Postcodegebied 1012

2.1 Stadsdeel Centrum

Voor dit bestemmingsplan is het volgende beleid van het stadsdeel van belang:

• a. Strategienota Coalitieproject Hart van Amsterdam 2009;
• b. Nota beleidsaanpassingen bestemmingsplangebied 1012, 2011;
• c. Bestemmingsplan Water, 2012;
• d. Hotelbeleid Binnenstad 2012-2015;
• e. Milieuprogramma 2010-2011;
• f. Klimaatplan 2009-2011;
• g. Woonvisie stadsdeel Centrum 2008- 2012;
• h. Uitwerkingsnotitie short staybeleid en verdeelbesluit stadsdeel Centrum 2009 en vernieuwd bleid Shortstay 2012;
• i. Nota Bereikbare Binnenstad 2013;
• j. Horecabeleidsplan 2008;
• k. Strategische Visie Amsterdamse Binnenstad, 2002;
• l. Beleidsplan Binnenstad, 1993;
• m. Bestemmingsplan Noord-Zuidlijn.

Hieronder volgt een korte toelichting op deze beleidsnota's. In de volgende hoofdstukken wordt, voor zover relevant, nader ingegaan op deze nota's. Het voorliggende bestemmingsplan is in overeenstemming met de in deze paragraaf genoemde nota's.

a. Strategienota Coalitieproject: Hart van Amsterdam 2009

In 2009 is de Strategienota Coalitieproject Hart van Amsterdam vastgesteld door de deelraad en door de gemeenteraad.

De belangrijkste doelen voor het gebied 1012 worden daarin als volgt geformuleerd:

• het ontmantelen van de criminele infrastructuur;
• het verminderen van de omvang en de concentratie van criminogene, economische laagwaardige en/of overlastgevende functies;
• het stoppen en keren van de verloedering;
• het herstellen van de functiebalans;
• het realiseren van een kwalitatief hoogwaardig en divers entreegebied.

De transformatie van het gebied is gestoeld op drie pijlers:

• sleutelprojecten: het toevoegen van nieuwe functies op strategische locaties;
• herinrichten van de openbare ruimte, bijvoorbeeld de Rode Loper;
• straatgerichte aanpak: vermindering van criminogene en economisch laagwaardige functies in een groot aantal straten.

Het gaat om de kwaliteitsverbetering van het hoogstedelijk leefmilieu door het verbeteren van de openbare ruimte, de straten en de pleinen, het stimuleren van nieuwe branches en het verminderen van criminogene functies.

Een aantal 'sleutelprojecten' waaronder de herontwikkeling van het Beursplein en het Oudekerksplein en de herinrichting van de Rode Loper, werken daarbij als vliegwiel voor de versterking van de economie en de ruimtelijke kwaliteit.

Voor een uitgebreidere beschrijving van het Coalitieproject 1012 wordt verwezen naar hoofdstuk 1.

b. Nota beleidsaanpassingen bestemmingsplangebied 1012 (2011)

Voor het bestemmingsplan Postcodegebied 1012 is de Nota beleidsaanpassingen bestemmingsplangebied 1012 opgesteld en door de raad in september 2011 vastgesteld. Ze zijn hier kort samengevat. In het hoofdstuk 6 (functionele beschrijving en uitgangspunten) worden ze toegelicht.

