De Koog

2.4 Gemeentelijk beleid

Structuurvisie 'Texel op koers'

In de Structuurvisie worden op hoofdlijnen de gewenste ontwikkelingen voor het eiland aangegeven op het gebied van economie, ruimtelijke ordening, zorg en welzijn. Hieronder volgen de hoofdpunten uit de Structuurvisie die een ruimtelijke relatie hebben.

De Structuurvisie schetst een toekomstbeeld dat er op Texel geen woningnood meer is. Er worden dan alleen voor de eigen bevolking voldoende betaalbare woningen bijgebouwd, vooral in de dorpskernen. Daarbij wordt aandacht geschonken aan ouderen en jongeren. Ook 'nultreden' woningen worden toegevoegd. Bij 'nultreden' woningen bevinden slaapkamer, woonkamer, keuken en sanitair zich in dezelfde woonlaag.

In de Structuurvisie staat aangegeven dat de gemeente kiest voor centraal in Den Burg gevestigde dorps- en welzijnsvoorzieningen. Deze centraal gevestigde voorzieningen bieden hun diensten aan in dorpsservicepunten in de dorpen. Hierdoor zijn in alle dorpen voldoende voorzieningen aanwezig. Ouderen kunnen door gebruik te maken van de diensten van de dorpsservicepunten zelfstandig blijven wonen. Op dit moment functioneren de dorpsservicepunten nog niet zoals bedoeld. Met de welzijnsorganisaties wordt gekeken naar een andere invulling.

De voor wonen en werken benodigde warmte en energie moet in de toekomst op het eiland zelf worden opgewekt. Daarbij wordt de energie duurzaam opgewekt met getijdeturbines, windmolens, aardwarmtecentrales, bio-energie en zonneakkers. Ook worden er veel zonnedaken gebouwd om elektriciteit te leveren.

Op Texel zijn er voldoende fiets- en wandelpaden, wegen en parkeervoorzieningen waardoor Texel een sterke marktpositie heeft op het gebied van recreatie en toerisme. Voor maximaal 45.000 toeristen is er slaapgelegenheid. Hierdoor wordt het eiland niet te druk.

De infrastructuur moet goed onderhouden blijven. Daarbij moeten er voldoende stallingsplaatsen voor fietsen komen. Historische dorpskernen worden primair ingericht voor de voetganger en de fietser. De centra van De Koog, Den Burg en Oudeschild worden in de toekomst afgesloten voor gemotoriseerd verkeer. Door de toekomstige inrichting van de rest van de wegen binnen de dorpen, rijdt de automobilist als vanzelf stapvoets. Auto's worden aan de rand van de dorpen verwezen naar parkeerterreinen.

Het is van belang dat de natuurontwikkeling en een consequent en deskundig beheer toenemen. Ook de kwaliteit en diversiteit binnen natuurgebieden moet op een hoger niveau komen. Dit omdat de natuurgebieden en het cultuurland een belangrijke aantrekkingskracht hebben op toeristen en bewoners. Het is daarom van belang om deze natuur toegankelijk te maken.

Bij nieuwe ontwikkelingen gaat de gemeente uit van de Texelse kernkwaliteiten. Het gaat hierbij om de rust en ruimte, de rijkdom aan natuur en cultuurlandschappen, de grote afwisseling in landschappen en landgebruiksvormen, de Texelse identiteit, het specifieke eilandkarakter, de nachtelijke duisternis en de maritieme monumenten.

Woonvisie Texel 2008 - 2015

De essentie van de Woonvisie is dat de lokale woningbehoefte voorop staat voor de ontwikkeling van woningbouw op Texel. Er wordt rekening gehouden met de diverse doelgroepen, die zo lang mogelijk zelfstandig in de dorpskernen moeten blijven wonen. Daarbij moeten nieuwe woningen bijdragen aan een duurzaam Texel met inpassing van de historische en landschappelijke kwaliteiten.

In de visie staat lokale woningbehoefte voorop. Primair wordt er gebouwd voor de lokale woonbehoefte van de Texelaars. Het accent ligt op het bouwen voor de autonome groei van de woningbehoefte op Texel.

'Op maat' bouwen is een belangrijke doelstelling in de visie. Daarmee wordt bedoeld dat er zoveel mogelijk mensen zo lang mogelijk zelfstandig in hun eigen dorpskern kunnen blijven wonen. Daarom wordt er naar een zo groot mogelijke diversiteit van het aanbod per kern gestreefd. Individueel en collectief particulier opdrachtgeverschap zijn goede instrumenten hiervoor.

Er wordt in het woningbouwbeleid niet meer alleen ingezet op concentratie in Den Burg en De Koog, maar ook in de andere dorpen, ter behoud van voorzieningen en vitaliteit. Deze woningen worden verdeeld onder de mensen die sociaal en maatschappelijk aan het dorp gebonden zijn. Nieuwe woningen worden bij voorkeur door middel van inbreiding gerealiseerd. Bij uitbreiden verdient de landschappelijke en stedenbouwkundige inpassing veel aandacht. Het mag niet ten koste gaan van historische dorpskernen en landschappelijke kwaliteiten: het moet juist een versterking opleveren.

