Kern Est

2.1 Algemeen

In dit hoofdstuk wordt de beschrijving van de huidige situatie gegeven. Omdat deze toelichting bestaat uit een consoliderend deel en een ontwikkelingsgericht deel zal ook worden beschreven welke nieuwe ontwikkelingen op termijn mogelijk worden gemaakt.

2.1.1 Situering en beschrijving Kern Est

De kern van het dorp ligt direct ten zuiden van de A15 en 5 kilometer ten oosten van de A2.

Het grondgebied behorende tot de kern is betrekkelijk klein en omvat een viertal historische landschappelijke eenheden, te weten de hooggelegen Halsbreker, het laaggelegen Esterbroek, de Reijaard (of Riert) en de Mastmolen, dat ook gedeeltelijk op Ophemerts grondgebied is gelegen. Est is ontstaan op de rand van een oude oeverwal langs een voormalige riviergeul van de Waal. Typerend voor het dorp is de oude, min of meer driehoekige dorpsbrink met daaromheen een ensemble van beeldbepalende karakteristieke bebouwing. Vanuit het hart van het dorp loopt in oostelijke richting een drietal ontsluitingswegen (Esterweg, Dreef en

Karnheuvelstraat); deze wegen vormen de verbinding van de eigenlijke kern met de recent (in 2006-2007) aangelegde rondweg Est en het kassengebied.

Afbeelding 4: Foto's van 'historisch Est'.

Waar vroeger vooral de fruitteelt (kersen) een belangrijk middel van bestaan was, is tegenwoordig de teelt in kassen een van de meest in het oog springende agrarische bezigheden ten oosten van de kern.

De ruimtelijke ontwikkeling van het dorp heeft zich de laatste decennia laten leiden door de aanwezige ontsluitingswegen. Na de tweede wereldoorlog is de ruimtelijke structuur van Est verdicht en is er ten noordoosten van de kern sprake van woninguitbreiding (Wagenmakerserf, Wethouder van Akenstraat, De Hoek en De Riegert).

Afbeelding 5: Een watergang in het plangebied die bedekt is met kroos, rechts een kwekerij met kas en in de verte de kern van Est.

Als de stedelijke contour rondom het dorp Est wordt getekend als een cirkel is de stedelijke opgave gelegen in vier delen, ofwel kwadranten. Voor de oostelijk gelegen kwadranten geldt dat er onderscheid kan worden gemaakt tussen een noordelijk, midden- en zuidelijk kwadrant.

Afbeelding 6: Indeling van Est in kwadranten

Binnen de te onderscheiden kwadranten is een grote diversiteit aan stedelijke functies aanwezig. Hoewel de meeste niet-agrarische bedrijven zonder hinder voor de omgeving kunnen functioneren, zijn er ook enkele bedrijfsbestemmingen die de grenzen van hun groei hebben bereikt. Het betreft in het bijzonder twee glastuinbouwbedrijven die door de realisatie van de rondweg in verdere uitbreidingsmogelijkheden zijn beperkt, echter ook andere aanwezige functies c.q. bedrijven lijken tegen hun grens aan te lopen.

Noordelijk kwadrant II

Het dorp wordt in dit kwadrant (ten noorden van de Karnheuvelstraat) begrensd door een bosgebiedje dat in eigendom is van Staatsbosbeheer. Het bosgebied fungeert als groene uitloper van de recent ontwikkelde uitbreidingsbuurtjes De Riegert en De Hoek ('80/'90). Ten noorden van het bosgebied en de uitbreidingswijk ligt een vrijstaande woning die wordt omgeven door agrarische gronden. Tussen het bosgebied en de rondweg is een glastuinbouwbedrijf gevestigd. Tussen het bosgebied en de kas loopt een A-watergang die een belangrijke functie heeft in de berging en afvoer van het water in het gebied.

Middenkwadrant III

Aan de oostzijde van de Wethouder van Akenstraat en de noordzijde van de Dreef zijn rijenwoningen, 2/1 kapwoningen en vrijstaande woningen aanwezig. Aan de Karnheuvelstraat zijn een doe-het-zelf zaak, een aannemersbedrijf en een glastuinbouwbedrijf gelegen en langs de Dreef is een bakkerij gevestigd. Een (groot) deel van het gebied bestaat nog uit onbebouwde agrarische grond.

Zuidelijk kwadrant IV

In het westelijke deel van dit kwadrant, onderdeel uitmakend van de bestaande dorpskern, staan enkele vrijstaande woningen (waarvan twee gemeentelijke monumenten) met relatief grote tuin en erven. Aan de Dreef zijn een autoschadebedrijf en een grondgebonden tuinbouwbedrijf gevestigd. Tevens zijn enkele vrijstaande woningen (waaronder een tweetal ruimte-voor-ruimte woningen) aanwezig. Aan de Esterweg ligt de gemeentelijke begraafplaats en een handelsbedrijf voor agrarische producten. Parallel aan de Esterweg loopt binnen het kwadrant een A-watergang die een belangrijke functie heeft in de berging en afvoer van het water in het gebied.

2.1.2 Nieuwe ontwikkelingen

Zoals in het inleidende hoofdstuk is aangegeven wordt in dit bestemmingsplan uitvoering gegeven aan een klein deel van de uitbreidingsplannen voor de kern Est. Deze planbeschrijvingen zijn opgenomen in hoofdstuk 5.