• Mogelijkheid tot samenvoegen van panden/doorbreken parcellering: met het oog op de transformatie van de straten uit de straatgerichte aanpak wordt samenvoegen in het bestemmingsplan in uitzonderingsgevallen toestaan;
• Beperkte uitbreiding van horeca 3 (cafés) en horeca 4 (restaurants): in het bestemmingsplan worden de mogelijkheden voor horeca in de straten van de straatgerichte aanpak, de sleutelprojecten en andere grote (herontwikkelings)panden en aan de Rode Loper verruimd. Hier zijn wel voorwaarden aan verbonden. In bijvoorbeeld de Damstraat en de Oude Doelenstraat is uitbreiding naar de eerste verdieping (2e bouwlaag) alleen mogelijk als het een bijdrage levert aan de transformatie van het gebied en als de uitbreiding de functiemenging ten goede komt. Ook mag het woon-en leefklimaat niet onder druk komen. Voorwaarde is dat op de hoger gelegen verdieping(en) zelfstandige woningen worden gerealiseerd;
• Uitbreiding detailhandel en consumentverzorgende dienstverlening: in het bestemmingsplan is op een aantal locaties, onder andere op het Oudekerksplein en op het noordelijk deel van de Oudezijds Achterburgwal detailhandel op alle verdiepingen mogelijk. Het maximale vloeroppervlak per vestiging is losgelaten;
• Mogelijkheid voor wonen in werkpanden groter dan 1.000 m²: wonen in alle panden groter dan 1.000 m² wordt (via een wijziging) mogelijk;
• Terugdringen criminogene en economisch laagwaardige functies: om de ongewenste monocultuur van criminogene en economisch laagwaardige functies (bijvoorbeeld massagesalons, speelautomatenhallen, minisupermarkten, souvenirwinkels, smartshops en sexinrichtingen) tegen te gaan is een uitsterfregeling opgenomen;
• Mogelijkheden voor fietsparkeren: inpandige fietsenstallingen en ondergrondse fietsenstallingen onder bebouwing zijn overal toegestaan, met uitzondering van de hoofdwinkelstraten. Hier is slechts een toegang naar een ondergrondse fietsenstalling mogelijk;
• Spreiding opvangvoorzieningen: het uitgangspunt is dat deze evenredig over de hele stad worden verdeeld. De vestiging van nieuwe opvangvoorzieningen gericht op dak- en thuislozen, verslaafden en mensen met een meervoudige psychiatrische aandoening is niet toegestaan.

c. Bestemmingsplan Water

Het bestemmingsplan Water is op 26 juni 2012 door de stadsdeelraad vastgesteld. Sinds 16 november 2012 is het plan in werking. Het bestemmingsplan beoogt een goede balans tussen wonen, werken, transport en recreëren op het water in het stadsdeel, daarbij rekening houdend met het unieke beschermde stadsgezicht. Het bestemmingsplan regelt welke functie waar is toegestaan, het aantal en - indien nodig - de afmetingen. Daarbij gaat het om functies als: woonboten, bedrijfsvaartuigen, hotelboten en alternatieve ligplaatsen voor woonboten, steigers, op- en afstapvoorzieningen, afmeerplekken voor varende bedrijfsvaartuigen, scheepswerven, jachthavens en watertuinen.

d. Hotelbeleid Binnenstad 2012-2015

In de Nota Hotelbeleid Binnnenstad 2008-2011 zijn per gebied maximale aantallen kamers toebedeeld voor nieuwe hotelontwikkelingen. In het Hotelbeleid Binnenstad 2012-2015 wordt aangegeven waar nieuwe hotelontwikkeling in de binnenstad mogelijk is. In het nieuwe hotelbeleid geeft het dagelijks bestuur aan in welke gebieden wel en niet wordt meegewerkt aan hotelontwikkeling. Conform de Strategienota en de Nota beleidsaanpassingen bestemmingsplangebied 1012 staat in het nieuwe hotelbeleid dat in het postcodegebied 1012 geen nieuwe hotels worden toegestaan. Meer hotels leiden tot een monocultuur en gaan ten koste van een gevarieerd en levendig stadshart.

Nieuwe initiatieven worden slechts gehonoreerd als het uitzonderlijke, unieke en/of vernieuwende concepten zijn, die bovendien bijdragen aan een ruimtelijke kwaliteitsverbetering en daarmee aan de transformatie van het gebied (Strategienota Coalitieproject 1012).

Er wordt zoveel mogelijk gestreefd naar een verbetering van bestaande, kwalitatief slechte hotels, vooral binnen het noordelijk Wallengebied en op het Damrak.

Voor bestaande vier- en vijfsterrenhotels wordt ingezet op een meer open karakter van de begane grond.

e. Milieuprogramma 2010-2011

Volgens de Wet milieubeheer is de deelraad verplicht tot het jaarlijks vaststellen van een milieuprogramma. Hierin wordt zichtbaar gemaakt welke activiteiten op milieugebied zullen worden uitgevoerd. De programma's voor 2010 en 2011 zijn gezamenlijk vastgesteld in 2010. In het kader van de Wet milieubeheer moet worden beoordeeld wat de effecten zijn van de ontwikkelingen die dit bestemmingsplan mogelijk maakt op de luchtkwaliteit in en rond het bestemmingsplangebied. Het Milieuprogramma 2010-2011 geldt nog steeds.

