Dalem

4.3 Uitgangspunten

Op basis van de bestaande situatie, zoals beschreven in hoofdstuk 2 'Bestaande situatie' is een aantal ruimtelijke kwaliteiten en aandachtspunten aan te wijzen. Uitgangspunt voor het bestemmingsplan is het behouden en waar mogelijk versterken van de kwaliteiten van het dorp. De kwaliteiten houden verband met de ruimtelijke structuur, water- en groenstructuur en de functionele structuur.

4.3.1 Ruimtelijke structuur

De ruimtelijke hoofdstructuur van Dalem wordt gevormd door de herkenbare historische en waardevolle bebouwingslint aan weerszijden van de Beatrixlaan (zie 2.2 en 2.3).

Afbeelding - Bebouwingslint aan weerszijden van de Beatrixlaan

Om deze bestaande ruimtelijke structuur te behouden worden in dit bestemmingsplan de volgende regelingen opgenomen:

• 1. de woningen langs weerszijden van de Beatrixlaan worden zoveel mogelijk individueel bestemd. Daarbij wordt uitgegaan van de bestaande breedte van de voorgevel van de karakteristieke dubbele en/of vrijstaande woningen. De woningen krijgen aan de achterzijde extra uitbreidingsmogelijkheden;
• 2. voor de bouwmaten wordt uitgegaan van een goothoogte (4 m) en een hoge kap (8 m);
• 3. de onbebouwde voortuinen van de woningen langs de Beatrixlaan worden door middel van een tuinbestemming vrijgehouden van bouwwerken;
• 4. met uitzondering van enkele hoekpercelen, krijgen de meeste zij- en achtererven van de woningen een woonbestemming zodat daar ruimte is voor bijgebouwen. Doordat op het zij-erf ten minste 3 m uit de voorgevelrooilijn vrij moet worden gehouden van bebouwing blijft het bestaande beeld van individuele bebouwing gehandhaafd;

De bovenstaande maatregelen dienen niet alleen de bestaande structuur te behouden maar hebben ook als doel deze ruimtelijke opzet te versterken. In voorliggend bestemmingsplan worden daarnaast mogelijkheden geboden voor uit- en aanbouwen. Met de uitbreidingsruimte is aansluiting gezocht bij de bestaande uitbreidingsruimte uit de geldende plannen.

4.3.2 Functionele structuur

Wonen
Het grootste deel van Dalem heeft de functie wonen. Het is dan ook gewenst de huidige woonfunctie in het gebied te handhaven. Dit betekent dat bij het ontstaan van vrije ruimten in eerste plaats wordt gedacht aan opvulling met woonfunctie of functies die de woonfunctie ondersteunen. Hierbij is het wel van belang om te zorgen dat de nieuwe woonfunctie niet leidt tot een toename van de parkeerdruk in het openbaar gebied. De extra parkeerbehoefte zal dan ook op het eigen terrein gerealiseerd worden.

Aanpassingen aan de woning
Over het algemeen kan worden gesteld dat bij het ouder worden van de woning, de wens tot verandering in en aan de woning zal toenemen. Deze hebben over het algemeen betrekking op het uitbreiden van de woonruimte, het luxer maken van de woning of een grotere of nieuwe berging/garage in de achter-, zij- of voortuin. Deze nieuwe wensen hangen voor een groot deel samen met de verandering van levensfase (kinderen uit huis, pensionering e.d.).

Het nieuwe bestemmingsplan dient mogelijkheden te bieden voor veranderde verbouw- en gebruikswensen. Dit betekent echter niet dat de uitbreiding van de woningen ongelimiteerd kan zijn. De ruimte is doorgaans beperkt en tevens bevinden zich enkele woningen op de dijk. Uitbreidingen aan de woning kunnen hinderlijk zijn voor de buren, omdat de ruimte tussen woningen in veel situaties te krap is of wordt. Tot slot laten de stedenbouwkundige opzet en de architectuur niet elke willekeurige verbouwing of gebruiksverandering toe.

Voor zover voor de aanpassingen een omgevingsvergunning voor het bouwen nodig is, worden deze niet alleen getoetst aan het bestemmingsplan maar ook aan de gemeentelijke welstandsnota.

