Oostelijke binnenstad

5.2 Wonen

5.2.1 Algemeen

In het plangebied wordt overwegend gewoond. Er wonen ongeveer 11.672 inwoners in circa 7600 woningen die over de verschillende buurten zijn verdeeld. Ten opzichte van 10 jaar geleden is zowel het aantal inwoners als het aantal woningen licht gestegen.
Wel is er een verschil tussen de diverse buurten aan te geven; zo is de Plantage /Weesperbuurt een woongebied gemengd met (grote) kantoren en voorzieningen. In deze buurt zijn minder corporatiewoningen aanwezig dan in de rest van de binnenstad en iets meer koop- en particuliere huurwoningen. In deze buurt wonen ongeveer 7200 inwoners in 3750 woningen. Het inwonersaantal is ten opzichte van 10 jaar geleden afgenomen en het aantal woningen is ongeveer gelijk gebleven.

De Kadijken wordt als woonbuurt gekenmerkt door de aanwezigheid van veel kleine woningen. Het aandeel corporatiewoningen is erg groot. Daarentegen zijn er weer weinig particuliere huurwoningen te vinden. In deze buurt wonen ongeveer 4250 inwoners in 1700 woningen. Ten opzichte van 10 jaar geleden is het aantal woningen en het aantal inwoners toegenomen.

5.2.2 Uitgangspunten

Binnen de bestemming 'Gemengd-1' is wonen in beginsel toegestaan op alle bouwlagen. Hierop geldt de volgende uitzondering. Op de begane grond en in het souterrain in de straten die zijn aangewezen als detailhandellint plus wordt de woonfunctie uitgesloten. De volgende straten zijn aangewezen als detailhandellint plus:
- Plantage Kerklaan
- Nieuwe Kerkstraat
- Plantage Middenlaan tot aan de Plantage Westermanlaan

Door in deze straten de woonfunctie uit te sluiten in de plint, op de plekken waar nu geen woningen zitten, wordt bewerkstelligd dat langs deze doorgaande routes het lint van detailhandel, consumentverzorgende dienstverlening, kantoren en bedrijven, openbare en bijzondere voorzieningen zoveel mogelijk in stand blijft en in de toekomst kan worden uitgebreid. De hier reeds bestaande zelfstandige woningen kunnen gehandhaafd blijven. (Zie verder paragraaf 4.6 Detailhandel en overige consumentverzorgende dienstverlening).
Binnen de bestemmingscategorie 'Gemengd-2' , die geldt voor panden die groter zijn dan 1000 m2 en waar op dit moment geen zelfstandige woning aanwezig is, is wonen niet toegestaan. Door de woonfunctie uit te sluiten, worden deze panden behouden voor grootschaliger werkfuncties en andere functies die baat hebben bij vestiging in een relatief groot pand. (Zie verder paragraaf 4.3 Kantoren). Bij dienstwoningen of bedrijfswoningen gaat het om woningen in of bij een gebouw of een terrein, die dienen ter huisvesting van een persoon (en diens gezin) van wie huisvesting ter plaatse, vanwege de bestemming van het gebouw of het terrein gewenst is. Bij een dienstwoning gaat het dus om een woning die deel uitmaakt van het bedrijf of terrein, bijvoorbeeld de woning van de directeur van Artis, die niet zelfstandig is.

Bij de vaststelling van het bestemmingsplan is een amendement aangenomen waarmee de bestemming 'Wonen-1' is geïntroduceerd. Binnen deze bestemming is wonen toegestaan op alle bouwlagen. Daarnaast zijn in beginsel alle functies toegestaan op de eerste en tweede bouwlaag en op hoeken van bouwblokken op alle bouwlagen. Deze bestemming is gegeven aan panden op de Kadijken en twee bouwblokken tussen het Alexanderplein en de Kazernestraat. Deze panden hadden in de vorige bestemmingsplannen ook een woonbestemming. De bestemming 'Wonen-2' is gegeven aan twee panden op het binnenterrein van het bouwblok tussen de Kazernestraat en de Alexanderstraat.

Ten aanzien van het omzetten van wonen naar niet-wonen geldt dat de woningvoorraad in de binnenstad wordt beschermd door de Huisvestingswet en de Huisvestingsverordening. Alle woonruimte is beschermd, ongeacht de huur- of koopprijs. Om het algemeen belang van behoud of samenstelling van de woonruimtevoorraad te kunnen afwegen tegen de veelal individuele belangen bij onttrekking van woonruimte aan de woningvoorraad, zijn beleidsregels vastgesteld. Hierin is een onderscheid gemaakt tussen woonruimte onder en boven de individuele huursubsidiegrens en koopprijsgrens. Het beleid over het onttrekken van woningen onder deze grenzen is streng vanwege het belang dat is gediend met het behoud van goedkope woningen in de binnenstad.

Woonservicebuurt
In de eerste helft van 2007 is door het stadsdeel een start gemaakt met de ontwikkeling van de woonservicebuurt in de Plantage/Weesperbuurt. Er is een inventarisatie gemaakt van het huidige aanbod op het gebied van wonen, zorg en welzijn. Op 4 juli 2007 ondertekenden de betrokken organisaties en het stadsdeel een intentieovereenkomst om de woonservicebuurt Plantage/Weesperbuurt te realiseren. Regelmatig is er overleg met bewoners via de Klankbordgroep om zicht te krijgen en te houden op wat er specifiek nodig is in deze woonservicebuurt. In de Weesperbuurt en de Plantage zijn weinig mogelijkheden voor nieuwbouw. Vooral door het omvormen van de gebouwen van de zorginstellingen, zoals de Wittenberg en Sint Jacob, kan de woonservicebuurt gestalte krijgen. Deze gebouwen voldoen niet meer aan de huidige kwaliteitseisen. De volgende mogelijkheden tot modernisering en vernieuwing worden verder uitgewerkt: Het verplaatsen van een aantal woonvoorzieningen van Verpleeghuis De Wittenberg van Tabitha naar de woonservicebuurt Czaar Peter. Deze locatie biedt nieuwe mogelijkheden voor wonen met zorg en dienstverlening. Het voorlopige plan van het bestuur van de Lutherse Diaconie is om in de Czaar Peterbuurt 57 zorgappartementen te realiseren (planning 2012). Het Zorgcentrum Sint Jacob, zorgsteunpunt in de buurt (planfase) gaat de verpleeghuisplaatsen moderniseren. Ook is het plan om 306 verzorgingshuisplaatsen om te zetten in 180 appartementen voor senioren (koop en huur; planning 2015). Verpleeghuis Dr. Sarphatihuis, zorgsteunpunt in de buurt (planfase) gaat haar meerpersoonskamers ombouwen tot eenpersoonskamers en gaat ook van start met kleinschalig groepswonen.  
De looproutes in het gebied moeten toegankelijk en veilig zijn voor ouderen en minder validen. In een goede woonservicebuurt zijn bijvoorbeeld geen hoge stoepen, moeten de voornaamste voorzieningen op de route liggen en zijn er voldoende rustpunten voor onderweg. Een halte voor openbaar vervoer in de nabijheid is van essentieel belang. De voornaamste looproutes in de Plantage/Weesperbuurt zullen op al deze punten worden bekeken. Op een aantal punten is verbetering gewenst.