Dalem

3.3 Gemeentelijk beleid

3.3.1 Structuurvisie 2015 / 2009

Het doel van de structuurvisie is enerzijds het aangeven van de kaders waarbinnen ontwikkelingen en projecten kunnen plaatsvinden en anderzijds het communiceren van de ambities van de gemeente Gorinchem aan derden.

Afbeelding - Verbeelding structuurvisie 2015

Belangrijk uitgangspunt is dat Gorinchem een oude vestingstad is van beperkte omvang en dat graag wil blijven. De aandacht gaat voornamelijk uit naar het verbeteren van de woon- en leefklimaat in de huidige wijken en voor de huidige bewoners. De focus ligt daarbij op herstructurering van de westelijke stadsdelen. Voor de benodigde groei van de woningvoorraad is uitbreidingsruimte gevonden om het gebied ten oosten de stad: Hoog Dalem, direct ten noorden van het plangebied.
Het onderhavige plangebied maakt deel uit van het bestaand woongebied.

Het gebied ten oosten van de stad maakt deel uit van het 'Belvedère gebied' De Hollandse Waterlinie, dat een cultuurhistorische waarde heeft voor Gorinchem en voor de regio. Deze aanwijzing is belangrijke voorwaarde voor de inrichting van Hoog Dalem, maar heeft voor het bestaande plangebied Dalem geen directe gevolgen.

In het buitengebied wordt ingezet op transformatie naar extensieve landbouw en de ontwikkeling van groenvoorzieningen door middel van het stimuleren van combinaties tussen natuur, landbouw en recreatie. Speciaal aandachtsgebied is in dit kader de groene verbinding aan de oostzijde van de gemeente buiten de contour (tevens groene bufferzone nieuw stedelijk gebied Hoog Dalem).

Een bijzonder punt van aandacht vormt de waterhuishouding. Bij alle ruimtelijke plannen speelt water een steeds grotere rol. Er zullen diverse nieuwe doorgangen moeten worden gerealiseerd om het watersysteem beter te laten functioneren.
In de structuurvisie zijn de overlaten in de Waaldijk voor Dalem van belang. Deze drie overlaten bevinden zich in de primaire waterkering in de Waaldijk bij Dalem. Deze dienen voor het afleiden van water dat na een eventuele dijkdoorbraak in Gelderland naar het westen zal wegstromen. Voor het goed functioneren van deze overlaten is het van belang dat een strook grond ten noorden van de Waaldijk wordt vrijgehouden van bebouwing. Bovendien zal ervoor gezorgd worden dat het toestromen van water optimaal mogelijk blijft. Plannen voor het stichten van bebouwing, het aanleggen van landschapselementen, dan wel boven het maaiveld gelegen infrastructuur worden door middel van berekeningen gecontroleerd op hun effecten ten aanzien van de inundatiewaterstand en inundatieduur. Wanneer het gecumuleerde waterstandsverhogende effect (te rekenen vanaf 2003) meer zal bedragen dan 1 cm zullen compenserende maatregelen dienen te worden getroffen. Dit geldt ook als blijkt dat de inundatieduur toeneemt.

3.3.2 Waterplan Gorinchem

Het gemeentelijk beleid op het gebied van water is vastgelegd in het “Waterplan Gorinchem”. Het Waterplan is een gezamenlijk product van de gemeente en het Waterschap Rivierenland. De gemeenteraad heeft dit plan in augustus 2006 vastgesteld. De doelstelling van het Waterplan is tweeledig: enerzijds het ontwikkelen van een visie op het stedelijk water en anderzijds het realiseren van een gezond en veilig functionerend watersysteem. Hierbij staat het beeld van “Gorinchem waterstad” centraal.

Het Waterplan gaat in grote lijnen in op de waterhuishouding in Gorinchem. Er wordt geen onderscheid naar wijk- of buurtniveau gemaakt. Wel worden drie thema`s onderscheiden:

• water en kwantiteit;
• watuur, ecologie en waterkwaliteit;

• water en ruimte, gebruik, beleving en cultuurhistorie.

3.3.3 Welstandsnota / 2004

De gemeentelijke welstandsnota richt zich op de lokale karakteristieken in het stedelijke gebied en haar randen. Voorafgaand aan het opstellen van een gemeentelijke nota zijn regionaal karakteristieken van de regio ‘Alblasserwaard-Vijfheerenlanden’ benoemd. Deze zijn vastgelegd in de regionale welstandsnota: 'Welstandskader Alblasserwaard-Vijfheerenlanden', (november 2001).

Deze gemeentelijke welstandsnota is dus een verfijning van de algemeen gehanteerde uitgangspunten en karakteristieken van de regionale welstandsnota en richt zich op de relatief kleine bouwopgaven van één of enkele gebouwen, uitbreidingen van bestaande bebouwing en veel voorkomende kleine bouwwerken in bestaand stedelijk en buitengebied (beheergebieden).
De gemeentelijke welstandsnota bevat de basisvoorwaarden, waaraan bouwaanvragen op welstandsaspecten getoetst zullen worden. Het legt voor een bepaald gebied, bijvoorbeeld een dorpskern, een beoordelingskader vast. Dit is opgesteld vanuit een visie op de toekomst van het gebied en vanuit een beeld van aanwezige waarden. Er worden criteria benoemd die ertoe moeten bijdragen dat de toekomstige bebouwing past in de omgeving. Afhankelijk van de waarde van het gebied kan het kader meer of minder streng zijn.

