Castellum Novum, De meern

2.1 Historische ontwikkeling

De Meern is ontstaan op een kruispunt van water en wegen. Het dorp is ontstaan op de aftakking van de Oude Rijn, de Mare richting het huidige Montfoort en de Heldammer richting Harmelen. Deze splitsing ligt op de plek waar de Meerndijk de huidige Leidsche Rijn kruist. De waterloop de Mare is nog herkenbaar als de Molenvliet en loopt ten oosten van de Meerndijk. Zowel langs de Mare als de Heldammer is bebouwing ontstaan. Deze is nog terug te vinden langs de Meerndijk en Zandweg. Door de Meerndijk en de Leidsche Rijn is De Meern te verdelen in 4 kwadranten. De Meern is gegroeid vanuit deze kwadranten. De buurten ten oosten en westen van de Meerndijk zijn ontstaan in de jaren '50-'70. In de jaren '90 is De Meern in snel tempo verder gegroeid. Ten noorden van de Leidsche Rijn is de wijk 't Weer gebouwd. Momenteel is de nieuwbouwwijk de Woerd in aanbouw. De centrale en historisch belangrijke plek op de grens van de 4 kwadranten is de ontwikkelingslocatie van het nieuwe centrum.

De Zandweg is het oorspronkelijke bebouwingslint dat vroeger het jaagpad langs de Leidsche Rijn was. Langs de Zandweg is langzaam een lint van bebouwing ontstaan. De meeste bebouwing stamt uit de jaren '20/'40 en later. Af en toe wordt er een vrije kavel herontwikkeld door middel van sloop en nieuwbouw van een woning. De bebouwing langs de Zandweg wordt voornamelijk gevormd door vrijstaande woningen. Enkele woningen zijn geschakeld. De lintbebouwing wordt gekenmerkt door een grote variatie in kaveldiepte en kavelbreedte. Het representatieve volume in de vorm van de woning staat aan de weg en is daarop georiënteerd. De schaal van de bebouwing is langs het lint hetzelfde met uitzondering van historisch maatschappelijk belangrijke gebouwen zoals de kerk.

In de loop van de tijd zijn langs het lint verschillende functies gevestigd en verdwenen. Gezien de grootte van de percelen is functiemenging typerend voor de bebouwing langs het lint. Richting de Castellumlaan neemt de aanwezigheid van functies toe. Dit is mogelijk doordat de percelen diep zijn en door de centrale ligging middenin de kern van De Meern. De woonfunctie overheerst voor het overige deel van het lint, enkele panden hebben een andere functie.