| Plan: | Binnenstad Oost |
|---|---|
| Status: | vastgesteld |
| Plantype: | bestemmingsplan |
| IMRO-idn: | NL.IMRO.0513.0900BPBinnoost-DF01 |
In functionele zin is de binnenstad zeer veelzijdig. Veel voorzieningen vinden er een plaats, zoals het kernwinkelapparaat, culturele voorzieningen en dienstverlenende bedrijven. Het gebied vervult daarmee een centrumfunctie voor stad en regio. Het is van grote betekenis voor de inwoners en de ondernemers van Gouda en omstreken, maar ook voor de vele toeristen die de stad met een bezoek vereren. Voor de werkgelegenheid en uit toeristisch-recreatief oogpunt is het gebied van zeer groot belang.
Dat belang neemt nog steeds toe. Tegelijkertijd vormt de binnenstad ook een aantrekkelijk woonmilieu. Milieuhinderlijke bedrijven verdwijnen geleidelijk uit het gebied en verkeerskundig ligt het primaat steeds meer bij het langzame verkeer en het openbaar vervoer. Het doorgaande autoverkeer wordt zoveel mogelijk geweerd en voor het bezoekend publiek worden zoveel mogelijk parkeermogelijkheden geboden aan de rand van de binnenstad.
De binnenstad krijgt meer een verblijfskarakter, waarbij de auto slechts te gast is.
Functioneel bestaat de binnenstad uit drie deelgebieden, elk met een eigen karakteristiek.
In het noordoostelijk deel (bestemmingsplangebied Nieuwe Markt e.o.) bevindt zich het grootste deel van het kernwinkelapparaat; het zwaartepunt van het centrum. Hier bevinden zich functies zoals bedrijvigheid en dienstverlening, gericht op het kernwinkelgebied.
In het westelijk en zuidoostelijk deel van de binnenstad (respectievelijk de bestemmingsplangebieden Binnenstad West en Baanstraat e.o.) bevinden zich weliswaar uitlopers van het kernwinkelgebied maar het accent ligt hier meer op een mix van wonen, werken en sociaal-culturele functies. Het gebied Baanstraat e.o. kenmerkt zich door de vestiging van wat luxere, dienstverlenende bedrijvigheid.
Hierna komen per facet de functionele aspecten van het plangebied aan bod.
De ligging van Gouda in het Groene Hart van de Randstad, de aanwezigheid van een groot aantal voorzieningen en de cultuurhistorische kwaliteit van de stad maken Gouda tot een zeer aantrekkelijke woonplaats. De stad heeft ruim 70.000 inwoners en telt ruim 30.000 woningen. De woonfunctie in de binnenstad is van oorsprong van grote betekenis geweest in het centrum van Gouda.
In het plangebied is deze woonfunctie nog in belangrijke mate aanwezig en dan met name het gebied Baanstraat e.o.. Circa 48 % van de bewoners in de binnenstad zijn gehuisvest in het plangebied (gemeente Gouda, afdeling IenA).
Bescherming van de woonfunctie is van groot belang voor de levendigheid en de sociale veiligheid in en rond het centrum. De afgelopen jaren is een aantal nieuwe woningen gecreëerd in het kader van het project 'Wonen boven Winkels '. In vrijwel het gehele gebied komen bovenwoningen voor, met op de begane grond veel andere functies.
Tenslotte blijft er sprake van verdrukking van de woonfunctie boven winkels en bedrijven en blijven leegkomende kleine bedrijfspanden soms te lang leeg staan. Beide aspecten doen afbreuk aan de woonkwaliteit van het gebied.
Gouda is een bijzonder aantrekkelijke vestigingsplaats voor allerlei bedrijven. De ligging in het hart van de Randstad vormt hiervoor een belangrijke reden. Gouda biedt werk aan een groot aantal personen, waarvan een groot aantal van buiten de gemeente (60% inkomende pendel). In de binnenstad is sprake van een concentratie van werkgelegenheid. Hier bevinden zich het kernwinkelapparaat, groot- en kleinschalige kantoren, openbare diensten en voorzieningen op sociaal-cultureel, medisch, educatief en toeristisch-recreatief gebied. Het gemeentelijke beleid is erop gericht om meer werkgelegenheid te bieden voor de beroepsbevolking van Gouda.