Bij uitbreiden van de woningvoorraad moet rekening worden gehouden met verschillende doelgroepen, zoals jongeren, ouderen en gehandicapten. De bouw van levensloopbestendige woningen heeft daarbij extra de nadruk. Daarbij moet een kernvoorraad van 20% goedkope woningen worden aangehouden. Ook mogen er geen nieuwe 2e woningen (woningen die zowel permanent als recreatief gebruikt mogen worden) ontstaan, mits verworven rechten niet worden aangetast. Omzetting naar 2e woningen is ook uitgesloten.

Daarnaast is er aandacht voor duurzaam bouwen. Dit wordt gedaan zodat woningbouw en woningverbetering een bijdrage leveren aan de realisatie van een duurzaam Texel, dat geheel in zijn eigen energiebehoefte kan voorzien. Nieuwbouw levert een versterking op van historische en landschappelijke kwaliteiten.

Beleid voor De Koog

Voor de periode 2008 - 2015 is er een woningbehoefte bij migratiesaldo 0 van 470 woningen. Voor De Koog betekent dit dat er een behoefte bestaat van 42 woningen. Per dorp kan er geschoven worden met de aantallen om aan de 470 woningen te voldoen.

Toekomstvisie voorzieningenstructuur Texel

In de Toekomstvisie voorzieningenstructuur Texel wordt aangegeven welke gebieden versterkt mogen en kunnen worden met horeca en/of detailhandel. Qua detailhandel moet Texel zich met name op Den Burg richten, en qua horeca op De Koog. De visie is gericht op het behouden van de verhoudingen zoals ze nu zijn, met aandacht voor kwaliteitsimpulsen.

De belangrijkste trends voor Texel op het gebied van recreatie en toerisme die gevolgen hebben voor het draagvlak zijn de verbreding van het seizoen. Het aantal toeristische overnachtingsplaatsen ligt begin 2012 op circa 42.500 slaapplaatsen. Afgesproken is bij 45.000 slaapplaatsen te evalueren of doorgroei naar maximaal 47.000 gewenst of ongewenst is. De gemeenteraad heeft over dit onderwerp in september 2012 een visie gegeven in een startnotitie (zie kopje hieronder).

In De Koog moeten initiatieven zich ruimtelijk concentreren in het gebied rond de Badweg, de binnenzijde van de Nikadel en de Dorpsstraat (zie figuur 2). Hier wordt een gemengd centrummilieu mogelijk gemaakt waarbij de dag- en avond horeca als relatief sterkste economische functie dominant is aan detailhandel. De huidige clustering van het dagelijks winkelaanbod rond de Nikadel moet in zijn onderlinge samenhang versterkt worden. Hierdoor ontstaat een aaneengesloten centrumronde.

Figuur 2 De gewenste voorzieningenstructuur in De Koog

(bron: Toekomstvisie voorzieningenstructuur)

Tevens moet aandacht worden besteed aan een betere koppeling tussen het cluster van dagelijkse voorzieningen en de Dorpsstraat, door de (her)ontwikkeling van de noordelijke route tussen de Nikadel en de Dorpsstraat. Door de omlegging van de hoofdontsluiting aan de zuidelijke zijde, om het voormalige VVV-kantoor heen, kan deze locatie integraal onderdeel worden van het zuidelijk deel van de Dorpsstraat en een horeca-invulling krijgen. Eventuele winkelontwikkelingen aan de westzijde van het grote parkeerterrein worden niet positief tegemoet gezien.

Startnotitie Mooi Texel, meer toekomst

In september 2012 heeft de gemeenteraad in de startnotitie 'Mooi Texel, meer toekomst' een visie gegeven over 'De Texelse Maat' op het gebied van toerisme en recreatie. Het doorgroeien naar maximaal 47.000 slaapplaatsen wordt losgelaten. Er blijft - naast de 25 % regeling - enige ruimte voor vernieuwing, waarvoor maximaal 400 slaapplaatsen beschikbaar worden gesteld. De criteria hiervoor zijn ook aangegeven. Bij de verplaatsing van slaapplaatsen geldt het 'Ja, mits principe' en wordt per geval door de raad bepaald of aan de voorwaarden voldaan is.

Deze startnotitie wordt gebruikt als leidraad voor de actualisatie van de Nota recreatie en toerisme uit 2003. De bovengenoemde aspecten 'vernieuwing' en 'verplaatsing' uit deze startnotitie worden niet in het voorliggende bestemmingsplan geregeld. Dit vergt maatwerk en er moet dan ook een buitenplanse procedure worden gevolgd.

Welstandsnota

De Welstandsnota geeft een helder en actueel beeld van de bestaande architectonische en stedenbouwkundig - landschappelijke kwaliteiten van de gemeente Texel. De Welstandsnota gaat uit van een gebieds- en objectgerichte benadering. Verder wordt uitgegaan van een specifieke, thematische benadering als het gaat om (nieuw) bouwen aan dorpsranden en als het gaat om het bouwen aan of nabij monumenten.

