Vrederust

4.9 Water

Ten aanzien van het thema water zijn er diverse beleidsstukken op verschillende niveaus van kracht. De belangrijkste worden hieronder behandeld.

Europees niveau

Europese Kaderrichtlijn Water (KRW)

Het in werking treden en uitwerken van de KRW heeft een belangrijke verandering in het waterbeheer teweeg gebracht. Deze Europese wet- en regelgeving is vanaf 22 december 2000 van kracht en in de nationale wet- en regelgeving overgenomen. De richtlijn heeft tot doel de kwaliteit van al het oppervlakte- en grondwater in Europa te verbeteren. Waterbeheerders op internationaal, nationaal en regionaal niveau zijn gevraagd waterkwaliteitsdoelen en maatregelen te bepalen, die leiden tot het bereiken en behouden van een goede waterkwaliteit van oppervlakte- en grondwater.

In Nederland is bestuurlijk afgesproken waterkwaliteitsdoelen en maatregelen te bepalen die maatschappelijk aanvaardbaar en financieel haalbaar zijn.

Om de opgave KRW daadwerkelijk tot uitvoering te brengen, hebben Delfland en de gemeenten binnen Delfland (waaronder Den Haag) een gezamenlijke bestuursovereenkomst “Kaderrichtlijn Water Delfland” ondertekend.

De opgave KRW voor de gemeenten binnen Delfland ligt op het vlak van de afvalwaterketen en de (her)inrichting van het watersysteem. Het gaat concreet om het uitvoeren van bestaande (landelijke) afspraken rondom de riolering én de aanleg van natuurvriendelijke oevers, vispaaiplaatsen en vispasseerbare kunstwerken. Het (her)inrichten van het watersysteem is een ingewikkelde opgave binnen het beheersgebied van Delfland vanwege de ruimtedruk en toekomstige ruimteclaims. In de bestuursovereenkomst is een ruimtelijke strategie vastgelegd.

De opgave KRW binnen Den Haag ligt op beide vlakken. De doelen rondom de riolering zijn vastgelegd in het Gemeentelijke Rioleringsplan 2011-2015.

Landelijk niveau

Nationaal Bestuursakkoord Water (NBW)

De wateroverlastproblemen in de laatste jaren van de vorige eeuw vormden de directe aanleiding voor het uitvoeren van een studie door de zogeheten 'Commissie Waterbeheer in de 21ste eeuw'. In 2001 adviseerde de commissie in haar eindrapport het Nederlandse waterbeheer (waterkeringen, peilbeheer, aan- en afvoer water) blijvend aan te passen aan de verwachte effecten van klimaatverandering door twee richtinggevende strategieën voor duurzaam waterbeheer voor te stellen:

• Voor het waterkwantiteitsbeheer: vasthouden – bergen – afvoeren en

• Voor het waterkwaliteitsbeheer: schoonhouden – scheiden – zuiveren.

In navolging van het advies maakten alle waterbeherende overheden in 2003 afspraken over het tot 2015 op orde brengen en houden van het watersysteem, daarbij rekening houdend met de effecten van autonome ontwikkelingen zoals klimaatverandering. De afspraken zijn vastgelegd in het zogenaamde Nationaal Bestuursakkoord Water (NBW). Het oorspronkelijke NBW richtte zich primair op de integrale aanpak van veiligheids- en wateroverlastproblemen. Het tegengaan van watertekorten, verdroging en het verbeteren van de waterkwaliteit werden waar mogelijk in de planvorming en uitvoering meegenomen. Door het actualiseren van het NBW in 2008 is echter het verbeteren van de waterkwaliteit aan de primaire aandachtspunten toegevoegd.

In het NBW is de afspraak opgenomen dat waterbeheerders voor het oplossen van hun wateropgaven de mogelijkheden onderzoeken om aan te sluiten bij plannen of projecten op andere beleidsterreinen. Daarom stelt het NBW ook dat gemeentelijke waterplannen de ruimtebehoefte vanuit het waterbeheer moeten aanduiden, zodat deze in ruimtelijke planvormen kan worden opgenomen.