f. Klimaatplan 2009-2011

In 2009 heeft de stadsdeelraad het Klimaatplan 2009-2012 vastgesteld. In een stadsdeel met zeer veel monumenten in een grotendeels beschermd stadsgezicht moet specifiek worden bekeken hoe energiebesparende maatregelen getroffen kunnen worden. De behoefte van bewoners en bedrijven om energie te besparen moet verenigbaar zijn met de unieke bouwstructuren. Mogelijkheden zijn vooral gelegen bij warmte-koudeopslag, duurzame hotels (green key), beperking van (zwaar) autoverkeer, alternatieve mogelijkheden van vrachtvervoer, electrisch vervoer en mogelijkheden voor fietsparkeren. Het Klimaatplan is nog steeds geldig.

g. Woonvisie stadsdeel Centrum 2008-2012

De Woonvisie stadsdeel Centrum (tot 2012) is op 30 oktober 2008 vastgesteld door de stadsdeelraad. Met haar unieke woon- en leefklimaat neemt de binnenstad een sterke plaats in binnen de regionale woningmarkt. De invloed van het stadsdeel op de woningmarkt is echter zeer beperkt, niet alleen door de regionale schaal van de markt, maar ook omdat veel beleid en afspraken niet onder de bevoegdheid van het stadsdeel vallen. Dit geldt voor de kaders van de woonruimteverdeling, nieuwbouwbeleid, afspraken over verkopen en aanbiedingsafspraken over vrijkomende huurwoningen met corporaties en dergelijke. Ten aanzien van het huurniveau van woningen gelden de landelijke regels. In de woonvisie wordt speciale aandacht gevraagd voor de woonbehoefte van ouderen en middeninkomensgroepen.

In de Strategienota wordt voor het plangebied ingezet op het intensiveren van de woonfunctie omwille van de functiebalans.

h. Uitwerkingsnotitie short stay beleid en verdeelbesluit stadsdeel Centrum 2009 en het vernieuwd beleid Shortstay 2012

In februari 2009 heeft de centrale stad de beleidsnotitie 'Short stay, kort wonen in Amsterdam' vastgesteld. Doel van het short stay beleid is om tegemoet te komen aan de behoefte aan tijdelijke woonruimte van werknemers van internationale bedrijven. Short stay betekent het kort wonen: van minimaal een week tot maximaal zes maanden. Voor de verhuur van short stay kan een vergunning worden aangevraagd voor een woning met een huur boven de huurtoeslaggrens voor maximaal 10 jaar.

Bij de vaststelling van de beleidsnotitie in 2009 is besloten dat de effecten van het beleid na twee jaar zouden worden geëvalueerd. Deze evaluatie is in 2011 uitgevoerd. Op basis van de evaluatie heeft het college voorstellen voor nieuw beleid geformuleerd. Uiteindelijk heeft dit geresulteerd in vernieuwd beleid Shortstay. Op 12 juli 2012 is deze nota door de gemeenteraad vastgesteld. Daarin is bepaald dat shortstay overal in Amsterdam is toegestaan, tenzij de leefbaarheid en functiemenging onder druk komen te staan. Shortstay is niet toegestaan in een buurtcombinatie waar sprake is van een grootschalige en gecombineerde aanpak van de gemeente en stadsdeel (en mogelijk andere partijen) in het kader van openbare orde, criminaliteit en bestrijding van overige maatschappelijke activiteiten. Op dit moment geldt dit alleen de buurtcombinaties binnen het project 1012.

In uitzondering op het bovenstaande is voor de straten Nieuwendijk en Kalverstraat een quotum van 20 vastgesteld.
Stadsdelen mogen zelf bepalen of ze een quotum vaststellen voor shortstay in de gebieden waar dit mogelijk is. Er geldt een uitzondering voor de stadsdelen Centrum en Zuid. In deze twee stadsdelen hebben B&W (op voorspraak van de stadsdelen) de quota vastgesteld. Voor stadsdeel Centrum is het quotum 485 woningen.

i. Nota Bereikbare Binnenstad 2013

Stadsdeel Centrum heeft op 26 maart 2013 de Nota Bereikbare Binnenstad vastgesteld, waarin de visie van het bestuur is verwoord op de manier waarop het verkeer en vervoer in de toekomst door het centrum moet worden geleid. Belangrijke voorstellen uit de nota zijn: meer ruimte geven aan voetgangers en fietsers, meer aandacht voor doorgaande fietsroutes, veiliger fietsroutes en voorrang voor fietsers, meer stallingen en mogelijkheden voor kort parkeren van fietsers, meer overstappunten voor het openbaar vervoer (bij stations) en liever trams dan (streek)bussen door het centrum en het weren van doorgaand autoverkeer in de binnenstad. Andere onderwerpen die in deze nota aan de orde komen zijn: vermindering van parkeerplaatsen voor touringcars in de binnenstad (en spreiding over de stad), spreiden van taxi 's en kleinere taxistandplaatsen, laden en lossen, alternatief vervoer en minder parkeerplaatsen op straat. De nota bevat ook een wensbeeld met de ideale situatie voor de binnenstad in 2025, waar stapsgewijs naartoe kan worden gewerkt. Bij de belangrijkste openbaar vervoersknooppunten en grote publiekstrekkers moet extra ruimte voor fietsparkeren komen in de vorm van ondergrondse of inpandige fietsenstallingen. In maart 2013 zijn twee uitwerkingen van de Nota Bereikbare Binnenstad door het dagelijks bestuur vastgesteld, de notities 'Autoparkeren in Centrum' en de 'Fietsparkeervisie Stadsdeel Centrum 2013-2016'.