Afbeelding - Uitsnede welstandsbeleidskaart Gorinchem

Voor kom Dalem gelden, naast de algemene criteria ook gebiedsgerichte criteria. Uit de welstandsbeleidskaart blijkt dat voor het dorp Dalem twee gebiedsniveaus gelden:

• 'basis-niveau van welstand' voor de kom;
  De bestaande ruimtelijke structuur kan relatief veel verdragen. Afwijkingen en ingrepen hebben hier minder grote gevolgen voor de ruimtelijke kwaliteit. De toets wordt beperkt tot die aspecten die te maken hebben met de situering van het bouwwerk (rooilijn, zijdelingse afstand, oriëntatie), de hoofdvormen van het bouwwerk (bouwmassa, bouwhoogte, kapvorm en kaprichting), de schaal en geleding van het gebouw, het overwegende materiaalgebruik en de gebruikte kleurtoon. De toets is vooral gericht op het gebouw als geheel in relatie tot zijn omgeving.
  Het welstandstoezicht is in deze gebieden beperkt tot het handhaven van de basiskwaliteiten. Voor de bebouwing langs de Beatrixlaan (het dorpse polderlint (H6.1) gelden aparte welstandscriteria;
• 'plus-niveau van welstand' voor de bebouwing langs de dijk (dijklint).
  Dit regime zal worden toegepast in gebieden waar de ruimtelijke kwaliteiten en samenhang van belang zijn, maar die ook enige dynamiek kunnen verdragen. Dit welstandsregime is gericht op het handhaven van bestaande karakteristieken en kwaliteiten. Naast de criteria uit de basis-toets wordt dus uitgebreider beoordeeld op de architectonische kwaliteiten.
  Nieuwe ontwikkelingen moeten bijdragen aan de bestaande karakteristiek en samenhang. Bouwopgaven mogen daaraan op eigen wijze invulling geven.

3.3.4 Milieubeleidsprogramma 2008 - 2012 / 2009

Met de Kadernota Milieu, heeft de gemeenteraad de kaders van milieubeleid voor de komende periode vastgelegd en de accenten die ze voor de periode 2008-2012 belangrijk vindt. Het milieubeleid concentreert zich op drie concepten, die een antwoord bieden op prominente milieuopgaven:

• Klimaatbestendige stad:
  Centraal in dit concept staat het bieden van een antwoord op de klimaatproblematiek. Het concept richt zich op het gebruik van energie en de daarmee gepaard gaande uitstoot van broeikasgas CO2. Daarnaast richt het concept zich op het klimaatbestendig maken van Gorinchem;
• Leefbare stad:
  De leefbare stad legt het accent op het verbeteren van de leefbaarheid c.q. lucht en geluidskwaliteit van de stad door het benutten van mogelijkheden binnen het mobiliteitsbeleid en het gefaseerd ontwikkelen van een integraal geluid- en luchtbeleid.
• Verantwoordelijke stad:
  Binnen dit concept is er aandacht voor de mogelijkheden die de gemeente heeft om haar eigen verantwoordelijkheid te nemen en het goede voorbeeld te geven.

De drie concepten in de Kadernota Milieu en de moties zijn in het Milieubeleidsprogramma nader uitgewerkt.

3.3.5 Beleidsnota archeologie / 2009

De gemeente Gorinchem heeft als één van de acht gemeenten in de Alblasserwaard - Vijfheerenlanden een regionaal archeologiebeleid geformuleerd. In de nota worden de uitgangspunten en principes van het Verdrag van Malta onderschreven. Behoud van het cultureel erfgoed in situ (op locatie en veiliggesteld in de bodem) en het beginsel 'de verstoorder betaalt' zijn de belangrijkste uitgangspunten van het regionaal en gemeentelijk archeologiebeleid. Dat beleid krijgt vooral gestalte door de bescherming van archeologische waarden en verwachtingen via de Wet ruimtelijke ordening. Het bestemmingsplan vormt hierin het centrale instrument. Een ander instrument is dat van de gemeentelijke monumenten- of erfgoedverordening.

Op de archeologische verwachtingskaart van de regio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden wordt onderscheid gemaakt tussen de volgende kaartcategorieën:

Terreinen en puntlocaties waar archeologische waarden zijn vastgesteld:

• archeologische rijksmonumenten;
• overige AMK-terreinen;
• gemeentelijke archeologische monumenten.
• archeologische verwachtingslaag:
• zones met een zeer hoge archeologische verwachting;
• zones met een hoge archeologische verwachting;
• zones met een middelhoge archeologische verwachting;
• zones met een lage archeologische verwachting;
• historische objecten met mogelijke archeologische waarde.

Aan elke categorie zijn bepaalde beleidsadviezen gekoppeld. De gemeente is zelf verantwoordelijk voor de opname van deze beleidsadviezen in een bestemmingsplan.

In het algemeen geldt dat, indien uitvoering van (her)inrichtingsplannen niet vermeden kan worden, het de voorkeur heeft deze zoveel mogelijk plaats te laten vinden in zones met een lage archeologische verwachting. Wanneer bodemverstoring in zones met een hoge of middelhoge archeologische verwachting niet vermeden kan worden, dient in een zo vroeg mogelijk stadium van de planvorming in de desbetreffende delen verkennend en/of karterend archeologisch onderzoek plaats te vinden. Om te komen tot een dergelijk besluit is het doorlopen van de archeologische monumentenzorgcyclus noodzakelijk.