Regionaal niveau

Regionaal Structuurplan Haaglanden 2020

Den Haag is een van de negen gemeenten die deelnemen aan het Stadsgewest Haaglanden. Het stadsgewest is een samenwerkingsverband voor de regio Haaglanden dat zich richt op de aanpak van regionale en/of bovenlokale zaken op het vlak van leefbaarheid en bereikbaarheid van de regio. Doel is de regio als aantrekkelijke woon-, werk- en leefomgeving in stand te houden en te ontwikkelen.

Het stadsgewest heeft recent een visie op de toekomstige ontwikkeling van het gebied opgesteld, het Regionale Structuurplan Haaglanden 2020 . In dit plan hebben de samenwerkende gemeenten afgesproken de ontwikkeling en het behoud van een sterk vestigingsklimaat en een aantrekkelijke leefomgeving samen te laten gaan met de inrichting van een robuust en beheersbaar watersysteem. In de periode tot 2015 zal de aandacht daarbij uitgaan naar het uitvoeren van de waterbergingsmaatregelen vanuit Waterkader Haaglanden. Voor de langere termijn tot 2030 richt het stadsgewest zich op het tot uitvoering brengen van een maatschappelijk breed gedragen regionale klimaatadaptatiestrategie en het realiseren van een goede waterkwaliteit. Deze strategie moet de basis vormen voor (toekomstige) besluiten over de ruimtelijke ontwikkeling van het gebied en bijbehorende investeringsbeslissingen.

Waterkader Haaglanden

Het Waterkader Haaglanden is een initiatief van het Stadsgewest Haaglanden, de provincie Zuid-Holland en Delfland om samen de waterbergingsopgave in de regio aan te pakken. Op 22 februari 2006 ondertekenden bestuurders van de betrokken partijen daartoe het Regionaal Bestuursakkoord Water Haaglanden. Daarin staat centraal: ruimte maken voor water en economie met innovatieve projecten. Dit bestuursakkoord ondersteunt het uitvoeren van de in 2008 bestuurlijk vastgestelde Waterbergingsvisie Den Haag. In de visie is concreet de waterbergingsopgave voor het Haagse grondgebied uitgewerkt. Ook zijn afspraken tussen Den Haag en Delfland vastgelegd over de doorwerking van de opgave in ruimtelijke plannen en het uitvoeren van maatregelen.

Waterbeheerplan Delfland 2010-2015

In het Waterbeheerplan 2010-2015, “Keuzes maken en kansen benutten' kiest Delfland voor een goede balans tussen een veilig gebied met schoon water voor nu en in de toekomst en een financieel gezonde huishouding. Het Waterbeheerplan 2010-2015 is het document waarin Delfland de ambities voor de komende jaren heeft vastgelegd. Het plan beschrijft de doelen voor het waterbeheer en de financiële consequenties daarvan. Delfland investeert de komende zes jaar in het vergroten van de veiligheid, het verbeteren van de waterkwaliteit, het tegengaan van wateroverlast en het optimaliseren van de zuivering van afvalwater. Voorbeelden zijn de aanleg van 24 hectare natuurvriendelijke oevers, meer ruimte voor vis, goed zwemwater, het aan de norm laten voldoen van 74 kilometer regionale dijken en de aanleg van waterbergingen.

Gemeentelijk niveau

Waterplan den Haag 2010-2015

Waterplan Den Haag (1998-2012) en het in ontwikkeling zijnde nieuwe Waterplan Den Haag vertaalt de belangrijkste beleidskaders, Nationaal Bestuursakkoord Water (NBW) en de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW), naar Haagse waterdoelen. Het stedelijk Waterplan, dat gezamenlijk met het Hoogheemraadschap van Delfland is opgesteld, beschrijft hoe de gemeente en het Hoogheemraadschap duurzaam met water in en om de stad willen omgaan. Het Waterplan besteedt niet alleen aandacht aan waterkwaliteit, maar ook aan veiligheid, recreatie en de relatie van water met ruimtelijke ordening.