Tuinen
De tuinen behorende bij de woningen in Dalem dragen in hoge mate bij aan de structuur van het dorp. Hierom zijn de gronden gelegen tussen de bebouwing en de openbare weg (de voortuinen), zoveel mogelijk als tuin zijn bestemd. Op deze wijze wordt de uitstraling van het historische lint behouden en komt het werkelijke profiel van het openbare gebied tussen de bebouwing beter in beeld.

Functiemenging
De vraag kan worden gesteld in hoeverre de leefbaarheid van Dalem wordt verhoogd door het toelaten van bedrijfsmatige activiteiten aan huis. Steeds vaker wordt een sterkere verwevenheid van wonen en werken bepleit; functiemenging binnen een woonomgeving.

Met functiemenging kan enerzijds een bijdrage worden geleverd aan het plaatselijke voorzieningenniveau. Anderzijds kan het werken-aan-huis een stimulans geven aan de economische ontwikkelingen. Veel startende ondernemers zijn op deze manier begonnen. Bij de uitbreiding van de activiteiten dient vanzelfsprekend uitgezien te worden naar meer passende huisvesting.
In principe staat de gemeente positief tegenover deze ontwikkeling, echter zonder de mogelijke nadelen uit het oog te verliezen. De ruimtelijk-functionele opzet van Dalem is zodanig dat bij veel woningen voldoende mogelijkheden zijn voor functies aan huis. Bij het toestaan van nieuwe functies bij de woonfunctie dient voorkomen te worden dat er overlast voor de omgeving ontstaat, omdat bijvoorbeeld het verkeerssysteem, parkeervoorzieningen en de verkaveling niet inspelen op andere functies en de gevolgen van die andere functies. In het bestemmingsplan zijn derhalve voorwaarden opgenomen waarmee voorkomen wordt dat bedrijfsmatige activiteiten aan huis hinder veroorzaken voor de omgeving.

Maatschappelijke voorzieningen
Zoals uit de beschrijving van de bestaande situatie blijkt, bevindt zich in Dalem enkel het dorpshuis.
De maatschappelijke bestemming is ruim geformuleerd. Mocht binnen de komende 10 jaar blijken, dat een aanwezige maatschappelijke voorziening moet worden uitgebreid (bijvoorbeeld een brede school), dan dient het zonder herziening van het bestemmingsplan mogelijk te zijn om ter plaatse een andere passende maatschappelijke functie toe te staan.

Bedrijvigheid
Binnen het plangebied komen twee bedrijven voor die een specifieke regeling in het bestemmingsplan nodig hebben. De nog overige aanwezige kleinschalige bedrijvigheid (en vrije beroepen) zijn toegestaan binnen de woonbestemming (zie onder functiemenging).
Nieuwvestiging van bedrijven, behoudens vrije beroepen en kleinschalige bedrijvigheid aan huis, wordt in principe niet toegestaan binnen de woonomgeving.

4.3.3 Openbare ruimte

De openbare (open) ruimten, te weten wegen - en soortgelijke verkeers- en verblijfsruimten-, water en groen zijn zoveel mogelijk als zodanig bestemd. Binnen de diverse bestemmingen zijn verscheidene mogelijkheden opgenomen voor het uitvoeren van ondergeschikte aanpassingen in de bestaande inrichting (bijvoorbeeld verkeersremmende maatregelen, nutsvoorzieningen e.d.):

• het onderscheid tussen rijbaan, parkeervak en voetgangersgebied, is in sommige gevallen niet meer dan slechts een kleurmarkering in het klinkerprofiel. Het wegprofiel wordt ten behoeve van de flexibiliteit en de inrichting dan ook in de volle breedte ondergebracht binnen een globale verkeersbestemming;
• de 'openbare' parkeergelegenheden worden meegenomen in de verkeersbestemming;
• parkeren dient in principe zoveel mogelijk plaats te vinden op eigen terrein.
  Binnen de diverse bestemmingen wordt parkeren op eigen erf mogelijk gemaakt;
• de grotere aaneengesloten openbare groengebieden, inclusief de speelplaats en het trapveld, worden specifiek tot 'Groen' bestemd;
• de overige kleine openbare groenstroken worden meegenomen in de globale verkeersbestemming;
• de diverse watergangen worden overeenkomstig deze functie, inclusief de taluds, bestemd als 'Water'.