In De Koog zijn de kwetsbare gebieden met name te vinden aan de (duinen)rand van De Koog. De grootschalige uitbreidingen van vakantie- en recreatieparken zijn van grote invloed op de beleving van het dorp, maar zijn ook van invloed op de beleving vanuit het Oude land en de duin- en bosrand. Daarnaast is met name het centrum van De Koog erg kwetsbaar. Kwetsbaar in de zin dat veel van het traditionele beeld nog wel aanwezig is maar dat dit niet zichtbaar is door de vele reclame-uitingen en uitbouwen. Van samenhang is nauwelijks sprake meer gezien het diverse beeld dat daardoor is ontstaan.

Het welstandsniveau voor De Koog is 'bijzonder' voor het centrum, de duinrand met villa's en de uitloper van het centrum: Boodtlaan. Voor de overige gebieden is het welstandsniveau welstandsvrij. Voor het gebiedsgerichte criterium 'bijzonder' moet qua vormgeving en materiaalgebruik aangesloten worden bij de bestaande architectuur.

Voor de dorpsrand geldt dat er onderscheid moet worden gemaakt tussen bestaande en nieuwe dorpsranden. Na een uitbreiding van de kern ontstaat er een nieuwe rand en wordt de bestaande rand onderdeel van het dorp. De veranderingen in de bestaande dorpsrand gaan geleidelijk. Door sloop en nieuwbouw kan het beeld veranderen. Ook het bouwen van schuurtjes en schuttingen speelt een rol in de verandering van het beeld. Met name bouwmassa en kleurgebruik zijn hierbij belangrijk. Bij nieuwbouwprojecten moet een beeldkwaliteitsplan opgesteld worden.

Beleidsnota 'Toerisme en recreatie op Texel. Kwaliteit en ontwikkeling.'

Om de kernkwaliteiten op Texel te behouden is vanaf het eerste recreatieplan in 1974 een actief concentratiebeleid gevoerd. Zo zijn De Koog, De Cocksdorp en ten westen van Den Hoorn aangewezen als concentratiegebieden voor de ontwikkeling van recreatie. De plannen in deze gebieden moeten passen in de lokale schaal van de directe omgeving.

Doel van de Beleidsnota 'Toerisme en recreatie op Texel. Kwaliteit en ontwikkeling' is om inzicht te geven in het recreatiebeleid van de gemeente in de komende 10 jaar. In de nota worden de algemene beleidsuitgangspunten en richting van het recreatiebeleid bepaald.

De aanwezigheid van veel toeristen leidt soms tot overlast. Daarom is het van belang dat er bij beleidsvoorbereiding en ontwikkeling aandacht wordt gegeven aan het aspect leefbaarheid. Hierbij spelen dorpscommissies een belangrijke rol. De kennis over leefbaarheid krijgt daar vorm. De dorpscommissies functioneren als spreekbuis van de lokale gemeenschappen. Als onderdeel van de leefbaarheid kan in dorpsomgevingsplannen aangegeven worden op welke wijze men invulling wil geven aan het recreatief medegebruik van dorpen en welke randvoorwaarden hierbij moeten gelden.

In het kader van de versterking van het Texelse product is aangegeven dat Texel zich tot kennis-, cursus- en sporteiland wil ontwikkelen en profileren. Ook de cultuurhistorie van het eiland is een punt van aandacht. Met deze punten in het achterhoofd wordt gekeken hoe het dagtoerisme versterkt kan worden. Het maximaal aantal slaapplaatsen op Texel mag de 45.000 niet overschrijden.

Alleen als er sprake is van kwaliteitsverbetering of innovatieve ontwikkelingen is het onder voorwaarden mogelijk om extra slaapplaatsen toegekend te krijgen. Er kunnen maximaal 25% extra slaapplaatsen worden toegekend, tot een maximum van 20. Hierbij gelden de volgende voorwaarden:

• het plan moet bijdragen aan de kwaliteit op Texel in brede zin;
• het plan moet bijdragen aan een evenwichtige verdeling van de soorten slaapplaatsen;
• het plan moet een gedegen ruimtelijke indeling van het terrein hebben;
• het plan mag geen onevenredige afbreuk doen aan nabij gelegen terreinen;
• het plan moet bijdragen aan een positieve landschappelijke uitstraling op Texel;
• de plannen worden beoordeeld op basis van een bedrijfsontwikkelingrapport.

Overigens is het zo dat als een bedrijf reeds gebruikt heeft gemaakt van deze regeling, het niet mogelijk is om binnen de planperiode van dit bestemmingsplan nogmaals gebruik te maken van de regeling.

Gemeentelijke parkeernormen

De gemeentelijke parkeernormen worden vastgesteld door de gemeenteraad en periodiek worden de normen herzien. De cijfers hiervoor zijn gebaseerd op de CROW kencijfers. Een aantal categorieën zijn vertaald naar gemeentelijke normen. In de gevallen die niet benoemd zijn, worden de CROW cijfers gehanteerd. Het uitgangspunt is parkeren op eigen terrein en binnen bestemmingsvlak.