De gemeente en het hoogheemraadschap hebben daarom de volgende langetermijndoelstelling voor water: “Het realiseren van een duurzaam schoon en gezond watersysteem, dat bijdraagt aan een aantrekkelijke en veilige (leef)omgeving, waar bewoners en bezoekers van Den Haag op een bewuste manier mee omgaan”.

De gemeente en het Hoogheemraadschap streven er naar deze langetermijndoelstelling uiterlijk in 2027 te bereiken in overstemming met de termijnen van het huidige waterkwaliteitsbeleid in Nederland door de komst van de KRW. Om deze doelstelling water ook daadwerkelijk in 2027 te kunnen bereiken, wordt in dit waterplan een integraal beleidskader water beschreven van beleidsdoelen, ambities en maatstaven voor het integreren van het waterbeheer in andere opgaven van de stad.

De gemeente en het Hoogheemraadschap willen deze doelen bereiken met duurzame oplossingen. Dit is niet eenvoudig in een dichtbebouwde stad als Den Haag. De beleidsdoelen zijn dan ook alleen te bereiken als de wateropgaven in samenhang met (ruimtelijke) opgaven op andere beleidsterreinen worden opgepakt. Daartoe zijn de beleidsdoelen gebiedsgericht toets- en meetbaar uitgewerkt.

Ruimtelijke structuurvisie 2020 'Den Haag, Wereldstad aan Zee'

Den Haag heeft haar ideeën en wensen wat betreft de toekomst van de stad vastgelegd in de ruimtelijke Structuurvisie 2020, 'Den Haag, wereldstad aan zee'. Deze visie is de grondslag voor het opstellen van zogenaamde masterplannen voor een aantal onderscheiden herstructureringsgebieden in Den Haag. Deze masterplannen bieden een goede gelegenheid om de wensen en eisen vanuit duurzaam stedelijk waterbeheer integraal mee te laten wegen in de ruimtelijke planvorming rondom deze gebieden. Op deze wijze kunnen zaken als de ontwikkeling en verbetering van de bestaande ecologische water- en groenstructuur én het zoeken naar waterbergingsmogelijkheden worden voortgezet. De positie van het water in deze masterplannen verschilt per plan. Dit komt door de verschillen in de karakteristieken van elk herstructureringsgebied (ondergrond, kenmerken (lokaal) watersysteem, lokale watervraagstukken, beoogde inrichting en het gebruik van het gebied). In Masterplan Scheveningen-Kuststrook krijgt de versterking van de zeewering (veiligheid) in relatie tot een kwaliteitsimpuls van de openbare ruimte aandacht.

Nota Stedelijke Ecologische Verbindingszones in Den Haag 2008-2018

Den Haag zet zich al jaren in om de ecologie in en om de stad te verbeteren en te behouden. In 2006 en 2007 heeft Den Haag daarom een inventarisatie uitgevoerd, waarin voor alle ecologische verbindingszones is bekeken of deze voldoen aan de gewenste natuurvriendelijke inrichting. Dit bleek niet het geval te zijn; de inventarisatie resulteerde in een opsomming van 300 knelpunten. Om de gewenste ecologische hoofdstructuur te realiseren heeft Den Haag daarom in 2008 de nota Stedelijke Ecologische Verbindingszones in Den Haag 2008-2018 vastgesteld. In de nota worden op hoofdlijnen alle gewenste maatregelen op het vlak van ecologie (inrichting en beheer) voor de komende tien jaar benoemd. Het uitvoeren van deze maatregelen wordt waar mogelijk gecombineerd met maatregelen vanuit het waterbeheer zoals verbreding watergangen.

Afvalwater en Riolering

Uitgangspunt voor het rioleringsbeleid is “het Gemeentelijk Rioleringsplan 2011-2015.

Duurzaamheid staat centraal in het denken en doen van de gemeente Den Haag. Werken aan duurzaamheid betekent voor riolering dat meer rekening gehouden dient te worden met het voorkomen dan wel het scheiden van afvalwaterstromen aan de bron, meer oog te hebben voor hergebruik en het terugdringen van energiegebruik en het voorkomen dat schoon water vuil wordt. Hierbij is het gebruik van voor het oppervlaktewater schadelijke stoffen zoals koper, zink en bitumineuze dakbedekking niet toegestaan. Duurzaam denken en doen komt zo terug in het ontwerp, de aanleg, het beheer en het gebruik van riolering.

