Landelijk gebied Assendelft

3.4 Gemeente

3.4.1 Zaans evenwicht

Zaans evenwicht is een overkoepelende toekomstvisie. Zaanstad werkt op twee fronten aan een evenwichtige ontwikkeling van de stad. Binnen de gemeentegrenzen én als stad in relatie tot de omgeving, de Metropoolregio. Dat doel bereiken we door te:

• 1. Investeren in toekomstbestendigheid,
• 2. Investeren in de ruimtelijke kwaliteit
• 3. Investeren in mensen.

Toekomstbestendigheid vraagt om een duurzame en gezonde inrichting van de stad en vereist in sociaal en economisch opzicht voldoende diversiteit zodat de samenleving weerbaar is en ingesteld is op veranderingen. Meer ruimtelijke kwaliteit in relatie tot de positie in de regio, betekent gericht verstedelijken en verlevendigen, een functionele en aantrekkelijke openbare ruimte en voldoende aantrekkelijke woonmilieus. Door te investeren in de sociaal economische positie van de Zaankanters, gemengde veilige wijken en een optimale aansluiting van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt behouden we een sociaal sterke stad.

De inkleuring van deze drie redelijk universele hoofdopgaven is specifiek Zaans.

In Zaans Evenwicht worden zes kwaliteiten onderscheiden die kenmerkend zijn voor het typisch Zaanse. Door uit te gaan van eigen kracht onderscheidt Zaanstad zich van andere steden en blijft Zaanstad Zaans, in een dynamische Metropoolregio. De kwaliteiten zijn:

• 4. De Zaankanters (sociaal maatschappelijke voorzieningen en commerciële voorzieningen)
• 5. Ondernemerschap (blijven stimuleren)
• 6. Diversiteit in woonmilieus (diversiteit waar mogelijk versterken)
• 7. Cultuur historisch landschap (verstedelijking met voldoende toegankelijkheid voor het groen)
• 8. De Zaan (potentierijke plek voor ontwikkeling)
• 9. De locatie (een dominante plek in de Metropoolregio).

3.4.2 Ruimtelijke Structuurvisie Zichtbaar Zaans

Op 7 juni 2012 is de ruimtelijke structuurvisie Zichtbaar Zaans door de raad vastgesteld. De structuurvisie geeft een overzicht van de gewenste ruimtelijke ontwikkelingen tot 2020. Belangrijk element hierin is de verbinding met Amsterdam en de positie in de Metropoolregio. Dit heeft veel consequenties voor Zaanstad op het gebied van aansluiting openbaar vervoer, de verstedelijkingsopgave en de ontwikkeling van de economie. Ook in Zaanstad zelf zijn veel ontwikkelingen gaande op het gebied van onder andere knooppunten van openbaar vervoer, herstructurering van bedrijventerreinen, industrieel erfgoed en de woningbouwopgave. Het behoud van de kernkwaliteiten van het landschap is een belangrijk onderdeel van de structuurvisie, evenals de wens om de milieubelasting in het gebied terug te brengen.

In de ruimtelijke structuurvisie zijn de gebiedsprofielen voor heel Zaanstad weergegeven. Voor dit plangebied is in de RSVZ het bestaande karakter opgenomen wat in dit bestemmingsplan gehandhaafd blijft en wordt zodanig bestemd. De RSVZ, geeft voor de verschillende delen van het plangebied verschillende gebiedstyperingen, namelijk:

• bijna het gehele plangebied is aangeduid met de typering 'Zaans buitengebied', waarbij onderscheid wordt gemaakt in de profielen 'Agrarisch werkgebied', 'Natuurgebied' en 'Recreatiegebied, buitenstedelijk';
• het dorpslint Assendelft Zuid, Nauerna en Vrouwenverdriet wordt aangemerkt als 'Zaans gebied' met daarbinnen het profiel 'Lint'.

Ruimtelijke Structuurvisie 'Zichtbaar Zaans'

3.4.2.1 Zaans buitengebied

De gebiedstypering van het gebied is 'Zaans buitengebied'. Deze is onder te verdelen in een drietal profielen, namelijk agrarisch werkgebied, natuurgebied en buitenstedelijk recreatiegebied.

3.4.2.1.1 Agrarisch werkgebied

Gebiedskenmerken

Het landschap rond de stad vormt een belangrijk onderdeel van het mozaïek en recreatieve netwerk van de metropoolregio Amsterdam. De betekenis van het open polderlandschap vormt samen met zijn natuurwaarden de kracht van het Zaans landschap
De hoofdfunctie in dit gebied is agrarisch. Het beleid is er op gericht om deze functie op een economisch verantwoordbare wijze te laten voortbestaan. Dit kan leiden tot schaalvergroting en het verdwijnen van enkele kleinere landbouwbedrijven. Mogelijk dat in het oude dorpslint Assendelft Zuid op de lange duur meerdere nevenberoepsbedrijven blijven bestaan. Het aantal agrarische bedrijven neemt nog steeds af. Het behoud van deze voor het landschap belangrijke bouwmassa's moet worden gestimuleerd. Dit kan worden bereikt om binnen karakteristieke bouwvolumes, woningbouw eventueel aangevuld met bedrijvigheid toe te staan.

Openbare ruimte

Van oudsher zijn er nevenbedrijven voor de landbouw in het buitengebied aanwezig. Door de veranderingen in de landbouw zijn deze bedrijven van karakter veranderd en niet meer dienstbaar aan de landbouw. Verrommeling van het landschap moet worden tegengegaan. Het uitbouwen van mogelijkheden voor recreatief medegebruik is een opgave. Hiervoor moeten, naast de reeds bestaande route, extra voet- en fiets- en ruiterpaden worden aangelegd. Verder is er aandacht nodig voor de realisering van extra kano- en schaatsroutes

Functies

Nieuwe vormen van bedrijvigheid moeten worden ingepast en zorgen voor het beheer van het cultuurlandschap kan worden gestimuleerd door:

• het inrichten van pleisterplaatsen op strategische plekken aan een aantal recreatieve routes;
• het toevoegen van creatieve functies, horeca en cultuur bij herstructurering;
• nieuwe concepten zoals het flexibel wonen/werken aan te grijpen;
• kleinschalige ontwikkelingen als kamperen bij de boer en andere vormen van recreatief (mede)gebruik van het landelijke gebied.

3.4.2.1.2 Natuurgebied

Dit profiel maakt deel uit van een landelijke en ook regionale opgave. Het maakt o.a. deel uit van de Ecologische Hoofd Structuur, en/of is aangewezen als Natura 2000-gebied. Daarnaast vallen hieronder enkele belangrijke ecologische verbindingen. Binnen dit plangebied betreft dit het Noorderveen, wat onderdeel is van zowel EHS als Natura 2000 gebied Polder Westzaan. Voor het deel binnen de gemeentegrenzen van Zaanstad staan behoud en ontwikkeling van natuur- en ecologische waarden voorop. Door de bos- en moerasvorming in het Noorderveen wordt recreatief medegebruik van dit gebied bemoeilijkt.

3.4.2.1.3 Buitenstedelijk recreatiegebied

Het gaat in dit profiel om diverse grotere gebieden, waarin de nadruk ligt op recreatie en natuurbeleving.

3.4.2.2 Zaans gebied

3.4.2.2.1 Lint

Gebiedskenmerken

Het profiel lint beschrijft de dorpslinten waar geen nieuwbouw achter is gelegen. De linten, zoals Assendelft Zuid, zijn belangrijke identiteitsdragers voor Zaanstad. Zij dragen bij tot het historisch besef van de stad en de wens om de dorpen dorps te houden. Dit profiel wordt gekenmerkt door kleinschaligheid en een lage dynamiek. Ieder lint heeft zijn eigen karakteristiek, waarmee het bijdraagt aan de eigen identiteit van ieder dorp afzonderlijk. De bebouwingsdichtheid is wisselend en varieert tussen de 10 en 30 woningen per hectare, soms nog lager. Het belangrijkste kenmerk van de linten is dat zij geen deel uitmaken van een netwerk en zich langs één richting hebben ontwikkeld. De linten van de stad vormen samen echter het basis netwerk van de stad. Een netwerk met een hoge recreatieve en toeristische potentie.

Openbare ruimte

De linten hebben een zeer groene uitstraling, door het weidse landschap achter de bebouwing. Daarnaast dragen de erven met hun beplanting voor een belangrijk deel bij aan dit groene karakter. De openbare ruimte wordt bepaald door het lint zelf, dat meestal wordt geflankeerd door diepe voorerven en op sommige plaatsen nog wordt begeleid door een dijksloot. Ieder lint heeft zijn eigen kenmerken. Deze karakteristieken van het lint moeten worden behouden en versterkt. De inrichting bestaat overwegend uit gebakken materialen en authentiek straatmeubilair. Voor een aantal linten geldt een inrichting in asfalt. Het behouden en stimuleren van streekeigen inrichting van het erf is een belangrijk uitgangspunt bij het versterken van de identiteit van het lint. De sociale samenhang van deze linten is sterk ontwikkeld. Een aandachtspunt is de gerichtheid van de functies op het lint. Voor het autoverkeer dienen de linten meestal als buurtontsluiting. De uiteinden van de linten zijn vaak zwaar belast. Parkeren vindt hoofdzakelijk op eigen terrein plaats of als langsparkeren. De bereikbaarheid per openbaar vervoer is vanwege de uitgestrektheid van de linten niet optimaal te regelen. De bereikbaarheid per auto is tamelijk goed. De linten vormen de drager van de langzaam verkeer structuur. De linten vormen voor fietsers veel lange routes, die het fietsverkeer belemmeren. Meer oost-west verbindingen zijn gewenst. De linten zijn over het algemeen aantrekkelijke en sociaal veilige routes.

