en Arubanen - maar wel in kleine bestanddelen van respectievelijk 6, 3, 2 en 2 %. De rest is Zuid-Europees (2 %) of afkomstig uit overige niet-geïndustrialiseerde landen (15 %).

De gemiddelde woningbezetting is 1,97. Voor geheel Den Haag ligt de woningbezetting op 2, dus het Zeeheldenkwartier wijkt niet veel af van het Haags gemiddelde. Het aantal eenpersoonshuishoudens is met 59 % oververtegenwoordigd in deze buurt. Ongeveer een kwart van de huishoudens bestaat uit samenwonenden zonder kinderen (24 %). De groepen samenwonenden met kinderen (11 %) en eenoudergezinnen (6 %) zijn ondervertegenwoordigd.

De meeste bewoners van het Zeeheldenkwartier zijn tussen de 20 en de 65 jaar (76 %). De jeugd (0 t/m 19 jarigen) en de ouderen (65 jaar en ouder) beslaan slechts 16 %, respectievelijk 8 % van het inwonersaantal.

Het percentage huishoudens met een laag inkomen is 52 %, het percentage met een middeninkomen is 32 %, en 16 % van de huishoudens heeft een hoog inkomen (CBS/RIO 2002).

Kortom, de buurt is gemengd op basis van etnische afkomst en op basis van leeftijd. De gezinssamenstelling geeft - vergeleken met Den Haag als geheel - een meer afwijkend beeld (tweederde van de bewoners is alleenstaand), net als de eigendomsverhoudingen van woningen (iets meer dan de helft van de woningvoorraad is huur).

Het Zeeheldenkwartier wordt een steeds sterkere woonwijk. Het vroeger sterk gemengde karakter van de wijk wordt langzaam maar zeker vervangen door woonfuncties: bedrijven in binnenterreinen en langs woonstraten worden vervangen door woningen, terwijl de kwaliteit van bestaande woningen verbeterd wordt. De slechtste wooncomplexen zijn in de stadsvernieuwingsperiode vervangen door nieuwe woningen.

2.3.2 Bedrijven en kantoren

Op vele plekken in de wijk bevinden zich kantoren en bedrijven. De kantoren bevinden zich vooral bij de Kortenaerkade (drie grootschalige kantoorpanden), aan de Zeestraat, langs de Laan van Meerdervoort, rond het Prins Hendrikplein en in de Anna Paulownastraat. Het gaat deels om statige panden, meestal voormalige woonpanden. De nabijheid van het Vredespaleis geeft een bepaalde representativiteit en is voor een aantal van de kantoorfuncties - met name voor de niet-gouvermentele organisaties (NGO's) - een belangrijke vestigingsfactor. Binnen het plangebied zijn vijf ambassades gevestigd. De bedrijven bevinden zich veelal op de begane grond onder woningen, en op binnenterreinen.

Tijdens het stadvernieuwingsproces zijn veel bedrijven uit de binnenterreinen en de woonstraten verdwenen ten gunste van een betere woonomgeving. De grootste concentraties bevinden zich nu langs de Veenkade, de Waldeck Pyrmontkade en de Elandstraat.

2.3.3 Detailhandel en horeca

Van oudsher zijn er in de Prins Hendrikstraat, de Zoutmanstraat en de Piet Heinstraat veel winkels te vinden. Nog steeds bevindt de belangrijkste concentratie van winkels zich in deze straten. Aan de Elandstraat bevindt zich een vestiging van Albert Hein, een grote supermarkt (XL) met ruime parkeergelegenheid. Vooral tussen de winkels bevinden zich horecavoorzieningen in allerlei soorten.

In het Zeeheldenkwartier bevindt zich een relatief groot aantal "Coffeeshops" (volgens de coffeeshopmonitor 2007 acht stuks). De detailhandel in softdrugs is geen legale, maar een gedoogde branche. De gemeente Den Haag ontwikkelt een beleid om het aantal coffeeshops terug te dringen.

2.3.4 Onderwijs, cultuur en welzijn

Onderwijs

In het plangebied liggen drie onderwijsgebouwen: de basisscholen Max Velthuis aan de Da Costastraat 40, De Wereldwijzer voorheen gevestigd in het door brand verwoeste gebouw aan de Tasmanstraat 137 en thans gevestigd in het gebouw Roggeveenstraat 2, en een dislocatie van de basisschool Da Costaschool (hoofdvestiging in stadsdeel Scheveningen) in de Van de Spiegelstraat 23. Alle drie de scholen zijn zogenaamde GOA-scholen (gemeentelijk onderwijsachterstandenbeleid).

