direct naar inhoud van 3.1 Ontstaansgeschiedenis
Plan: Weidevenne 2012
Plannummer: BPWV2012
Status: vastgesteld
Plantype: bestemmingsplan
IMRO-idn: NL.IMRO.0439.BPWV2012-va02

3.1 Ontstaansgeschiedenis

Purmerend is ontstaan op een smalle landengte tussen het Purmermeer, het Beemstermeer en het Wormermeer. De eerste bewoners hielden zich met name bezig met de ontginning van het veengebied. Later werd de visserij de grootste inkomstenbron. De bewoners vestigden zich aan De Where die het Purmermeer in westelijke richting met het Beemstermeer verbond en in oostelijke richting met de Zuiderzee. Zware stormen en hoge golven zorgden ervoor dat de drie meren, door afkalving van het laagveen, steeds groter werden. Door de vele overstromingen vormden de meren een grote bedreiging voor de omwonenden. In 1612 werd dan ook het Beemstermeer drooggelegd, in 1622 het Purmermeer en in 1625 het Wormermeer. Door de drooglegging ontstond een grote hoeveelheid landbouwgrond en veranderden de belangen van de bevolking en de stad. Purmerend kreeg een steeds belangrijkere functie als marktstad en centrum voor het omliggende gebied. Tijdens de Gouden Eeuw met haar economische groei, nam het inwonertal van de marktstad toe. In 1645 verleende de Staten van Holland en West-Friesland toestemming om het stadsgebied te vergroten. Hiermee was de uitbreiding van Purmerend voorlopig voltooid. Pas in de 20e eeuw werden de grenzen van de stad opnieuw verlegd. In 1884 werd de spoorlijn Amsterdam-Zaanstad-Purmerend voltooid. Het station werd ver buiten de grachtengordel van het oude Purmerend gebouwd met het oog op eventuele stadsuitbreiding in de Zuiderpolder. Deze uitbreiding verliep eerst geleidelijk: van 5.700 inwoners in 1900 tot 7.000 inwoners in 1950 en vervolgens tot 10.000 inwoners in 1960. Vanaf die tijd heeft Purmerend een explosieve groei doorgemaakt. In eerste instantie als groeikern van de gemeente Amsterdam, later om te voorzien in de de woningbehoefte uit Waterland en de eigen gemeente. Anno 2012 telt Purmerend bijna 80.000 inwoners.

Weidevenne

De wijk Weidevenne is nieuwste uitbreidingswijk van Purmerend. De groeikerntaak van Purmerend, die bij de Derde Nota Ruimtelijke Ordening in 1978 door het rijk werd toegekend, is in 1989 beƫindigd. In de Vierde Nota Ruimtelijke Ordening (1988) wordt besloten dat de woningbehoefte die de stad Amsterdam heeft, voornamelijk binnen de eigen gemeente zal moeten worden ingevuld. Ook zonder Amsterdam blijft er een grote woningbehoefte binnen de gemeente Purmerend en het omliggende Waterland bestaan. Om hierin te kunnen voorzien wordt in het kader van de Vierde Nota over de Ruimtelijke Ordening Extra (1990) besloten tot een stadsuitbreiding aan de westzijde van de stad, aan de overkant van het Noordhollandsch Kanaal.

Om Weidevenne te kunnen ontwikkelen als woonwijk van Purmerend waren een aantal gemeentegrenswijzigingen noodzakelijk. Zo maakte het zuidoostelijke deel (kwadrant III) tot en met 1990 nog deel uit van de gemeente Ilpendam. Het zuidelijke en westelijke deel van Weidevenne (kwadrant IV en gedeeltelijk kwadrant II) behoorde tot en met 1997 nog toe aan de gemeente Landsmeer. Vanaf 1998 is Weidevenne gefaseerd ontwikkeld. Hierbij is in 1998 gestart met kwadrant III in het zuidoosten van Weidevenne, vervolgens is begonnen met kwadrant II en kort daarna met kwadrant IV. De woningbouw in kwadrant I, tegenwoordig ook wel kwadrant Europa genoemd, is als laatste gerealiseerd. Op dit moment is in dit kwadrant nog een aantal gebieden in ontwikkeling of moet nog ontwikkeld worden.