'Het Noorderwerk'

2.5 Stedenbouwkundige opzet

In dit hoofdstuk volgt een beschrijving van het plangebied uit stedenbouwkundig oogpunt. Allereerst wordt een beschrijving gegeven van de ligging van het plangebied. Daarna wordt aan de hand van de aspecten lijnen, vlakken en randen, en entrees een beschrijving gegeven van het plangebied.

2.5.1 Plangebied en omgeving

Het plangebied is gelegen ten zuiden van de A12. De A12 vormt mede door zijn verhoogde ligging en de aanwezigheid van slechts twee onderdoorgangen een harde begrenzing. De enige doorgangen onder de A12 zijn ter hoogte van de Rondweg-West en de Stationsstraat.

Ten zuiden van het plangebied liggen voornamelijk woongebieden. De grens tussen het plangebied en deze woongebieden wordt grotendeels gevormd door de wegen de Grote Beer, een hoofdontsluitingsweg met brede groenstroken, en De Schans, een minder brede ontsluitingsweg. Verder naar het westen wordt de grens gevormd door de Munnikenweg welke hier voor een groot deel samenloopt met De Grift.

De oostelijke grens van het plangebied wordt gevormd door de Rondweg Oost. De westelijke grens door de gemeentegrens met Renswoude. Aan de westzijde van het plangebied is sprake van een agrarisch grondgebruik.

2.5.2 Dragende lijnen

De noordelijke grens van het plangebied wordt gevormd door de A12. De zuidelijke grens wordt grotendeels gevormd door de 'binnenring' (Rondweg West, Grote Beer, Lorentzstraat). De wegen behorende tot de 'binnenring' gelden als dragende lijnen op stedelijk niveau. Andere lijnen op stedelijk niveau zijn de oude linten (Stationsstraat, Nieuweweg, Munnikenweg, e.d.) en De Grift.

Snelweg A12
De A12 is een belangrijke verkeersader op nationaal niveau. De bedrijventerreinen langs de A12 liggen dan ook op een belangrijke zichtlocatie. De visie op dit gebied wordt in het beeldkwaliteitsplan 'A12' omschreven als 'Zichtlocaties in een landschappelijke setting'.

Tussen de snelweg en de bedrijventerreinen is een groene landschappelijke zone met waterpartijen. De snelweg licht hierdoor ingebed in het groen. Hierachter liggen de bedrijfstuinen waar in over het algemeen in geparkeerd wordt. Daarna begint de bedrijfsbebouwing. In de gebieden De Vendel/De Faktorij is aan de A12 sprake van een redelijk strakke rooilijn. Dit is ook op De Compagnies het geval al ligt deze lijn daar iets dichter bij de snelweg. In de Compagnie Oost is er sprake van verspringingen in de rooilijn waardoor, vanuit het oosten, ook zijgevels zichtbaar zijn.

Binnenring
De binnenring (Rondweg-West, Grote Beer) vormt een belangrijke interne ontsluiting voor het
autoverkeer in Veenendaal. De weg is breed opgezet en de wanden van de weg geven veelal een goed beeld van de achtergelegen gebieden. Langs de Rondweg West wordt het zicht op het bedrijventerrein gedeeltelijk beperkt door een groenzone.

Oude linten
De oude linten zijn de dorpslinten waar de bebouwing van Veenendaal langs is ontstaan. Van oorsprong zijn dit de wegen vanuit Veenendaal naar de omliggende kernen. Tussen de linten zijn later, toen Veenendaal snel is gaan groeien, de vlakken ingevuld. De historische linten van Veenendaal zijn dan ook belangrijke identiteitsbepalende elementen.

Een belangrijke karakteristiek van de linten is de kleinschaligheid. De bebouwing is veelal niet hoger dan twee bouwlagen met een kap en kent een sterke segmentering in de lengterichting van de weg. De dichtheid van de linten neemt af van het centrum richting het buitengebied. Nieuwe ontwikkelingen moeten passen binnen de bestaande context, om de herkenbaarheid en karakter van de linten te waarborgen.