Het schoolgebouw van de rooms katholieke basisschool De Wereldwijzer aan de Tasmanstraat, dat in 2006 door brand verloren is gegaan, zal niet worden herbouwd. De gronden hebben een woonbestemming gekregen.

Kinderopvang en peuterspeelzaalwerk

In het gebied is een aantal kindercentra aanwezig, waarin door verschillende organisaties zowel dagopvang als buitenschoolse opvang wordt aangeboden. Binnen het plangebied bevinden zich drie (voorschool)peuterspeelzalen waarmee de basisscholen samenwerken: aan de Witte de Withstraat, de Da Costastraat en de Van de Spiegelstraat.

Cultuur

Den Haag beschikt over een gevarieerd aanbod aan culturele voorzieningen, zoals podia en gezelschappen, filmtheaters, musea, beeldende kunstinstellingen, instellingen gericht op kunst als vrijetijdsbeoefening en cultuureducatie en culturele festivals. Deze voorzieningen zijn grotendeels (boven)stedelijk georiënteerd en in ruimtelijke zin vooral geconcentreerd in de stadsdelen Centrum en Scheveningen. Voor het publiek minder zichtbaar - maar voor het kunstklimaat niet minder belangrijk - wordt daarnaast op tal van plaatsen in tijdelijke en permanente ateliers, broed- en werkplaatsen, in relatieve luwte kunst geproduceerd en getoond. In de periferie van de binnenstad bevindt zich een concentratie van dergelijke plekken.

In het Zeeheldenkwartier zijn diverse cultuurvoorzieningen gevestigd, zoals het museum H.W. Mesdagaan de Laan van Meerdervoort, het Museum voor communicatie aan de Zeestraat, Jeugdtheaterschool Rabarber en amateur-theater Merlijn in de voormalige bibliotheek aan de Bilderdijkstraat, enkele particuliere podia, galeries en werk- en presentatieruimten voor kunstenaars en andere creatieve beroepen.

Welzijn

De activiteiten van het welzijnswerk zijn gericht op preventie en participatie: ontmoeting en recreatie, creativiteit, cultuur en peuterspeelzaalwerk. De integratie van verschillende bevolkingsgroepen (autochtoon en allochtoon, jong en oud, zelfredzame en kwetsbare groepen) is hierbij een belangrijke doelstelling. Voorts biedt het welzijnswerk activiteiten die mensen helpen (moeilijke) situaties op te lossen door gerichte interventies, zoals algemeen maatschappelijk werk, eenzaamheidsbestrijding bij ouderen en activiteiten gericht op het voorkomen van overlast veroorzaakt door jongeren.

In het plangebied bevinden zich drie welzijnsvoorzieningen: wijkcentrum hoek Vondelstraat/Elandstraat, wijk- en dienstencentrum 'De Heldenhoek', waar tevens gevestigd is de bewonersorganisatie van het Zeeheldenkwartier 'De Groene Eland', en club- en buurthuis DeeDrie.

Sportvoorzieningen

Behalve het nationale schaakgebouw in de Van Speijkstraat bevinden zich binnen het plangebied meerdere commerciële sportvoorzieningen. Daarnaast zijn kleinschalige sportactiviteiten mogelijk in de gymnastiekzalen van de basisscholen en in de wijkcentra annex buurthuizen.

Het Zeeheldenkwartier is een dichtbebouwde wijk aan de rand van het centrum. Er bevinden zich geen buitensportvoorzieningen in het gebied. Het nabijgelegen park 'De Verademing' is de belangrijkste buitensportvoorziening voor het gehele centrum.

Voor de grote overdekte sportvoorzieningen is het Zeeheldenkwartier eveneens aangewezen op voorzieningen buiten het plangebied, bijvoorbeeld de sporthal Gaslaan en sporthal/zwembad 'De Houtzagerij'. Juist de afwezigheid van grotere sportvoorzieningen maakt dat de openbare ruimte die voor sportieve activiteiten gebruikt kan worden, zoals het Jennyplantsoen en de Crispijnstraat, een belangrijke functie vervult.

Overige voorzieningen

Naast bovengenoemde en vele kleine organisaties en instellingen, zijn de volgende (grotere) voorzieningen in het Zeeheldenkwartier gevestigd:

  • 1. twee complexen voor bejaardenhuisvesting (Waldeck Pyrmontkade en Laan van Meerdervoort/Tasmanstraat);
  • 2. kerken aan de Elandstraat en de De Riemerstraat;
  • 3. kinderboerderij (Tivolistraat);

(Zie voor meer informatie ook de wijkwebsite www.zeeheldenkwartier.nl)