In het plangebied bevindt zich een groot aantal bedrijfsmatige activiteiten. Voor wat betreft het aantal vestigingen en de werkgelegenheid steekt de binnenstad ver uit boven de andere wijken van Gouda. Meer dan 30% van de in Gouda aanwezige bedrijven is in de binnenstad gevestigd, waarvan 2/3 is gevestigd in het plangebied. Ruim 31% van de in Gouda werkzame personen blijkt een baan in de binnenstad te hebben; ruim 80% hiervan in het plangebied.
Ook bij kantoorgebruikers is het plangebied nog steeds in trek. Oorzaken hiervoor zijn onder andere:
Kantoren met een sterke voorkeur voor de binnenstad zijn vooral gebruikers met een sterke publieksfunctie, maar ook overheidskantoren en bedrijven in de zakelijke en overige dienstverlening. De belangstelling voor het centrum is groot, en het aanbod relatief gering. Het centrum heeft een zeer specifiek aanbod. Ondanks de vaak ongunstige bruto/netto-verhouding zijn de oude (grachten-) panden erg in trek. De panden hebben een eigen identiteit en uitstraling. Leegstand is in dit deel van de binnenstad dan ook gering. Nieuwbouw voor kantoorpanden heeft in het plangebied de afgelopen jaren nauwelijks plaatsgevonden. Wel is een aantal panden grondig gerenoveerd. De zone Westhaven/Oosthaven is als zone aangewezen waar de bestemming 'Gemengd' wordt toegekend, zodat de panden als kantoor en als woning kunnen worden gebruikt.
Detailhandel is binnen Gouda met name geconcentreerd in de binnenstad, waar zich het kernwinkelapparaat bevindt, en in een tweetal stadsdeelcentra. Verspreid door de stad bevinden zich nog verscheidene buurtwinkelcentra en verspreid liggende vestigingen in de woonwijken.
Binnen het plangebied vormen de straten Hoogstraat, Kleiweg, Korte Groenendaal, Markt, Nieuwe Markt, Nieuwstraat, Lem Dulstraat, Dubbele Buurt, Korte Tiendeweg, Lange Tiendeweg, Wijdstraat, Zeugstraat, Stoofsteeg, Sint Anthoniestraat, Blauwstraat (even nrs.) en Kleiwegstraat het centrumgebied/kernwinkelapparaat. In afbeelding 6 is dit gebied weergegeven.
Daarnaast zijn verspreid over de binnenstad winkelvoorzieningen aanwezig welke niet direct tot het kernwinkelapparaat kunnen worden gerekend. Het gaat hierbij voornamelijk om aanlooproutes van en naar het kernwinkelgebied, zoals Hoge Gouwe en de Wilhelminastraat. In de omgeving van de Walenstraat/ Doelenstraat bevindt zich tevens een aantal winkels evenals aan de Oosthaven en Spieringstraat.
In Gouda zijn medio 2012 146 horecagelegenheden aanwezig, waarvan het merendeel is gesitueerd in de binnenstad. In de totale binnenstad is sprake van een zekere concentratie rond de Markt. Met het aantal aanwezige horecagelegenheden ligt Gouda boven het gemiddelde voor gemeenten met een vergelijkbare omvang.
In het plangebied zijn momenteel 87 horecavestigingen aanwezig. De horecavestigingen liggen redelijk verspreid door het plangebied. Daarbij is sprake van een concentratie van horecavestigingen aan de Markt/ Wijdstraat, Korte Groenendaal, Korte en Lange Tiendeweg, de Nieuwe Markt, de Speldemakerssteeg en incidenteel aan de Oosthaven, Groeneweg en Spieringstraat. In het plangebied zijn geen bordelen c.q. seksinrichtingen aanwezig. Verder is er verspreid over het plangebied horeca als ondergeschikte nevenactiviteit.