Functies

Dit profiel kent een menging van functies die van oorsprong sterk was. Nu is het zwaartepunt meer en meer op wonen komen te liggen, maar de uitwisselbaarheid van functies en flexibiliteit van bebouwing zijn nog steeds van belang. Een sterke variatie in eigendom en individualiteit van kavels en panden zijn duidelijk herkenbaar. Er is wat verspreide bedrijvigheid en op diverse plekken zijn kleine concentraties van voorzieningen. Vestiging van ambachtelijke niet-hinderlijke bedrijvigheid blijft mogelijk. Deze vorm van bedrijvigheid (bedrijven < 250 m²) zorgt voor een substantiële bijdrage aan de werkgelegenheid in Zaanstad. Daarnaast worden praktijk-, bedrijf-aan-huis-ruimten gestimuleerd. In totaal wordt uitgegaan van rond de 10 arbeidsplaatsen per hectare. Het voorzieningenniveau is beperkt, maar voldoet aan de eerste basisbehoeften.

Het aantal agrarische bedrijven neemt nog steeds af. De karakteristieke stolpen worden, met name in het zuidelijke deel van het lint, afgewisseld met woonbebouwing. Het behoudt van deze voor het landschap belangrijke bouwmassa's moet worden gestimuleerd. Dit kan worden bereikt om binnen de karakteristieke bouwvolumes, woningbouw eventueel aangevuld met bedrijvigheid toe te staan.

Nieuwe vormen van bedrijvigheid kunnen worden gestimuleerd door:

• het toevoegen van creatieve functies, horeca en cultuur, bij herstructurering;
• nieuwe concepten zoals het flexibel wonen/werken aan te grijpen;
• kleinschalige ontwikkelingen als kamperen bij de boer en andere vormen van recreatief gebruik van het landelijke gebied;
• verbrede landbouw en nevenactiviteiten toe te staan.

3.4.3 Ruimtelijke Milieuvisie Zaanstad

De ruimtelijke milieuvisie is op 24 september 2009 vastgesteld door de gemeenteraad.

De gemeente Zaanstad heeft hoge ambities op het gebied van milieu. De raad heeft de wens uitgesproken dat Zaanstad in 2020 klimaatneutraal is en dat het aantal milieubelaste woningen van 60.000 in 2007 wordt teruggebracht naar 30.000 in 2020. Het klimaatbeleid wordt verder uitgewerkt in het Integraal Klimaatprogramma Zaanstad 2010-2020.

In de ruimtelijke milieuvisie is een gebiedsgericht milieubeleid geformuleerd. Niet in elk gebiedstype is dezelfde milieukwaliteit noodzakelijk. In woongebieden en natuurgebieden wordt de hoogste milieukwaliteit nagestreefd. In het Zaans gemengd gebied en in het centrumgebied kan iets flexibeler worden omgegaan met sommige milieuthema's, maar moet de milieukwaliteit in zijn geheel goed zijn. In werkgebieden wordt een redelijke milieukwaliteit nagestreefd, terwijl de milieukwaliteit op industrieterreinen nog wat lager mag zijn, maar in ieder geval moet voldoen aan het wettelijk minimum. In de ruimtelijke milieuvisie zijn per gebiedstype en per milieuthema grenswaarden geformuleerd.

Bestemmingsplannen kunnen op bepaalde punten bijdragen aan het realiseren van de Zaanse duurzaamheidsdoelstellingen. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om de bestemming voor duurzame energiebronnen, bestemmingen voor fietsroutes en openbaar vervoerroutes, duurzaam waterbeheer, zongerichte of zuid-verkaveling van bebouwing ten behoeve van passieve zonne-energie (gebouworiëntatie), bestemmingen voor compact bouwen / dubbel ruimtegebruik, bestemmingen voor (gescheiden) afvalsystemen, beeldkwaliteit van woon- en leefmilieu, de aanwijzing van bestemmingen voor een ecologische structuur, behoud van natuurwaarden, en dergelijke.De streefbeelden voor agrarisch, natuur- en recreatiegebied zijn van belang. Op de verbeelding van dit bestemmingsplan wordt de EHS en PEHS aangegeven waarmee Zaanstad aangeeft dat natuur meer omvat dan door de hogere overheid is vastgesteld.