j. Horecabeleidsplan 2008

Het Horecabeleidsplan is in 2008 vastgesteld door de stadsdeelraad. In het Horecabeleidsplan is aangegeven in welke gebieden verruiming van de mogelijkheden voor horeca mogelijk is. Het gaat dan om:

• verruiming van sluitingstijden;
• uitbreiding horeca in vierkante meters per zaak;
• uitbreiding van het aantal horecazaken in straten die een horeca-impuls kunnen gebruiken;
• ruimere horecamogelijkheden voor culturele instellingen;
• horecacategorieën in bestemmingsplannen.

k. Strategische Visie Amsterdamse Binnenstad 2002

In de Strategische Visie Amsterdamse Binnenstad zijn de vijf (hoofd)doelstellingen uit het Beleidsplan Binnenstad herbevestigd. Voor het zeker stellen van deze doelstellingen zijn onder meer de volgende uitgangspunten geformuleerd:

• waarborgen dat de binnenstad als woonplek toegankelijk blijft voor alle inkomensgroepen;
• waarborgen dat binnen de functiemenging diversiteit en kwaliteit kenmerkend blijven;
• waarborgen dat de binnenstad een plek blijft voor innovatieve experimenten;
• waarborgen dat de drukte die de centrumpositie met zich meebrengt beheerst wordt en overlast beperkt wordt.

In dit bestemmingsplan wordt vestiging van nieuwe horeca op bepaalde plekken en onder voorwaarden mogelijk. Het gaat dan om plekken waar horeca kan bijdragen aan de gewenste transfomatie, bijvoorbeeld aan de Rode Loper en het Oudekerksplein.

l. Beleidsplan Binnenstad 1993

De binnenstad is door de eeuwen heen het centrum geweest van economische activiteiten. Het feit dat ongeveer evenveel mensen in de binnenstad wonen als werken is uniek en draagt bij aan de aantrekkelijkheid van Amsterdam. In 1993 is het beleid voor de binnenstad uiteengezet in het Beleidsplan Binnenstad. De belangrijkste hoofddoelstelling hierin is: het versterken van de centrumpositie en het handhaven van de functiemenging. Deze hoofddoelstelling is nog steeds actueel. Andere hoofddoelstellingen zijn het behoud van de kwaliteit van het historisch stadsbeeld, het verbeteren van de veiligheid en de leefbaarheid en van de de bereikbaarheid.

Met de vaststelling van het Meerjarenperspectief Binnenstad in 1999 is er een vijfde hoofddoelstelling toegevoegd namelijk het zorgen voor een adequaat activiteiten- en voorzieningenniveau voor bewoners.

Het vinden van de juiste balans tussen wonen, werken en vrijetijdsbesteding en tussen de verschillende economische functies onderling is de voortdurende opdracht voor bestuurders, ondernemers en bewoners van de binnenstad.

m. Bestemmingsplan Noord Zuid lijn
In verband met de aanleg van de Noord-Zuidlijn heeft het bestuur van de centrale stad (gemeente Amsterdam) het onbebouwde deel tussen de voorgevels van de panden aan weerszijden van het Damrak en het Rokin aangewezen tot grootstedelijk project. Dit betekent dat de gemeenteraad bevoegd is om voor dit gebied een bestemmingsplan vast te stellen en dit is ook gebeurd. Op 18 september 2012 is deze bevoegdheid voor het deel van het project tussen Prins Hendrikkade en Dam overgedragen aan de stadsdeelraad. Dit deel is nu in dit bestemmingsplan opgenomen, met uitzondering van het zogenaamde Natte Damrak. Omdat een visie op het toekomstig gebruik nog ontbreekt wordt voor dit deelgebied te zijner tijd een apart bestemmingsplan in procedure gebracht.