Oostelijke binnenstad

8.2 Archeologische vindplaatsen

In het plangebied zijn 33 vindplaatsen bekend waar de afdeling Archeologie van BMA onderzoek heeft uitgevoerd. Dit betreft twee opgravingen, 22 begeleidingen en negen waarnemingen. De vondsten hebben belangrijke informatie verschaft over de geschiedenis en topografie van Amsterdam en zijn een onmiskenbare graadmeter voor het potentieel van het nog aanwezige bodemarchief. De verschillende onderzoeken en vindplaatsen worden hierna kort toegelicht.

Weesperstraat

In het kader van de aanleg van de Metrolijn-Oost is in de jaren 1972-1977 op 22 locaties een archeologische begeleiding uitgevoerd. De archeologische begeleiding bestond uit het verzamelen van vondstmateriaal bij de zeefinstallatie. Tot de opmerkelijkste vondsten behoorden drie Romeinse munten en een bronzen fibula op de top van het natuurlijke veen.

Weesperplein

Op het Weesperplein zijn in 1972 twee waterkelders met een inhoud van 100 tot 200 m³ tevoorschijn gekomen. Deze bestonden uit verschillende op elkaar aangesloten compartimenten. De kelders zijn in 1794 en 1806 aangelegd als onderdeel van een systeem van verswatervoorziening.

Prof. Tulpplein: bolwerk Oosterblokhuis

Bij archeologisch onderzoek achter de bestaande bebouwing aan de Prof. Tulpstraat en de gesloopte bebouwing aan de Huddekade zijn een deel van de rechterface en saillant (punt) van het bolwerk Oosterblokhuis ontgraven. Binnen het onderzoek van de 17de eeuwse Amsterdamse vestingwerken betekende de opgraving een waardevolle aanvulling op de opgravingen van de bolwerken Zeeburg en Jaap Hannes en de 19de eeuwse opmetingstekeningen van bolwerk Muiden.

Muiderpoort

In 1998 zijn bij graafwerkzaamheden ter hoogte van de kruising van de Plantage Middenlaan en de Sarphatistraat muurresten aangetroffen die in verband gebracht kunnen worden met het walstuk tussen de Muiderpoort en het bolwerk Muiden.

Hoge Sluis

In 1999 en 2005 zijn bij funderingsherstel in de panden Amstel 177 en 179 resten van het oostelijke bruggenhoofd van de Hoge Sluis vastgelegd. Het ging om gemetselde bogen van de oorspronkelijke brug die deel uitmaakte van de stadsmuur van 1663.

Hortus Botanicus

In 2002 is archeologisch onderzoek uitgevoerd in de Oranjerie van de Hortus Botanicus. Dit gebouw uit 1875 staat op de plek van de Caepse Kas, een in 1715 gebouwde tropische broeikas voor het kweken van gewassen uit het West- en Oost-Indisch gebied. Het archeologisch onderzoek heeft inzicht gegeven in de inrichting en technische faciliteiten waarover een 18de eeuwse tropische kas beschikte. Tevens zijn de planten geïdentificeerd die er gekweekt werden.

Sint Anthonieskerkhof

Bij sloopwerkzaamheden op het terrein Hortus Plantsoen 6 is in 1999 menselijk skeletmateriaal aangetroffen. Dit was afkomstig van begravingen van het Sint Anthonieskerkhof.

Nieuwe Prinsengracht

In 2000 is bij funderingsherstel op de locatie Nieuwe Prinsengracht 72-74 muurwerk vrijgelegd dat toebehoorde aan een 17de of 18de eeuwse kadeconstructie.

Waterkelders

Op drie locaties zijn bij bouwwerkzaamheden waterkelders aangetroffen: Nieuwe Keizersgracht 24 en 92 en Hoogte Kadijk 58.

Amstelhof

Bij een waarneming op de binnenplaats van het Amstelhof zijn vondsten geborgen uit een 17de eeuwse ophopingslaag.