Gouda is een prachtige historische stad met een cultuurhistorisch hart en typische eigenheden zoals Gouda kaas en stroopwafels. Het plangebied vormt het oostelijk deel van de compacte binnenstad. In dit deel van de historische binnenstad is nog veel te zien van de rijke historie, de veelzijdige cultuur en de watergeschiedenis. Bijzondere trekpleister zijn hier onder andere Museum Gouda, de Sint Janskerk, de Goudse Waag en het historische stadhuis op de Markt. Daarnaast vormt winkelen een belangrijke bezoekmotief. In de binnenstad worden jaarlijks ook een aantal typisch Goudse evenementen georganiseerd, zoals de Goudse Keramiekdagen, de Kaas- en Ambachtenmarkt, Gouda Waterstad, de Houtmanplantsoenconcerten, Gouda bij Kaarslicht en Gouda stad van winterevenementen.
Gouda trekt jaarlijks zo'n 700.000 bezoekers, zowel internationale toeristen als bezoekers uit de regio. Het streven is door te groeien naar 1 miljoen bezoekers per jaar. Toerisme is hiermee een belangrijke sector voor de Goudse binnenstad en zorgt voor veel levendigheid. Logischerwijs is de totale historische binnenstad van groot belang voor de toeristische sector.
Een belangrijk kenmerk van Gouda is de excentrische ligging van de binnenstad ten opzichte van de overige delen van de stad. Dit leidt tot een eenzijdige druk op het noordelijke deel van de binnenstad. De belangrijkste routes voor het gemotoriseerd verkeer van en naar de binnenstad komen samen op een drietal punten:
In het mobiliteitsplan wordt de gehele binnenstad aangemerkt als verblijfsgebied. Niet een vlotte afwikkeling van het verkeer staat hier voorop, maar juist de verplaatsingen die het gevolg zijn van verblijfsactiviteiten (winkelend publiek, wandelende toeristen, en op straat spelende kinderen). Op straten met een verblijfsfunctie heeft het langzaam verkeer daarom prioriteit. De snelheid van het gemotoriseerd verkeer dient derhalve laag te zijn. De wegen in de binnenstad komen in principe dan ook allemaal in aanmerking om ingericht te worden als 30 km/uur-zone.
Het deelgebied Nieuwe Markt e.o. kan direct worden bereikt vanaf de Kleiwegplein, de Tiendewegbrug, en via de Lage Gouwe. Vanaf de Nieuwe Veerstal kan het zuidelijke deel van de binnenstad worden bereikt via de Oosthaven en Westhaven op de Nieuwe Veerstal. Het gebied kan aan de kant van de Nieuwe Veerstal rechtstreeks worden verlaten. Binnen de singels zijn meerdere geconcentreerde parkeergelegenheden, waarvan één binnen het plangebied: de parkeergarage aan de Conventstraat. Op diverse locaties in het plangebied zijn parkeerplaatsen bij losse parkeermeters en betaalautomaten en belanghebbendenparkeerplaatsen aanwezig.
De binnenstad is vanuit de verschillende wijken voor het (brom-)fietsverkeer goed bereikbaar. De binnenstad is meer geschikt voor het (brom-)fietsverkeer dan voor het gemotoriseerd verkeer. Om het fietsverkeer te stimuleren zijn vrijwel alle wegen voor het fietsverkeer in beide richtingen toegankelijk. Het voetgangersgebied is gedurende de winkelopeningstijden voor het (brom-)fietsverkeer gesloten.
Over de West- en Oosthaven lopen buslijnen met halten evenals op de Nieuwe Markt. Er kan gesproken worden van een goede bereikbaarheid met het openbaar vervoer. Mogelijke verbeteringen vallen buiten de orde van het onderhavige bestemmingsplan. Met betrekking tot de verkeersveiligheid kan worden geconstateerd dat de binnenstad niet geheel veilig is. Dit geldt met name voor het langzaamverkeer. De aanwezigheid van nauwe straten en onoverzichtelijke hoeken is hier mede de oorzaak van.
Gouda heeft voor de hele regio Midden-Holland een belangrijke verzorgingsfunctie. In de komende jaren zal deze functie nog groter worden als gevolg van schaalvergroting, fusies en regionalisering van verschillende instanties en voorzieningen. Het is wenselijk dat de bestaande voorzieningenstructuur wordt versterkt. Een en ander houdt in dat voor de meeste regionale en stedelijke voorzieningen de binnenstad en het gebied rondom het NS-station (Spoorzone) de belangrijkste vestigingsgebieden blijven.
Het onderhavige plangebied kent een verscheidenheid aan voorzieningen: