| Plan: | ELSPEET DORP 2011 |
|---|---|
| Status: | vastgesteld |
| Plantype: | bestemmingsplan |
| IMRO-idn: | NL.IMRO.0302.BP01067-vg02 |
In Elspeet is een aantal kenmerken van het oorspronkelijke enkdorp nog aanwezig. Enkele karakteristieken zijn nog herkenbaar in de ruimtelijke beleving, zoals de zichtbare samenhang tussen bebouwing, enken en bos- en heidegebied. Maar ook de lintbebouwing rond de open enken en het wegenpatroon van uitwaaierende wegen vanaf de brink (Nunspeterweg, Vierhouterweg, Apeldoornseweg, Staverdenseweg en Uddelerweg) bepalen de ruimtelijke structuur.
De historische dorpskern bestaat uit een verzameling vrijstaande gebouwen en onbebouwde terreinen. Het straatbeeld is afwisselend door het gevarieerde wegbeloop, de individuele plaatsing van panden en de onderlinge verschillen in bouwstijl en (historische) functie. In het historische dorpsgebied staan panden met kenmerken van de agrarische functie. De individuele panden hebben voortuinen en een lichte variatie in de rooilijn. De bebouwing aan de wegen is sterk verdicht, nieuwbouw heeft plaatsgevonden, oudere panden zijn verbouwd en erfinrichtingen zijn gewijzigd.
In Elspeet zijn diverse voorzieningen zoals horecagelegenheden en winkels. In het gebied rondom de brink zijn drie woonwijken ontwikkeld, met vrijstaande en rijenwoningen. De stedenbouwkundige opzet van de nieuwe woongebieden is geheel anders dan die van het oude enkdorp. Twee van de gebieden liggen achter de bebouwing aan de oude wegen. Bij de Uddelerweg wordt het beeld echter sterk bepaald door nieuwbouw die aan het oude lint grenst. De ruimtelijke structuur wordt hierdoor aangetast.
Vanwege de ligging van Elspeet binnen het Centraal Veluws Natuurgebied, mocht Elspeet de afgelopen jaren alleen binnen de dorpscontouren uitbreiden. Hierdoor is in de kern de bebouwing sterk verdicht. Het half-open bebouwingsbeeld van de brink en historische invalswegen, als kenmerk van het enkdorp, zijn daardoor bijna geheel verdwenen. In de gebieden rondom het centrum is sprake van een matige dynamiek. Functieverandering van panden, schaalvergroting, verdichting van de bebouwing en faciliteiten ten behoeve van parkeren geven aanleiding tot aanpassingen aan gebouwen, op erven en in de openbare ruimte. Ook het groene karakter van de dorpse binnenterreinen, dat meespeelt in de beleving van de sfeer van het gebied, wordt door toenemend autobezit aangetast. In sommige gevallen leidt dit tot een overbelast, verbrokkeld en zelfs armoedig dorpsbeeld. De verschillende buurtjes in de woonwijk hebben hun oorspronkelijke karakter behouden, alleen op detailniveau zijn vaak kleine wijzigingen doorgevoerd. Uitbreidingen aan de woningen aan de straatzijde kunnen de rust en samenhang binnen het bebouwingsbeeld verstoren.
In Elspeet is op een aantal plaatsen nog een stukje onbebouwd gebied aanwezig dat herinnert aan het oorspronkelijke enkdorp met haar ruime opzet en lintbebouwing aan de belangrijkste (uitvals)wegen. Vanwege de discrepantie tussen de vraag naar woonruimte en de beperkte mogelijkheden van uitbreiding van het dorp wordt het laatste grote groengebied binnen de kom (tussen Nachtegaalweg en Gerrit Mouwweg onlangs ontwikkeld als inbreidingslocatie.
Uitgangspunt van dit bestemmingsplan is om de bestaande groenvoorzieningen te handhaven. De monumentale bomen in het plangebied worden met een regeling beschermd.
Het kenmerkende beeld van Elspeet wordt bepaald door de individuele panden, variërend in grootte, hoogte en dakvorm. Traditionele architectuur, afgewisseld met hedendaagse kenmerken, bepaalt het straatbeeld. De bebouwing van de kern is zeer divers met woonhuizen uit diverse bouwperiodes. De hoofdmassa’s zijn eenvoudig van opzet, waarbij één of twee lagen zijn afgedekt met pannendaken. Traditionele materialen zijn gebruikt, in hoofdzaak baksteen in aardkleuren en gebakken donkere pannen. Voornamelijk aan de invalswegen bevinden zich panden met historisch karakteristieke elementen. In de nieuwere woonwijken bestaan vrijwel alle woningen uit een of twee lagen met een kap, waarbij de goothoogten per ensemble wisselen. De woningen bestaan uit eenvoudige hoofdmassa’s, waarbij de detaillering en de materiaal- en kleurkeuze sober is. Enkele gevelelementen zijn hierop een uitzondering. Door wisseling in materiaalgebruik is een verticaal ritme in de gevels ontstaan. De uitstraling van de woningen wordt bepaald door de bakstenen en de (gebakken) dakpannen, die eenduidig door het hele dorp worden toegepast. Er is voornamelijk gebruik gemaakt van ambachtelijke materialen: hout, baksteen en dakpannen. Soms is ter verlevendiging van het straatbeeld een enigszins afwijkende opzet van bebouwing en materiaal aangebracht.
Dit bestemmingsplan is in hoofdzaak conserverend van aard. Het straatbeeld wordt gehandhaafd door de rooilijn vast te leggen conform de huidige situatie.
De woonfunctie is de belangrijkste functie van het plangebied. De oudste bebouwing bevindt zich aan de uitvalswegen. In de loop der tijd is het tussen deze wegen liggende gebied volgebouwd. Bestaande woningen zijn door middel van aan- en uitbreidingen in de loop der tijd veranderd. Binnen de kern bevinden zich weinig mogelijkheden meer tot inbreiding. De meest recente uitbreidingen zijn voorzien in het gebied tussen de Nachtegaalweg en de Gerrit Mouwweg en in het vierde kwadrant aan de zuidwestzijde van Elspeet.
In dit bestemmingsplan zijn de bestaande woningen als zodanig bestemd. Hierbij worden beperkte mogelijkheden geboden voor aan- en uitbreidingen van de bestaande bebouwing. In dit bestemmingsplan wordt de realisatie van extra woningen niet mogelijk gemaakt. Alle woningbouwlocaties, zowel de inbreidings- als de uitbreidingslocaties, worden via aparte planologische procedures mogelijk gemaakt. Deze locaties zijn dus buiten onderhavig bestemmingsplan gelaten.
Elspeet heeft geen eigen bedrijventerrein, maar verspreid over de kern komen nog circa dertig niet-agrarische bedrijven voor, variërend van schilders- en installatiebedrijven tot garage- en transportbedrijven.
Langs de Nunspeterweg / Uddelerweg bevindt zich een centrum waar de dagelijkse boodschappen kunnen worden gehaald. Elspeet beschikt over een ruim aanbod van detailhandel. In de gemeente Nunspeet heeft Elspeet na Nunspeet de meeste voorzieningen binnen haar grenzen. Mede door de toeristische waarde van de omgeving beschikt Elspeet over een breed aanbod in de horeca.
Uitgangspunt bij dit bestemmingsplan is om de bestaande bedrijvigheid te handhaven. Binnen het plangebied worden geen mogelijkheden geboden voor uitbreiding van de bestaande bedrijvigheid.
In Elspeet zijn drie basisscholen aanwezig. Het leerlingenaantal in het basisonderwijs zal zich naar verwachting de komende jaren handhaven op het huidige niveau. Elspeet beschikt over eigen sportfaciliteiten voor meerdere buitensporten (tennis en voetbal) en een gymzaal. Ook beschikt Elspeet over een eigen dorpshuis.
Uitgangspunt bij dit bestemmingsplan is dat deze voorzieningen worden gehandhaafd. Ze zijn daarom als zodanig bestemd.