Afkoppelen van hemelwater is een voorbeeld van een aanpak, waarmee zoveel mogelijk bij de bron wordt voorkomen dat water vuil wordt, dat water wordt vastgehouden op de plaats waar het valt en waarmee gemalen en zuiveringsinstallaties niet onnodig worden belast met het verwerken van schoon hemelwater. Een ander voorbeeld is het meer toepassen van minder milieubelastende materialen bij de huisaansluitleidingen en de hoofdriolering.

Waterkwantiteit in het plangebied

Het plangebied is gelegen in bestaand stedelijk gebied, dat ligt in de Eshofpolder (waterpeil NAP -1,75 m). Na maatregelen die afgesproken zijn in de Waterbergingsvisie zal in de Eshofpolder een maximaal toelaatbare peilstijging van 60 cm mogelijk zijn

Samen met het Hoogheemraadschap is een Watervisie opgesteld, waarin met name gekeken wordt naar het waterbergingsvraagstuk en de eventuele oplossingsrichtingen. Op basis van de Watervisie is een bestuursovereenkomst gesloten tussen de Gemeente Den Haag en het Hoogheemraadschap van Delfland, die de waterberging regelt. Overeenkomstig de Watervisie behoeven in dit plan geen maatregelen te worden opgenomen. Eén van de uitkomsten van de Watervisie is, dat voor de Eshofpolder door het toevoegen van 1,2 ha. water en door middel van maatregelen anders dan het toevoegen van oppervlaktewater, het thema waterkwantiteit voldoende onder controle zal kunnen worden gehouden. Binnen het plangebied behoeft echter geen extra ruimte te worden gereserveerd om maatregelen te kunnen realiseren.

Waterkwaliteit in het plangebied

Uitgangspunt voor het rioleringsbeleid is “het Gemeentelijk Rioleringsplan 2011-2015.

Duurzaamheid staat centraal in het denken en doen van de gemeente Den Haag. Werken aan duurzaamheid betekent voor riolering dat meer rekening gehouden dient te worden met de levensloop van riolering (van cradle to cradle), met het voorkomen dan wel het scheiden van afvalwaterstromen aan de bron, meer oog te hebben voor hergebruik en het terugdringen van energiegebruik en het voorkomen dat schoon water vuil wordt. Hierbij is het gebruik van voor het oppervlaktewater schadelijke stoffen zoals koper, zink en bitumineuze dakbedekking niet toegestaan. Duurzaam denken en doen komt zo terug in het ontwerp, de aanleg, het beheer en het gebruik van riolering.

Afkoppelen van hemelwater is een voorbeeld van een aanpak, waarmee zoveel mogelijk bij de bron wordt voorkomen dat water vuil wordt, dat water wordt vastgehouden op de plaats waar het valt en waarmee gemalen en zuiveringsinstallaties niet onnodig worden belast met het verwerken van schoon hemelwater. Een ander voorbeeld is het meer toepassen van minder milieubelastende materialen bij de huisaansluitleidingen en de hoofdriolering.

Veiligheid en waterkering

Bij het onderwerp veiligheid/waterkering is de vraag of de locatie ligt in de kernzone of beschermingszone van een waterkering: een zeewering, boezemkade, polderkade of de landscheiding.

Langs de Erasmusweg ligt een Polderkade. Het deel van de bij deze polderkade behorende beschermingszone dat binnen de bestemmingsplangrens valt is door middel van de dubbelbestemming Waterstaat-Waterkering opgenomen op de plankaart.

Ecologie

Bij ecologie gaat de aandacht uit naar de ruimte voor natuurvriendelijke oevers en natte ecologische verbindingszones. Het plangebied ligt niet in een ecologische verbindingszone van rijk, provincie of gemeente. Bij de inrichting van het gebied hoeft met ecologische factoren dan ook geen rekening te worden gehouden. In het plangebied zijn natuurvriendelijke oevers aanwezig in de groenstrook langs de Erasmusweg.