Bestemmingsplan Vijfhoek en Hazepolder 2013

3.2 Ruimtelijke hoofdstructuur

In het plangebied van het bestemmingsplan zijn twee verschillende gebieden gelegen: de wijk Hazepolder en De Vijfhoek, die de noordelijk deel van de wijk Binnenstad vormt. Deze twee verschillende gebieden hebben ieder hun eigen ruimtelijke identiteit.

De Hazepolder is een woonwijk ten noordwest van de binnenstad gelegen.

De Vijfhoek vormt het noordelijke einde van de binnenstad en de woonfunctie is hier met andere functies gemengd.

Afbeelding 5: Het plangebied in verband met de binnenstad. Bron: Google Earth.

De Hazepolder

De Hazepolder behoort tot de eerste stadsuitbreiding van Purmerend die in de eerste helft van de twintigste eeuw tot stand is gekomen. De Hazepolder is noordelijk en oostelijk door het Noordhollands Kanaal begrensd. Aan de westkant van de wijk bevindt zich een elektriciteitsdistributiestation en het gebied wordt doorkruist door de rijksweg A7 (Zaandam-Hoorn). Aan de oostkant is het gebied door een sluisbrug verbonden met de Vijfhoek en de binnenstad.

Het gebied bestaat uit een hoofdstraat (Neckerstraat) vanwaar dit buurtje wordt ontsloten. Aan de zuidzijde van de Neckerstraat komt een nieuwe invulling van gevarieerde bebouwing. De oude karakteristieke gebouwen duiden op een oude lintbebouwing. Tussen de Neckerstraat en het Noordhollands kanaal bevindt zich een aantal smalle arbeidersstraatjes uit de jaren vijftig. Met uitzondering van twee-onder-een-kapwoningen en vrijstaande woningen aan de Kanaaldijk, bestaat de woonwijk uit rijwoningen.

De Vijfhoek

De Vijfhoek is gelegen in het noordelijk deel van de oude stad, in het oude bastion. De Vijfhoek wordt noordelijk en westelijk door het Noordhollands Kanaal begrensd en zuidelijk (Gedempte Singelgracht) en oostelijk (Gedempte Where) sluit de Vijfhoek aan het oude stadscentrum. De zuidwestelijke kant is afgerond met het Slotplein en de Neckerdijk, en de sluisbrug naar de Hazepolder en andere westelijke buurten in Purmerend.

3.2.1 Groen- en waterstructuur

Aan de noordkant van het plangebied en tussen de Hazepolder en de Vijfhoek, ligt het Noordhollands kanaal. Langs het Noordhollands kanaal, voornamelijk in de Hazepolder, zijn groenstroken en bomen gelegen die het water scheiden van het verkeer. Verder is er een groenstrook met bomen tussen de Thorbeckekade en de Neckerstraat (zuidelijk rand van de Hazepolder) en rond het elektriciteitsdistributiestation. In de Vijfhoek is groen grotendeels op het Slotplein geconcentreerd.

3.2.2 Wegenstructuur

Afbeelding 6: Uitsnede wegcategorisering Purmerend. Bron: Verkeersveiligheidsplan Purmerend.

De belangrijkste verkeersontsluitingen binnen het plangebied zijn de Neckerstraat en de Neckerdijk, die zowel de Hazepolder met de binnenstad verbindt als de Vijfhoek met westelijk Purmerend, en de Gedempte Singelgracht en de Gedempte Where, die deel van de centrumring uitmaken. Deze gebiedsontsluitingswegen hebben een maximumsnelheid van 50 km/h. De overige wegen en straten zijn ingericht als verblijfsgebied en hebben een 30 km/uur regime.

Aan de westzijde van het plangebied geeft de Gedempte Where via de Zuiddijk (gelegen in de gemeente Beemster) aansluiting op de A7 (Zaandam-Hoorn). Aan de zuidwest zijde wordt het gebied via de Westerstraat ontsloten richting Amsterdam en de woonwijken Gors-zuid en Weidevenne.

Het stratenpatroon zoals dat in de Middeleeuwen gevormd is, is in de Vijfhoek, zoals in de rest van het kerngebied, nog steeds zichtbaar.

3.2.3 Bebouwingsstructuur

De Vijfhoek

De bebouwing in de Vijfhoek kwam, op enkele uitzonderingen na, tot stand tussen de Middeleeuwen en de 16e eeuw. Veel oorspronkelijke bebouwing is intussen verdwenen en vervangen, maar enkele kenmerken zijn gebleven.

De panden in de Vijfhoek verschillen qua afmeting en vormgeving van elkaar. Dat verschil komt onder andere tot uitdrukking in de verschillen in gevelhoogte en -breedte. Tegelijkertijd zijn de panden ook weer niet zo afwijkend van elkaar dat er geen sprake is van enige mate van onderlinge verwantschap, in het bijzonder langs de Kanaalkade. De panden zijn over het algemeen twee tot drie-vier verdiepingen hoog en de bouwhoogte is in de oudere panden meestal groter dan de gevelbreedte. De bebouwing is in meeste gevallen voorzien van een kap, waarbij de nok vaak haaks op de straat staat. Verder is het ook kenmerkend dat alle panden in een doorlopende gevellijn liggen. Voor wat betreft de bebouwing achter de voorgevel kan geconstateerd worden dat op de begane grond van de bouwblokken nauwelijks nog onbebouwde ruimte te vinden is, in ieder geval is er geen sprake meer van tuinen op de achtererven.

De Hazepolder

De bebouwing van het gebied is gevarieerd door een geordende menging van aaneengesloten eensgezinshuizen in half-open blokken en vrijstaande dijkwoningen.

De aaneengesloten eensgezinshuizen hebben hun entreegebied aan de ontsluitingsstraat, en een kleine tuin aan de voorzijde en enkele kenmerkende tussenruimten/doorzichten in de stedenbouwkundige opzet. Deze woningen bestaan uit twee bouwlagen met kap of plat dak. De rijtjes springen hier en daar in (verspringende rooilijn).

Aan de Kanaaldijk is het woningtype overwegend een dijkwoning bestaande uit één of twee bouwlagen met kap.