Bosch en Vaart

4.7 Cultuurhistorie

Cultuurhistorische waarden

Uit de Cultuur Historische Waardenkaart blijkt dat delen van het plangebied bouwkundig zeer hoog gewaardeerd worden. De betreffende gebieden zijn aangeduid als KEN004B en KEN001B. De eerste betreft de bebouwing van Bosch en Vaart. De tweede betreft terrein bij het huis met de beelden.

Afbeelding 17: Bouwkundige waardenkaart (Bron: CHW Provincie Noord-Holland, 2004)

Tabel 7. Omschrijving cultuurhistorische waarden

		KEN004B	KEN001B
Cultuur- historische typering		Stadsgezicht	Stadsgezicht
Cultuur- historische hoofdtypering		Historische stedenbouwkundige structuur	Historische stedenbouwkundige structuur
Periode van ontstaan		Begin 20e eeuw	Omstreeks 13e eeuw
Huidig voorkomen		Stedelijk woongebied	Oude stadskern/ binnenstad
Waardering		Zeer hoge waarde	Zeer hoge waarde
Motivering		Rijksbeschermd stadsgezicht.	Rijksbeschermd stadsgezicht

Beschermd stadsgezicht

Sinds 5 december 1990 is de binnenstad van Haarlem en de Haarlemmerhout aangewezen als 'beschermd stadsgezicht' in de zin van de Monumentenwet 1988. Binnen het plangebied Bosch en Vaart werd daarbij Eindenhout en bijbehorend groen aangewezen als beschermd stadsgezicht. Per 5 oktober 2011 is via een besluit ex artikel 35 van de Monumentenwet het 'beschermde stadsgezicht' uitgebreid met gebieden in Haarlem Zuid, Haarlem Zuidwest en Haarlem Noord. Daarmee is nu het merendeel van het plangebied aangewezen tot beschermd stadsgezicht. De aanwijzing tot 'beschermd stadsgezicht' betekent dat het bijzondere ruimtelijke en functionele karakter van het gebied in een bestemmingsplan moet worden beschermd (ex artikel 36 van de Monumentenwet). De beschermende werking van het 'beschermd stadsgezicht' is in dit bestemmingsplan ingepast door het consoliderende karakter van het plan, de opname van de waarderingskaart als onderdeel van de toelichting en de bijbehorende specifieke planregels. De beschermende werking is 1 januari 2012 ingegaan.

Afbeelding 18: Beschermd stadsgezicht Haarlem Zuidwest per januari 2012

Waarderingskaart

Op de waarderingskaart zijn alle panden in het plangebied Bosch en Vaart gewaardeerd. Doel van deze kaart is de beschermende werking van het beschermd stads- en dorpsgezicht in het bestemmingsplan handen en voeten te geven. Gewerkt wordt met drie orden, nieuwbouw, ensembles & seriebouw. Deze worden van de waarderingskaart doorvertaald naar de verbeelding en gekoppeld aan de mate van bescherming in de planregels. Zo is bijvoorbeeld voor orde 3 panden een marge van een minimale en een maximale goothoogte aangegeven, terwijl voor orde 1 en 2 panden de bestaande goothoogte is vastgelegd op de verbeelding. De methodiek die gebruikt is bij het opstellen van de orden staat omschreven in bijlage 1, waar eveneens de redengevende omschrijving is opgenomen van de orde 2 panden. De Waarderingskaart Beschermd Stadsgezicht heeft tevens een communicatieve waarde naar bewoners en gebruikers van Bosch en Vaart over de waarde van het Beschermd Stadsgezicht op perceelsniveau.

Monumenten

Het plangebied bevat 9 rijksmonumenten en 25 gemeentelijke monumenten.

Tabel 8. Monumenten in het plangebied Bosch & Vaart.

Adres	Status monument
Boekenrodestraat 9	Gemeentelijk monument
Bos en Vaartstraat 31	Gemeentelijk monument
Bos en Vaartstraat 33	Gemeentelijk monument
Oranjeplein 1	Rijksmonument
Oranjeplein 3	Rijksmonument
Oranjeplein 5	Rijksmonument
Oranjeplein 9	Rijksmonument
Oranjeplein 11	Rijksmonument
Oranjeplein 13	Gemeentelijk monument
Oranjeplein 30	Gemeentelijk monument
Oranjeplein 32	Gemeentelijk monument
Prinsessestraat 2	Rijksmonument
Prinsessestraat 10	Gemeentelijk monument
Spruitenbosstraat 10	Gemeentelijk monument
Spruitenbosstraat 12	Gemeentelijk monument
Spruitenbosstraat 14	Gemeentelijk monument
Spruitenbosstraat 19	Gemeentelijk monument
Spruitenbosstraat 21	Gemeentelijk monument
Vredenhofstraat 23	Gemeentelijk monument
Vredenhofstraat 25	Gemeentelijk monument
Wagenweg 200	Gemeentelijk monument
Wagenweg 202	Gemeentelijk monument
Wagenweg 204	Gemeentelijk monument
Wagenweg 208	Gemeentelijk monument
Wagenweg 224	Gemeentelijk monument
Wagenweg 230	Gemeentelijk monument
Wagenweg 242	Rijksmonument
Wagenweg, tuinkoepel bij nr. 242	Rijksmonument
Wagenweg 244-246 (Landhuis Vreedehoff)	Rijksmonument
Zomerluststraat 2	Gemeentelijk monument
Zomerluststraat 4	Gemeentelijk monument
Zomerluststraat 15	Gemeentelijk monument
Zomerluststraat 23	Gemeentelijk monument
Zomerluststraat 25	Gemeentelijk monument

De gemeentelijke en rijksmonumenten worden op de waarderingskaart weergegeven als orde 1. Dit heeft voornamelijk een informatieve waarde. De bescherming zelf is geregeld in de Monumentenwet 1988 en de gemeentelijke monumentenverordening. Het bestemmingsplan heeft geen directe invloed op de bescherming, onderhoud en herstel van het monument. Wel zal bij het bestemmen van de betreffende panden en directe omgeving, in het bestemmingsplan waar nodig rekening worden gehouden met de cultuurhistorische waarde. Bestaande maten (omvang en (goot)hoogte bebouwing) worden zoveel mogelijk vastgelegd.