In het plangebied zijn drie van deze oude linten aanwezig. De Munnikenweg, de Nieuweweg en de Stationsstraat. De Munnikenweg en de Stationsstraat hebben een inrichting welke past bij het karakter van een oud lint. Kleine bebouwing in losse elementen waarbij de bebouwing veelal haaks staat op de richting van het lint.

De Nieuweweg heeft in het plangebied haar karakter als oud dorpslint volledig verloren. De weg is hier verbreed en er staat geen typische lintbebouwing meer. De Nieuweweg is door de schaalvergroting verworden van een dorpslint tot een stadsentree.

2.5.3 Vlakken en randen

De genoemde dragende lijnen delen het plangebied in drie verschillende vlakken. Hieronder beschrijven we de kenmerken van deze vlakken.

Het zicht vanaf de lijnen op de deelgebieden (vlakken) is voor de meeste mensen beeldbepalend en derhalve van belang voor de oriëntatie. Het is dan ook gewenst dat de randen van de verschillende deelgebieden representatief zijn voor het achterliggende gebied. Een uitzondering hierop geldt voor de oude linten (Stationsstraat, Munnikenweg, Nieuweweg). Ongeacht het karakter van het achterliggende gebied, is het gewenst om deze linten het kleinschalige karakter te laten behouden.

Hieronder wordt ingegaan op de huidige kenmerken en op de gewenste ontwikkeling van de vlakken met de bijbehorende randen.

• 1. De Vendel / De Faktorij

In dit gebied is sprake van een redelijk heldere wegenstructuur welke vooral noord/zuid gericht is. De bebouwing sluit qua richting goed aan op dit wegenverloop. Een uitzondering wordt gevormd door de bebouwing langs het oude lint van de Munnikenschans. Ook bij de Standaardruiter en de Vendelier wordt afgeweken van de noord/zuid-structuur. Dit als gevolg van de nabijheid van en de aansluiting op de Rondweg-West.
Een opvallend element in het gebied is de waterloop nabij de Schietboom. Deze volgt en versterkt grotendeels de noord/zuid-structuur die in het gebied aanwezig is.
Voor de aanwezige bebouwing geldt dat deze van west naar oost kleiner wordt in maatvoering. Op het bedrijventerrein De Vendel is er sprake van -in oppervlak- kleinere en losse bebouwingselementen.

• 2. De Compagnie

Ook in dit gebied is sprake van een redelijk heldere wegenstructuur welke haaks staat op de richting van de A12. De bebouwing sluit qua richting goed aan op dit wegenverloop. De hoogte en de schaal van de bebouwing is redelijk gelijkmatig binnen het gebied. Uitzondering vormt de bebouwing langs de Stationsstraat. Vanwege het historische lint heeft de bebouwing een woonkarakter en is de bebouwing kleinschaliger in de maatvoering.

• 3. De Compagnie Oost

In dit gebied is sprake van een noord/zuid-gerichte wegenstructuur. De bebouwing in het gebied volgt grotendeels deze noord/zuid-richting. De snelweg buigt ter hoogte van De Compagnie Oost licht af. Hierdoor ontstaan langs de noordelijke rand van het bedrijventerrein een bijzonder beeld van verspringende gevels.

De Stationsstraat staat haaks op de A12 en dus onder een hoek met de overheersende noord/zuid-richting. Hierdoor is er in het gebied nabij de Stationsstraat sprake van afwijkende richtingen in zowel infrastructuur als bebouwing.

Hoewel de bebouwingshoogte in het gebied redelijk gelijkmatig is, is er geen sprake van uniforme bebouwing. Kleine en grootschalige elementen wisselen elkaar af. Vooral in het westelijk deel van het gebied, zoals langs de Stationsstraat, zijn veel kleinschalige bebouwingselementen aanwezig.

Kaart stedenbouwkundige structuur